ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ Ο ΘΥΜΟΣ ΣΟΥ ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΤΟΝ ΞΕΦΟΡΤΩΘΕΙΣ

Τι κάνεις όταν ο θυμός κυριαρχεί στη ζωή σου; Τι σημαίνει για σένα ως άνθρωπο και πώς μπορείς να κατακτήσεις την ηρεμία σου;

Θυμάμαι να ζω για τουλάχιστον 40 χρόνια με τον θυμό ως οξυγόνο. Όταν δεν ήμουν οργισμένη, δεν ήξερα πώς να με διαχειριστώ. Όταν ήμουν χαρούμενη, φοβόμουν – μου ήταν άγνωστο το συναίσθημα της χαράς, έπειτα από μπαράζ γεγονότων που με είχαν κάνει να πιστεύω ότι η βασική ρυθμιστική λειτουργία της ζωής είναι ο πόνος.

Η αδυναμία μου να πάρω απαντήσεις για όλα τα αναπάντητα «γιατί» της ζωής μου με έκανε να μισώ τους πάντες και τα πάντα. Έπειτα από πάρα πολλή δουλειά με ψυχολόγο, κατάλαβα ότι αυτός που μισούσα ήταν ο εαυτός μου.

Όταν αποφάσισα να με αγκαλιάσω –αντί να με κολλάω στον τοίχο και να με χτυπάω ασταμάτητα για ό,τι και αν έκανα– ανακάλυψα τι είναι ζωή. Ανακάλυψα τις ευλογίες μου (έως τότε δεν έβλεπα καν πως έχω κάποιες), αναγνώρισα τις αδυναμίες μου, με αγάπησα κι έτσι κατάλαβα πως είχα ήδη δίπλα μου όσα είχα ανάγκη. Όχι με τη συμβατική, την καθιερωμένη έννοια που έχει επιβάλει η κοινωνία, αλλά με τρόπο που εμένα με κάλυπτε, δεδομένων των επιλογών που είχα κάνει και των συνεπειών που ήρθαν «πακέτο» με αυτές.

Pexels Alexander Krivitskiy

Έκτοτε, καθημερινά παλεύω να κρατήσω στο παρασκήνιο την επί 40ετίας κολλητή μου φίλη, την οργή, κάθε φορά που κάνω ένα λάθος ή που υπόκειμαι σε μια λάθος –κατ’ εμέ– συμπεριφορά από ανθρώπους που δεν με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα (δεν τους έχω επιλέξει να είναι στη ζωή μου).

Αντί να αυτομαστιγώνομαι και να κατηγορώ τις ανεπάρκειές μου, διασκεδάζω με αυτές και δεν τις αφήνω να μου χαλάσουν την ημέρα μου. Δεν αλλάζω την τροχιά της Γης επειδή έκαψα το φαγητό, ή επειδή ξέχασα να πάρω από το σούπερ μάρκετ το προϊόν για το οποίο πήγα.

Δεν είναι εύκολο –ξέρεις τι είναι η συνήθεια, έτσι;– αλλά υπάρχει τρόπος να σιγήσεις εκείνη τη φωνούλα που υπάρχει μέσα στο κεφάλι σου και έχει να πει μόνο κακά.

Unsplash Taylor Smith

Αρκεί να το συνειδητοποιήσεις το δευτερόλεπτο που αρχίζει να μιλάει και να τη σταματήσεις. Συνηθίζω ακόμα να λέω δυνατά «έλα, κούρασες» πριν πάω παρακάτω.

Δεν μπορείς λοιπόν, να φανταστείς τη χαρά (ίσως και αγαλλίαση) που ένιωσα όταν το YouTube μού εμφάνισε βίντεο με έναν γιατρό να εξηγεί πώς χειρίστηκε ο ίδιος την οργή του.

Οι τρόποι μας δεν απείχαν ιδιαίτερα. Θα λάτρευα ωστόσο, να γνωρίζω τον δικό του όταν αποφάσισα να αφήσω πίσω μου τον μόνο τρόπο που ήξερα να λειτουργώ προς τον εαυτό μου και –φυσικά– προς τους άλλους.

Το κλειδί για τη διαχείριση του θυμού είναι στην επικοινωνία με τον εαυτό μας

O Peter Attia είναι γιατρός (πήρε το πτυχίο στο Stanford University) και ιδρυτής του Early Medical, ιατρικού εργαστηρίου που εστιάζει στη σημασία της πρόληψης, με στόχο την επιμήκυνση της διάρκειας ζωής και ταυτόχρονα τη βελτίωση της υγείας.

