ΤΙ ΔΕΝ ΚΑΝΕΙ ΠΟΤΕ ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΥΝΑΤΟ ΖΕΥΓΑΡΙ

Κάποια ζευγάρια μοιάζουν αήττητα μπροστά σε κάθε δυσκολία. Τι είναι αυτό που έχει κάνει τη σχέση τους τόσο δυνατή σε βάθος χρόνου;

Δημιουργούμε μακροχρόνιες σχέσεις γιατί σε αυτές βρίσκουμε το νόημα της ανθρώπινης συνύπαρξης. Μέσα από μία ουσιαστική σχέση ζωής βιώνουμε πληρότητα, προσωπική ολοκλήρωση, ικανοποίηση από τη ζωή. Όσο πιο δυνατό είναι ένα ζευγάρι, τόσο πιο εύκολα αντιμετωπίζει τις δυσκολίες, οι οποίες αντί να αποτελούν απειλή καταλήγουν να δημιουργούν ψυχικά αποθέματα. Ποιο είναι, όμως, το μυστικό των πραγματικά δυνατών ζευγαριών;

Στο βιβλίο της «13 Things Mentally Strong Couples Don't Do» η διακεκριμένη ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας Amy Morin αναφέρει ότι οι σχέσεις παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ψυχική μας ανθεκτικότητα και ότι οι δύο σύντροφοι έχουν, αν το επιθυμούν, την ικανότητα να βοηθούν ο ένας τον άλλον να χτίζει την ψυχική δύναμη που χρειάζεται για να φτάσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.

Ανάμεσα στα 13 «λάθη» που η ίδια έχει παρατηρήσει να κάνουν τα σύγχρονα ζευγάρια που δεν καταφέρνουν να χτίσουν την ανθεκτική σχέση που επιθυμούν, καταγράφονται η έλλειψη καλής επικοινωνίας, η έλλειψη ορίων, τα μυστικά, μα και η έλλειψη ιδιωτικότητας, η έλλειψη σεβασμού, η στασιμότητα στην προσωπική ανάπτυξη κ.ά. Ωστόσο, υπάρχει ένα συγκεκριμένο λάθος, το οποίο η ίδια κρίνει ως θεμελιώδες και έχει να κάνει με τις στιγμές που το ζευγάρι έχει μια έντονη διαφωνία.

Τα δυνατά ζευγάρια δεν χρησιμοποιούν ποτέ τα συναισθήματά τους ως «όπλα»

Το βασικό χαρακτηριστικό των υγιών σχέσεων είναι να μπορούν οι δύο σύντροφοι να εκφράζουν ανοιχτά τα συναισθήματά τους, επισημαίνει η Morin. Αυτό, όμως, διαφέρει πολύ από το να χρησιμοποιούν τα συναισθήματά τους για να χειραγωγήσουν μία κατάσταση. Θα καταλάβεις αν το κάνεις αυτό (εσύ ή ο/η σύντροφός σου) αν αναγνωρίζεις κάποιες από τις παρακάτω συμπεριφορές:

• Βάζεις τα κλάματα για να αναγκάσεις τον άλλον να σταματήσει να σου λέει κάτι που σε στενοχωρεί.
• Προσπαθείς με εκρήξεις θυμού να πείσεις τον/την σύντροφό σου να αλλάξει άποψη.
• Προσπαθείς να τον/τη μεταπείσεις προκαλώντας ενοχές.
• Ζητάς να αποφύγετε να συζητήσετε θέματα που σε αναστατώνουν.
• Όταν έχεις θυμώσει σταματάς να του/της μιλάς.
• Επισημαίνεις στον/στη σύντροφό σου ότι είσαι υπερβολικά ευαίσθητος/-η για να διαχειριστείς κάποια θέματα.

Με λίγα λόγια, τα δυνατά ζευγάρια προσπαθούν να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και όχι να ελέγξουν με αυτά τη συμπεριφορά του άλλου.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Γιατί το κάνουν αυτό και πώς μπορεί να αλλάξει;

Η απάντηση είναι απλή, λέει η Morin: Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα συναισθήματά τους ως «όπλα» γιατί βλέπουν ότι «πιάνει». Αν ο σύντροφός σου θέλει να αποφύγει μια κατάσταση, το πιο εύκολο είναι να σου πει ότι τον στρεσάρει ή ότι αυτή την περίοδο είναι πολύ πιεσμένος. Αν εσύ θέλεις να αναγκάσεις τον σύντροφό σου να σταματήσει να σου λέει κάτι που σε ενοχλεί, το πιο εύκολο είναι να υψώσεις τη φωνή σου. Οι αντιδράσεις αυτές μπορεί πράγματι να είναι αποτελεσματικές τη δεδομένη στιγμή, όμως αφενός δεν λύνουν το βαθύτερο πρόβλημα (το συναισθηματικό χάος που ενδεχομένως βιώνει ο εκάστοτε σύντροφος), αφετέρου υπονομεύουν την ανθεκτικότητα της σχέσης.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει τρόπος να αλλάξεις αυτή την συνήθεια, αν θέλεις να θωρακίσεις τη σχέση σου. Η Morin δίνει 3 χρήσιμες συμβουλές:

1. Θέσε νέους συναισθηματικούς κανόνες

Οι άνθρωποι αλλάζουν όσο περνούν τα χρόνια και αυτό δεν είναι κακό, εφόσον η αλλαγή φέρνει μία θετική εξέλιξη και στη σχέση. Αν όμως παρατηρείς συμπεριφορές που πλέον δεν ανέχεσαι, έχει έρθει η ώρα να τις υποδείξεις και να θέσεις νέα όρια. Για παράδειγμα, αν ο/η σύντροφός σου χτυπά πόρτες ή το χέρι στο τραπέζι όταν διαφωνείτε και εσύ δυσανασχετείς, πρέπει να το πεις και να ζητήσεις να βρει έναν άλλον τρόπο να εκφράζει τον θυμό του.

2. Σεβάσου, αναγνώρισε και φρόντισε τα συναισθήματα του άλλου

«Όταν μια συζήτηση γίνεται έντονη, κάνε ένα διάλλειμα», συμβουλεύει η Morin. «Δώσε στον/στη σύντροφό σου το προνόμιο της αμφιβολίας, αλλά μην επιτρέψεις στην συμπεριφορά του/της να καθαρίσει τη δική σου. Διαχώρισε, δηλαδή, τη συμπεριφορά από το συναίσθημα. Έχει δικαίωμα να νιώθει ό,τι νιώθει. Αλλά έχει και την ευθύνη αυτού το συναισθήματος και το πώς το χειρίζεται». Μπορεί, λοιπόν, ο/η σύντροφός σου να νιώθει εκνευρισμό, θυμό, θλίψη, όμως δεν μπορεί να σου ουρλιάζει, να σε αγνοεί ή να σε προσβάλει.

3. Καταλήξτε μαζί σε ένα πλάνο

Το ζευγάρι που δίνει αξία στην ανθεκτικότητα της σχέσης του είναι αυτό που θα αναγνωρίσει προβλήματα όπως τα παραπάνω και θα αναζητήσει τις βέλτιστες λύσεις που θα ικανοποιούν και τους δύο. Όπως καταλήγει η ψυχοθεραπεύτρια, «δεν υπάρχει επιστημονική φόρμουλα που φτιάχνει δυνατά ζευγάρια. Απαιτείται, όμως, σίγουρα και από τους δύο να εκφράζουν ανοιχτά και ειλικρινά όσα νιώθουν και να επιλύουν τα προβλήματα λαμβάνοντας υπόψη ο ένας τα συναισθήματα του άλλου».