ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ Η ΑΝΑΒΛΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΟΥ

Προκαλεί η αναβλητικότητα την κακή σωματική και ψυχική υγεία ή μήπως συμβαίνει το αντίστροφο; Ερευνητές επιχειρούν να δώσουν απάντηση στο παραπάνω ερώτημα.

«Μην αφήνεις για αύριο αυτό που μπορείς να κάνεις σήμερα», λέει μια γνωστή παροιμία. Πόσες φορές όμως όχι απλώς αφήνουμε για αύριο αυτό που μπορούμε να κάνουμε σήμερα αλλά αυτό το «αύριο» πολύ γρήγορα μετατρέπεται σε «μεθαύριο», «την άλλη εβδομάδα», «τον άλλο μήνα» ή -σε ακραίες περιπτώσεις- ακόμα και «ποτέ»;

Αν μεταφέρετε κι εσείς από μέρα σε μέρα τις εργασίες που έχετε σημειώσει να κάνετε, τότε πιθανότατα ταλαιπωρείστε από αυτό που ονομάζουμε «αναβλητικότητα». Γενικά, η τάση μας να αναβάλλουμε υποχρεώσεις και εργασίες μάς επηρεάζει αρνητικά, ενώ στο παρελθόν αρκετές μελέτες έχουν διαπιστώσει σύνδεση μεταξύ της αναβλητικότητας και της κακής υγείας.

Οι ειδικοί λένε ότι η αναβλητικότητα συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα στρες, πιο ανθυγιεινό τρόπο ζωής και καθυστερήσεις αναφορικά με επισκέψεις σε γιατρούς για να ελέγξουμε προβλήματα υγείας. «Ωστόσο, οι μελέτες αυτές -λόγω της φύσης του σχεδιασμού τους- δεν μπορούν να μας πουν την κατεύθυνση της σχέσης», εξηγούν σε άρθρο τους στο The Conversation η καθηγήτρια επιδημιολογίας Eva Skillgate, ο ψυχολόγος και ερευνητής Alexander Rozental, και ο διδακτορικός φοιτητής και ψυχολόγος Fred Johansson.

Ακόμα και οι ίδιοι οι ειδικοί διερωτώνται: προκαλεί η αναβλητικότητα κακή σωματική και ψυχική υγεία επειδή οι άνθρωποι αναβάλλουν, για παράδειγμα, την έναρξη ενός νέου προγράμματος άσκησης ή την επίσκεψη σε έναν γιατρό για να τσεκάρουν την υγεία τους; Ή μήπως συμβαίνει το αντίθετο: Δηλαδή, η κακή σωματική υγεία οδηγεί τους ανθρώπους στην αναβλητικότητα επειδή δεν έχουν την ενέργεια να εκτελέσουν την εργασία αυτή τη στιγμή;

Προκειμένου να λύσουν αυτόν τον γρίφο, οι ερευνητές διεξήγαγαν μελέτη στη Σουηδία, όπου φοιτητές-συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτηματολόγια σε διάφορες χρονικές στιγμές, σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες όπου οι συμμετέχοντες είχαν αξιολογηθεί μόνο σε μία χρονική στιγμή.

iStock

Ναι, η αναβλητικότητα συνδέεται με προβλήματα υγείας

Ειδικότερα, στη μελέτη που πραγματοποίησαν και η οποία δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open, παρακολούθησαν ανθρώπους για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, λαμβάνοντας μετρήσεις σε διάφορα χρονικά σημεία. Σε αυτή συμμετείχαν 3.525 φοιτητές από οκτώ πανεπιστήμια στη Στοκχόλμη και τις γύρω περιοχές, στους οποίους ζητήθηκε να συμπληρώνουν ερωτηματολόγια κάθε τρεις μήνες για έναν χρόνο.

Κύριος στόχος των ερευνητών ήταν να διερευνήσουν αν οι φοιτητές που είναι αναβλητικοί έχουν υψηλότερο κίνδυνο κακής ψυχικής και σωματικής υγείας. «Από τους 3.525 φοιτητές που προσλάβαμε, οι 2.587 απάντησαν στο ερωτηματολόγιο παρακολούθησης εννέα μήνες αργότερα, όπου μετρήθηκαν διάφορες εκβάσεις υγείας».

Προκειμένου να κατανοηθεί πώς σχετίζεται η αναβλητικότητα με τις συνέπειες για την υγεία, οι φοιτητές με μεγαλύτερη τάση για αναβλητικότητα (όπως βαθμολογήθηκε σε μια κλίμακα αναβλητικότητας) κατά την έναρξη της μελέτης συγκρίθηκαν με φοιτητές με μικρότερη τάση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα υψηλότερα επίπεδα αναβλητικότητας σχετίζονταν με κάπως υψηλότερα συμπτώματα κατάθλιψης, άγχους και στρες εννέα μήνες αργότερα.

Επιπλέον, οι φοιτητές με υψηλότερα επίπεδα αναβλητικότητας είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν:

• πόνο που οδηγεί σε αναπηρία στους ώμους ή τα χέρια (ή και στα δύο),
• χειρότερη ποιότητα ύπνου,
• περισσότερη μοναξιά,
• και περισσότερες οικονομικές δυσκολίες.

Αυτές οι συσχετίσεις παρατηρήθηκαν ακόμη και όταν εξετάστηκαν και άλλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν, όπως η ηλικία, το φύλο, το επίπεδο εκπαίδευσης των γονέων και προηγούμενες σωματικές και ψυχιατρικές διαγνώσεις.

iStock

Άλλοι παράγοντες μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο

«Παρόλο που κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα αναφορικά με την υγεία δεν συσχετίστηκε έντονα με την αναβλητικότητα, τα συμπεράσματα υποδηλώνουν ότι η αναβλητικότητα μπορεί να έχει σημασία για ένα ευρύ φάσμα συνεπειών για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των προβλημάτων ψυχικής υγείας, του πόνου που οδηγεί σε αναπηρία και του ανθυγιεινού τρόπου ζωής», ανέφεραν οι ερευνητές.

Ωστόσο, πρόσθεσαν ότι υπάρχει πιθανότητα άλλοι παράγοντες που δεν λήφθηκαν υπόψη στην ανάλυση να μπορούν να εξηγήσουν τις συσχετίσεις ανάμεσα στην αναβλητικότητα και τις επακόλουθες αρνητικές συνέπειες για την υγεία. Τέλος, επισημαίνουν ότι τα αποτελέσματά τους δεν αποτελούν απόδειξη αιτίας-αποτελέσματος απλώς το υποδηλώνουν πιο έντονα από προηγούμενες διατομεακές μελέτες.