Ήταν καλεσμένος στο podcast του Andrew Huberman, αναγνωρισμένου νευροεπιστήμονα και καθηγητή στο τμήμα της Νευροβιολογίας της ιατρικής σχολής του Stanford University, για να αποκαλύψει πώς ξεφορτώθηκε την οργή του.

Όπως είπε, επί 47 χρόνια ζούσε –όπως εγώ– με την οργή ως οξυγόνο. Χρειάστηκε μόλις 4 μήνες για να καταφέρει να διατηρεί τη ψυχραιμία του υπό την όποια συνθήκη.

«Ένα από τα χαρακτηριστικά της ύπαρξής μου ήταν ανέκαθεν μια τρελή ποσότητα θυμού και οργής. Υπήρχε όσο θυμάμαι τον εαυτό μου. Δεν έχω συνειδητή ανάμνηση του να μην έχω οργή. Οι πρώτες μου αναμνήσεις, από όταν ήμουν 5 χρόνων, συνδέονται με απίστευτη οργή. Ήταν ένα πρόβλημα που αντιμετώπιζα όλη μου τη ζωή.

Ως έφηβος, ήταν θαύμα όταν περνούσαν δύο εβδομάδες χωρίς να έχω ανοίξει τρύπα σε τοίχο του σπιτιού με τη γροθιά μου. Έχω γίνει τόσο καλός στο να επιδιορθώνω γυψοσανίδες που ό,τι και να σου πω δεν θα το πιστέψεις, ομοίως και με ό,τι άλλο χρειάστηκε ποτέ να επιδιορθώσω στο σπίτι από τις ζημιές που προκαλούσα όπως εκτονωνόμουν. Για παράδειγμα, τα σπασμένα τζάμια.

Η ενασχόληση μου με την πυγμαχία ουσιαστικά μου έσωσε τη ζωή. Με κράτησε εκτός φυλακής. Έγινε η απίστευτη διέξοδος που είχα για να εκτονώνω την οργή μου. Έκανα 6ωρες προπονήσεις κάθε μέρα, χτυπώντας σάκους του μποξ και αντιπάλους.

Ένα μεγάλο μέρος αυτής της οργής ήταν εσωτερικό. Δεν είναι πυρηνική επιστήμη να καταλάβεις πως ένας άνθρωπος που έχει τόση οργή, μίσος για όλους, έχει μια τεράστια ποσότητα οργής για τον εαυτό του.

Ένα από τα πράγματα που δεν είχα συνειδητοποιήσει πως συνέβαιναν ήταν ο εσωτερικός μου μονόλογος. Είναι τόσο συχνός και πανταχού παρών, που είναι εύκολο να ξεχάσεις πως είναι εκεί. Και αυτό είναι το επικίνδυνο μέρος του.

Πώς το ψάρι κολυμπά στο νερό που υπάρχει παντού, χωρίς να συνειδητοποιεί πως βρίσκεται μέσα σε αυτό, γιατί είναι παντού γύρω του; Οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούμε εύκολα τον υποσυνείδητο χείμαρρο των σκέψεων που ρέει ασταμάτητα.

Unsplash Antonino Visalli

Κάποια στιγμή συνειδητοποίησαν τι ήταν αυτός ο αυτοδιάλογος. Ήταν ο πιο θυμωμένος και ο πιο βίαιος εσωτερικός μονόλογος που μπορείς να φανταστείς. Δεν υπήρχε περίπτωση να κάνω ένα λάθος –οτιδήποτε δεν “έπιανε” το τέλειο στάνταρ μου– που να μην είχε ως αποτέλεσμα το ξέσπασμα του εσωτερικού μου Bobby Knight».

Ο Bobby Knight υπήρξε άκρως επιτυχημένος προπονητής του μπάσκετ στις ΗΠΑ, ο οποίος ήταν επίσης γνωστός για την κακοποίηση των παικτών του. Πέρασε στην ιστορία ως  «Ο Στρατηγός» και λόγω της προϋπηρεσίας του στο στρατό.

Οι εκρήξεις του περιλάμβαναν από το πέταγμα καρέκλας στο γήπεδο κατά τη διάρκεια ενός αγώνα έως τη σύλληψή του έπειτα από αντιπαράθεση με αστυνομικό. Οι τσακωμοί με τους δημοσιογράφους ήταν επίσης σε ημερησία διάταξη, ενώ κατηγορήθηκε και για απόπειρα πνιγμού παίκτη του κατά τη διάρκεια προπόνησης.

