ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΘΙΣΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ ASMR ΠΟΥ ΣΤΟΧΟ ΕΧΟΥΝ ΝΑ ΣΕ ΧΑΛΑΡΩΣΟΥΝ

Πώς εξηγείται τελικά το φαινόμενο των ASMR videos, που βασίζονται σε ηχητικά ερεθίσματα προκειμένου να μας χαλαρώσουν; Ποια είναι η επιστήμη πίσω από το εφέ που προκαλούν;

Όταν το 2010 άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα βιντεάκια που στηρίζονταν όχι τόσο στην εικόνα τους όσο στους ιδιαίτερους ήχους που παράγουν οι δημιουργοί τους, όλοι πίστευαν ότι πρόκειται για ένα από τα trends που περνάνε, φεύγουν και δεν αφήνουν καν το σημάδι τους. Σήμερα, δεκατέσσερα χρόνια μετά, η κατηγορία ASMR (ακρωνύμιο του autonomous sensory meridian response) αποτελεί ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της πίτας στο TikTok και το YouTube, με τους δημιουργούς που καταφεύγουν σε αυτή να θησαυρίζουν γρατζουνώντας μικρόφωνα, κόβοντας κομμάτια χαρτί και ψιθυρίζοντας λόγια του αέρα, χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο.

Σίγουρα ενοχλείστε και σεις όταν έρχονται ειδοποιήσεις στο κινητό σας ή κάποιος σας καλεί επίμονα. Οι ήχοι που έρχονται ξαφνικά να διαταράξουν την ηρεμία του εγκεφάλου μας πιο πολύ τον αναστατώνουν παρά τον ενεργοποιούν. Σε αυτή την αρχή, ή μάλλον στην αντιστροφή της, βασίζεται η τεχνική του ASMR, ή ελληνιστί «Αυτόματη Αισθητήρια Απόκριση του Μεσημβρινού».

Μία απλή περιγραφή που μπορούμε να δώσουμε είναι ότι μοιάζει με αυτή τη γαργαλιστική αίσθηση ανατριχίλας που ξεκινά από το κεφάλι μας για να εξαπλωθεί σε όλο το σώμα, κάπως σαν αυτό που νιώθουμε όταν κάποιος χαϊδεύει τα μαλλιά μας.

Οι Αμερικάνοι το αποκαλούν πολύ επιτυχημένα και brain massage, ένα μασάζ με ψιθύρους, απαλά χτυπήματα νυχιών πάνω σε σκληρές επιφάνειες, κουμπιά που κλείνουν και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, τα οποία φιλοξενούνται σε πάνω από 25 εκατομμύρια βιντεάκια στο YouTube, αλλά και το Twitter, το Kick, το Instagram και το TikTok.

Pexels Karolina Grabowska

ASMR: Κραυγές και ψίθυροι στα social media

Τα πιο συνηθισμένα βίντεο ASMR περιλαμβάνουν:

• Ψιθύρους
• Φυσήματα/εκπνοές σε ένα ή παραπάνω μικρόφωνα
• Σταγόνες βροχής
• Ήχους μαγειρέματος
• Τσαλάκωμα χαρτιού, φελιζόλ και άλλων παρόμοιων υλικών
• Γύρισμα σελίδων

Για τους παλιότερους από εμάς, η αίσθηση μοιάζει με αυτή που είχε κανείς παρακολουθώντας τον τηλεοπτικό ζωγράφο Bob Ross με την ήρεμη φωνή και τις αργές, σταθερές και επαναλαμβανόμενες, σχεδόν μονότονες κινήσεις. Και μπορεί τότε να μην είχαμε εξήγηση για την αίσθηση που μας προκαλούσε, μαγεύοντάς μας με το τίποτα, σήμερα όμως η επιστήμη έρχεται να αναλύσει το φαινόμενο, ή μάλλον τον εθισμό στο ASMR.

