ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ ΠΟΥ ΘΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ

Πόσες φορές δεν έτυχε τα παιδιά μας να παραπονιούνται κι εμείς να λέμε τα δικά μας; Να προσπαθούμε να τα ηρεμήσουμε και ταυτόχρονα να τα νουθετήσουμε; Γιατί το κάνουμε αυτό εμείς οι γονείς; Και πώς θα καταφέρουμε να αλλάξουμε στάση υιοθετώντας τη λεγόμενη ενεργητική ακρόαση που θα αλλάξει τη σχέση μας με τα παιδιά μας;

Ενεργητική ακρόαση. Οι ειδικοί πίνουν νερό στο όνομά της, θεωρώντας ότι είναι αρκετή για να δημιουργήσουμε μια διαφορετική σχέση με τα παιδιά μας. Δεν πρόκειται για μια μαγική συνταγή ή φόρμουλα επιτυχίας, αλλά για τον τρόπο που ακούμε πραγματικά τον άλλο – είτε πρόκειται για τα παιδιά μας είτε για κάποιον ενήλικο.

«Δεν με ακούς για να με καταλάβεις. Με ακούς για να πεις τα δικά σου», λέει ο έφηβος γιος στον πατέρα του. Στην παιδική ηλικία αυτό το λεκτικοποιημένο και ξεκάθαρο εφηβικό παράπονο εκφράζεται αλλιώς. Το παιδί γκρινιάζει για τον τρόπο που του φέρθηκαν οι συμμαθητές του κι εμείς απαντάμε με νουθεσίες του στιλ «κάνε εκείνο» και «κάνε το άλλο». Λίγους μήνες μετά από μερικά τέτοια συμβάντα, αναρωτιόμαστε γιατί το παιδί δεν μοιράζεται πια μαζί μας όσα συμβαίνουν στο σχολείο του.

Θέλετε να πάμε πιο πίσω; Στην προσχολική ηλικία; Τότε που στα κλάματα και στους οδυρμούς του τρίχρονου, απαντούσαμε: «Έλα, μην κλαις, θα περάσει». Είναι πράγματι αυτό που χρειάζονται τα παιδιά από εμάς; Μήπως τελικά καταφέρνουμε το αντίθετο από αυτό που επιδιώκουμε; Το να τα βοηθήσουμε δηλαδή.

Γιατί δεν ακούμε πραγματικά τα παιδιά μας;

«Το μεγαλύτερο πρόβλημα που δημιουργείται στην επικοινωνία μας με τα παιδιά μας είναι ότι δεν τα ακούμε για να καταλάβουμε αυτό που μας λένε, αλλά αγχωνόμαστε και βιαζόμαστε να τους απαντήσουμε. Ίσως λανθασμένα πιστεύουμε ότι το πιο σημαντικό είναι να τους μάθουμε, να τους περάσουμε τις αξίες μας, να διορθώσουμε τα πράγματα όπου κρίνουμε ότι χρειάζεται. Όμως τελικά, κάπου εκεί χάνουμε την επικοινωνία μας μαζί τους», απαντάει η Εύη Σταθάτου, πιστοποιημένη parent coach. 

iStock

Τα παιδιά, όπως και οι ενήλικοι άλλωστε, δεν έχουν ανάγκη από κάποιον να τους πει να μην στενοχωριούνται. Όλοι ξέρουν πως αυτό δεν γίνεται, όταν στεναχωριέσαι. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να ακούσουμε το κλάμα τους, να το αφήσουμε να ξεσπάσει και να είμαστε δίπλα τους, μέχρι να αδειάσουν εντελώς τη θλίψη τους και να ηρεμήσουν. Ξέρετε ότι το σώμα μας διαθέτει φυσικούς μηχανισμούς για να ξεπεράσει τον πόνο; Το κλάμα, όπως και το γέλιο και το χασμουρητό, είναι μερικοί από αυτούς τους μηχανισμούς.  

Τις περισσότερες φορές, εμείς οι γονείς, δεν αντέχουμε να βλέπουμε τα παιδιά μας στενοχωρημένα και βιαζόμαστε να τα σώσουμε από τον ψυχικό τους πόνο. Καταφέρνουμε, όμως, το ακριβώς αντίθετο. 