Το παράδειγμα του Peter Attia

«Δεν είχε σημασία τι έκανα λάθος, τι δεν έκανα τέλεια», συνέχισε ο Peter Attia. «Ακόμα κι αν δεν μαγείρευα τέλεια μια μπριζόλα, γινόμουν έξαλλος. Ήθελα να με πλακώσω. Ούρλιαζα στον εαυτό μου. Είναι δύσκολο να το περιγράψω και ελπίζω να υπάρχουν άνθρωποι που με ακούν αυτήν την στιγμή και δεν καταλαβαίνουν τι εννοώ.

Έφτασα σε ένα σημείο που έγινε ξεκάθαρο ότι έπρεπε να αλλάξω τακτική, γιατί όπως συμπεριφερόμουν στον εαυτό μου, συμπεριφερόμουν και σε άλλους. Όταν μισείς τόσο τον εαυτό σου, δεν υπάρχει περίπτωση να μη γίνεις ένας ανυπόφορος κόπανος σε όλους τους άλλους. Είναι ο τρόπος που επικοινωνείς με τον κόσμο.

Pexels Pixabay

Δούλευα με τον θεραπευτή μου και πρότεινε πως μπορούσα να αλλάξω αυτό το χαρακτηριστικό, αν είχα τη διάθεση να κάνω τη σχετική δουλειά. Σκεφτόμουν πως δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξω τον τρόπο με τον οποίον συμπεριφερόμουν και ζούσα για 47 χρόνια. Η οργή μου ήταν ο μόνος τρόπος που επικοινώνησα ποτέ με τον εαυτό μου. Πώς θα μπορούσα να το αλλάξω; Θα χρειαζόμουν άλλα 40 χρόνια».

Η άσκηση που έκανε τη διαφορά

«Ο θεραπευτής μου με διαβεβαίωσε ότι μπορώ να τα καταφέρω πολύ πιο γρήγορα, αρκεί να έκανα κάτι πολύ συγκεκριμένο. Η άσκηση που μου έβαλε ήταν η εξής: κάθε φορά που είχα τον οργισμένο εσωτερικό μονόλογο, έπρεπε να σταματώ αμέσως τον εαυτό μου και να προσποιούμαι πως δεν έκανα εγώ το λάθος, αλλά ένας πολύ καλός μου φίλος.

Έπρεπε να μιλάω δυνατά σε αυτόν τον άνθρωπο, σαν να ήταν αυτός που έκανε το λάθος, και να ηχογραφώ στο κινητό μου όσα του έλεγα. Προφανώς όσα έλεγα υπ’ αυτήν τη συνθήκη ήταν πολύ πιο ευγενικά από όσα έλεγα στον εαυτό μου. Κάθε ηχογράφηση την έστελνα στον θεραπευτή μου».

«ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΚΑΝΩ ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΛΑΘΗ. Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΙΝΑΙ ΠΩΣ ΠΛΕΟΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ».

Έκανε τη δουλειά «και προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι χρειάστηκα μόλις λίγους μήνες, νομίζω κάπου στους 4, για να ξεφορτωθώ τον Bobby Knight. Από εκεί που ήταν ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου και ουδείς είχε το δικαίωμα να μιλάει όταν ήταν παρών, τον εξαφάνισα από την αίθουσα και από το ΔΣ. Σήμερα που σ’ τα λέω όλα αυτά, ειλικρινά δεν θυμάμαι καν τι μου έλεγε.

Εντωμεταξύ, είχα κάποιες φανταστικές ευκαιρίες να τον επαναφέρω. Δεν είναι ότι κάνω λιγότερα λάθη ή πως είμαι καλύτερος σήμερα από ό,τι ήμουν προ τριετίας – ίσως να είμαι και χειρότερος. Η διαφορά είναι πως πλέον μπορώ να επικοινωνώ με τον εαυτό μου. Πιστεύω ότι μπορώ να πω πως αγαπώ πια τον εαυτό μου. Ίσως όχι όσο μπορούν να αγαπήσουν άλλοι τον εαυτό τους – έχω δρόμο ακόμα μπροστά μου. Αλλά δεν με χτυπάω αλύπητα, όπως συνήθιζα να με χτυπάω, δεν αυτομαστιγώνομαι με την ίδια μανία. Κατ’ επέκταση, “χτυπάω” λιγότερο και όλους τους άλλους ανθρώπους».