Σύμφωνα με την Δρ. Ίλια Ν. Θεοτοκά, κλινική ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο, «οι ψηφιακές τεχνικές χαλάρωσης αποκτούν όλο και περισσότερο έδαφος στις παρεμβάσεις για την ψυχολογική μας υγεία. Οι μονότονοι επαναλαμβανόμενοι ήχοι συνδέονται με μειωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα και συνεπώς λειτουργούν χαλαρωτικά και βοηθούν την έλευση του ύπνου. Για παράδειγμα, οι ήχοι της βροχής έχουν αυτήν την επίδραση. Το να ακούμε ήχους σε χαμηλή ένταση μας χαλαρώνει, μας δημιουργεί αίσθηση ηρεμίας. Μπορεί επίσης να βοηθήσει στη συγκέντρωση και την προσοχή, γι’ αυτό πολλοί άνθρωποι χρειάζονται μίας χαμηλής έντασης «μουσική» για να συγκεντρωθούν σε μια νοητική δραστηριότητα, και έτσι γίνονται και πιο παραγωγικοί.

Pexels Karolina Grabowska

»Αποτελούν λοιπόν όλα τα παραπάνω μία ψηφιακή παρέμβαση μείωσης του στρες. Έχουμε ανάγκη αυτές τις ψηφιακές ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις, γιατί η ζωή μας και ο τρόπος που λειτουργούμε είναι πολύ “θορυβώδης”, με μεγάλη ένταση στις διαπροσωπικές σχέσεις αλλά και στον τρόπο εργασίας, οπότε ο εγκέφαλος έχει ανάγκη να “ρίξει τους τόνους” και να λειτουργεί σε ένα πιο ήσυχο και προβλέψιμο περιβάλλον».

ASMR, διαφήμιση και celebrities

Στο διαδίκτυο μπορεί κανείς να βρει σήμερα την Cardi B να ψιθυρίζει χαϊδεύοντας περιπαθώς δύο μικρόφωνα. Την Jennifer Garner να παίζει με τις χάντρες ενός κολιέ. Τη Margot Robbie να απλώνει άλειμμα vegemite πάνω σε μία ψημένη φέτα ψωμί του τοστ ψιθυρίζοντας στο μικρόφωνο ότι αυτός είναι ο ήχος της παιδικής της ηλικίας (ενώ προσπαθεί πολύ να μην ξεσπάσει σε γέλια). Όλα αυτά για τις ανάγκες των ASMR interviews του περιοδικού W, μίας ειδικής σειράς που αξιοποιεί τις χάρες του trend προς όφελος της έκδοσης.

Και φυσικά η διαφήμιση δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία. Η Zoe Kravitz διαφημίζει μπύρα ψιθυρίζοντας και χτυπώντας τα νύχια της πάνω στο γυάλινο μπουκάλι. Η σοκολατοβιομηχανία Lindt excellence διαφημίζεται με το αργό και βασανιστικό unboxing μίας μπάρας σοκολάτας. Ακόμη και η Audi χρησιμοποιεί ένα περιποιημένο γυναικείο χέρι με μαύρο μανικιούρ για να κάνει ήχους πάνω στο σασί, στη μηχανή και το αμάξωμα του R8 GT.

Φτάνοντας σε άλλα επίπεδα αξιοποίησης του ASMR, τα KFC έχουν λανσάρει στη Μεγάλη Βρετανία ένα ολόκληρο site αφιερωμένο σε ήχους. Στην ιστοσελίδα KFC CHILL μπορεί κανείς να ακούσει κοτόπουλο να τηγανίζεται, σάλτσα να σιγοβράζει και μπέικον να τσιτσιρίζει στο τηγάνι, καθώς οι ήχοι παραλληλίζονται με αυτούς του ξύλου στη φωτιά ή της βροχής πάνω σε καταπράσινα φύλλα!

Δεν ξέρουμε τι θα πουν για όλα αυτά οι ιστορικοί του αύριο, αλλά το πιο πιθανό είναι, αν θέλουν να τραβήξουν την προσοχή μας σε αυτό που έχουν να μας πουν, να το ψιθυρίσουν κι εκείνοι κοντά σε μικρόφωνο.