ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ GESTALT;

Μια ανθρωποκεντρική θεραπευτική προσέγγιση που εστιάζει στο «εδώ» και στο «τώρα». Ίσως αυτός να είναι ο πιο απλός ορισμός του τι είναι η θεραπεία Gestalt.

Τα τελευταία χρόνια η θεραπευτική προσέγγιση Gestalt κερδίζει διαρκώς έδαφος, προσφέροντας μια εναλλακτική στις δύο άλλες βασικές θεραπευτικές προσεγγίσεις: τον συμπεριφορισμό και την κλασική ψυχανάλυση.

Θεμελιώθηκε τη δεκαετία του 1940 από τον Γερμανό ψυχίατρο και ψυχαναλυτή Friedrich (Fritz) Perls και τους συνεργάτες του Laura Perls και Paul Goodman. Η προσέγγιση είναι βασισμένη στην ψυχολογία Gestalt, μια θεωρία του νου της πειραματικής ψυχολογίας που διερευνά τον τρόπο με τον οποίο οργανώνουμε την αντίληψή μας για τον εαυτό και τον κόσμο, καθώς και το πώς δίνουμε νόημα σε αυτήν την υποκειμενική εμπειρία. Είναι, επίσης, βασισμένη στην αλληλεπίδραση που είχαν οι ιδρυτές της με άλλα επιστημονικά ρεύματα, κοινωνικές τάσεις και εξελίξεις της εποχής.

Τι είναι η θεραπεία Gestalt

Πρόκειται για μία προσέγγιση ανθρωποκεντρική. Μια προσέγγιση Φαινομενολογική, Υπαρξιακή, Βιωματική, Διαλογική και Σχεσιακή. Τι σημαίνει αυτό; Η Δέσποινα Μπάλλιου, Ψυχοθεραπεύτρια, εκπαιδεύτρια και  επόπτρια Gestalt, ιδρυτικό μέλος του κέντρου Ψυχοθεραπείας και Εκπαίδευσης Gestalt Foundation και της Ελληνικής Εταιρίας Ψυχοθεραπείας Gestalt, μας εξηγεί:

• Φαινομενολογική: Επιδιώκει να προσδιορίσει και να ενισχύσει την άμεση εμπειρία και να καλλιεργήσει την επίγνωση του θεραπευόμενου και της πραγματικότητάς του.
• Υπαρξιακή: Αφορά το παρόν, δίνει έμφαση στο δικαίωμα επιλογής που έχει ο καθένας απέναντι σε όσα τον απασχολούν και θεωρεί υπεύθυνο τον κάθε άνθρωπο για τον προορισμό του.
• Βιωματική: Ο θεραπευτής εστιάζει από τη μία στο «τί» και στο «πώς» σκέφτεται, αισθάνεται και πράττει ο θεραπευόμενος και από την άλλη στην αλληλεπίδραση του τελευταίου με το περιβάλλον.
• Διαλογική: Επιδιώκει να «ανοίξει» έναν ειλικρινή διάλογο στη θεραπευτική σχέση.
• Σχεσιακή: Δέχεται ότι τα άτομα αλληλοσυνδέονται και διαρκώς επηρεάζουν το ένα το άλλο.

ΣΤΟΧΟΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ Ο ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΣ ΜΙΑ ΖΩΗ ΠΙΟ ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΝΟΗΜΑ.

Ο στόχος της θεραπείας Gestalt

Βασικός στόχος της είναι να αποκτήσει ο θεραπευόμενος επίγνωση όσον αφορά το τι βιώνει και κάνει. Με τον τρόπο αυτόν, θα μπορέσει να κατανοήσει όχι μόνο τον εαυτό του, αλλά και το περιβάλλον του, να καλλιεργήσει την ικανότητα να κάνει επιλογές που θα τον βοηθήσουν να αποκτήσει μια ζωή πιο αυθεντική και με περισσότερο νόημα. Έτσι, οδηγείται σταδιακά στην αλλαγή και στην ανάπτυξη.