ΟΤΑΝ ΑΡΧΙΖΟΥΜΕ ΝΑ ΑΚΟΥΜΕ, ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΜΑΣ ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ, ΕΠΕΙΔΗ ΝΙΩΘΟΥΝ ΟΤΙ ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΚΡΙΝΟΥΜΕ.

Αρνητικά συναισθήματα: Τι να κάνουμε για να υποχωρήσουν;

«Τα αρνητικά συναισθήματα υποχωρούν, όταν τα παιδιά μπορούν να μιλήσουν γι’ αυτά, όταν μπορούν να τα κατονομάσουν και να νιώσουν ότι τα καταλαβαίνουμε», αναφέρει ο Αμερικανός ψυχολόγος John Gottman στο βιβλίο του Η συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών. 

Μέσα από τη διαδικασία της ενεργητικής ακρόασης, ο άνθρωπος μπαίνει στο επίκεντρο και έχει όλη την απαιτούμενη προστασία, υποστήριξη, έμπνευση, βοήθεια και ό,τι άλλο χρειάζεται, ώστε να αναπτύξει στο μέγιστο τις ικανότητές του. 

Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Εκδόσεις Πεδίο

Αγόρασέ το

Ianos.gr

Όταν αρχίζουμε να ακούμε, οι άλλοι μάς ανοίγονται περισσότερο, επειδή νιώθουν ότι δεν τους κρίνουμε. Η απουσία επίκρισης είναι η απαρχή της αγάπης και της αποδοχής που όλοι έχουμε ανάγκη – πόσο μάλλον τα παιδιά. Η αποδοχή φέρνει με τη σειρά της εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του ακροατή και στη συνέχεια στον ίδιο τον ομιλητή. 

Τι σημαίνει ενεργητική ακρόαση;

«Το ακροώμαι σημαίνει κάτι πολύ περισσότερο από το συλλέγω στοιχεία με τα αυτιά μου. Ο ενσυναισθηματικός ακροατής χρησιμοποιεί τα μάτια του για να δει πώς με τη σωματική του κίνηση το παιδί εκφράζει συναισθήματα, επιστρατεύει τη φαντασία του για να δει τα πράγματα από την οπτική γωνία του παιδιού. Αφήνει την καρδιά του ελεύθερη και ανοιχτή για να νιώσει αυτό που του λέει το παιδί. Τελικά, το ακροώμαι σημαίνει αποδέχομαι και αναγνωρίζω τα συναισθήματά σου», γράφει ο Gottman. 

iStock

«Ο πραγματικός μας ρόλος είναι να είμαστε εκεί, να τα ακούμε με προσοχή, με κατανόηση και ενσυναίσθηση. Δεν μπορούμε πάντα να “φτιάχνουμε” τα πράγματα. Μπορούμε όμως να είμαστε δίπλα τους και να τα ακούμε, να τα ακούμε προσεκτικά. Η παρουσία μας, ένα χαμόγελο ή μια αγκαλιά αρκούν για να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά και να συνδεθούμε ουσιαστικά με τα παιδιά μας», αναφέρει η κα Σταθάτου.

Αν θέλουμε, λοιπόν, να κάνουμε τα παιδιά μας συναισθηματικά ακέραια και ευτυχισμένα, το πρώτο βήμα είναι να τα ακούσουμε προσεκτικά. Να τους δώσουμε όλο τον χρόνο που χρειάζονται για να ξεδιπλώσουν τα συναισθήματά τους – κι εμείς να τα αποδεχτούμε. 

Προτού ανοίξουμε το στόμα μας, πρέπει να ανοίξουμε την καρδιά μας. Και η αποδοχή είναι ο σωστός τρόπος για να το κάνουμε. Διότι τελικά, όπως λέει και ο Gottman, «αποδεχόμενοι τα συναισθήματα των παιδιών μας, τα βοηθάμε να αποκτήσουν την ικανότητα να ηρεμούν μόνα τους τον εαυτό τους, μια ικανότητα που θα τους φανεί χρήσιμη σε όλη τους τη ζωή».