Η διαφορά της με άλλες προσεγγίσεις

Η θεραπεία Gestalt είναι μια ανθρωποκεντρική ψυχοθεραπευτική προσέγγιση, που βοηθά τα άτομα να εστιάσουν στο παρόν, διερευνώντας τόσο το παρελθόν όσο και το μέλλον, στο «εδώ και τώρα». Όπως διευκρινίζει η ειδικός, «μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία δεν εστιάζουμε αποκλειστικά στα προβλήματα του σήμερα. Επεξεργαζόμαστε στο “εδώ και τώρα” αυτό που συμβαίνει και το οποίο συνδέεται τόσο με το παρελθόν όσο και με το μέλλον. Το παρόν περιλαμβάνει το παρελθόν και το μέλλον, αλλά βλέπουμε στο τώρα τι νόημα έχει για εμάς».

Στην ουσία, ο θεραπευτής ενθαρρύνει τον θεραπευόμενο να έρθει σε επαφή με τα μοτίβα αλληλεπίδρασής του και τον τρόπο του σχετίζεσθαι με το περιβάλλον του. Έτσι, θα μπορέσει να αποκτήσει μεγαλύτερη επίγνωση και να δει τι εμποδίζει την πραγματική αυτογνωσία και τι τον δυσκολεύει στη ζωή του.

«Η θεραπευτική σχέση βασίζεται στη γνήσια επαφή και αλληλεπίδραση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου και δεν περιορίζεται σε μια ερμηνεία από πλευράς θεραπευτή ή στη χρήση στείρων τεχνικών. Ο θεραπευτής Gestalt καλεί τον θεραπευόμενο σε μία ενεργή συνεργασία», συμπληρώνει.

Η σημασία της επίγνωσης και της επαφής

Στην προσέγγιση αυτή ο θεραπευόμενος εστιάζει στην επίγνωση αυτού που συμβαίνει αυτή τη στιγμή, όχι μόνο στα συναισθήματα, αλλά και στις σκέψεις, στα γεγονότα και στην εμπειρία του όπως τη βιώνει.

«Στη θεραπεία Gestalt, η ικανότητα ενός ατόμου να έρχεται σε επαφή με τον κόσμο με επίγνωση παίζει σημαντικό ρόλο. Η επαφή αναφέρεται στην κιναισθητική διαδικασία μεταξύ ατόμου και περιβάλλοντος και η επίγνωση περιλαμβάνει την ικανότητα να χρησιμοποιεί τις αισθητηριακές, συναισθηματικές και πνευματικές του εμπειρίες, προκειμένου να συλλέγει και να επεξεργάζεται πληροφορίες και να τις χρησιμοποιεί στην αλληλεπίδρασή του με τον κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται και η γνώση των επιλογών του και η ανάληψη ευθύνης αυτών».

Χριστίνα Αβδίκου

Ο ρόλος τους σώματος

Ο ιδρυτής της Ψυχοθεραπείας Gestalt επηρεάστηκε από τις απόψεις του ψυχαναλυτή Wilhelm Reich σχετικά με τη σωματοθεραπεία και η σύντροφος και συνεργάτιδά του Laura από διάφορες μορφές κινησιολογίας και δραματοθεραπείας.

«Εστιάζοντας στην επίγνωση του σώματος ανακαλύπτουμε την ιστορία του και τη σχέση του με τον κόσμο και διερευνούμε τους τρόπους και τα εμπόδια στην επαφή με το περιβάλλον, τις αντιλήψεις, τις απαρνημένες πλευρές, τα μοτίβα των σχέσεων, τις πολώσεις, τους ανοιχτούς λογαριασμούς, με στόχο έναν ενσώματο τρόπο του “είμαι” και “ζω”», καταλήγει η κα. Μπάλλιου.