ΤΕΜΠΗ: ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΩΝ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ

Οι επιζώντες του δυστυχήματος στα Τέμπη αλλά και άλλοι άνθρωποι που εμπλέκονται, όπως οι οικογένειες των θυμάτων και οι διασώστες, καλούνται να έρθουν αντιμέτωποι με τις ψυχικές συνέπειες μιας ανείπωτης τραγωδίας. Και οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να σταθούν στο πλάι τους.

Λίγες μόνο ημέρες έχουν περάσει από το δυστύχημα με τη σύγκρουση τρένων στα Τέμπη και ακόμα προσπαθούμε να συνειδητοποιήσουμε το τραγικό συμβάν. Το συλλογικό πένθος που βιώνουμε δεν είναι ένα τυπικό τριήμερο εθνικό πένθος που θα ξεχαστεί με τον καιρό, αλλά μια κοινή εμπειρία απώλειας με την οποία καλούμαστε να ζήσουμε.

Στη ζοφερή πραγματικότητα των ημέρων, προσπαθούμε να μείνουμε ψύχραιμοι και να πάρουμε κουράγιο από τις δράσεις αλληλεγγύης που οργανώνονται. Για παράδειγμα, η ανταπόκριση του κόσμου στις εκκλήσεις για αιμοδοσία ήταν συγκινητικά υψηλή, με το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) να ανακοινώνει και μέσω της επίσημης ιστοσελίδας του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι «οι ανάγκες των θυμάτων της τραγωδίας σε αίμα έχουν καλυφθεί πλήρως».

Ποιες είναι οι ψυχικές συνέπειες μιας τραγωδίας τέτοιου μεγέθους;

Αν αναλογιστούμε τις προεκτάσεις σε ψυχικό επίπεδο των ανθρώπων που εμπλέκονται στο δυστύχημα, δηλαδή των επιζώντων, των οικογενειών των θυμάτων, των διασωστών κλπ, δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι αυτές είναι πάρα πολλές. Φανταζόμαστε όλοι ότι οι άνθρωποι που ήταν παρόντες βρίσκονται σε μια κατάσταση πολύ έντονου σοκ, εξηγεί στο OW η ψυχολόγος Δρ Ναταλία Κουτρούλη. «Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει αργότερα είτε σε κάποια διαταραχή από μετατραυματικό στρες, είτε –λόγω πολύ έντονου φόβου– σε κάποια ειδική φοβία σε σχέση, για παράδειγμα, με τα μέσα μεταφοράς, τα ατυχήματα ή την ταχύτητα».

Συγκέντρωση μαθητών και φοιτητών στη Λάρισα για το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, την Παρασκευή 3 Μαρτίου 2023. EUROKINISSI ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΕΚΑΣ

Προσθέτει, μάλιστα, ότι το γεγονός «θα μπορούσε να προκαλέσει πολύ μεγάλη ανασφάλεια ως προς το κατά πόσο είναι κανείς ασφαλής, και κατ΄ επέκταση μια πιο γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, ένα γενικευμένο άγχος για διάφορες καταστάσεις». Το πένθος και η έντονη στεναχώρια θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμα και σε καταθλιπτικό επεισόδιο.

Ωστόσο, όπως αναφέρει η ειδικός, έρευνες έχουν δείξει ότι «μετά από κάποιο τραυματικό γεγονός, υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστούν και κάποιες θετικές –κατά κάποιο τρόπο– εκδηλώσεις, όπως ονομάζεται η μετατραυματική ανάπτυξη». Αυτό σημαίνει ότι ένας άνθρωπος μπορεί να νοηματοδοτήσει τη ζωή του, να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί ψυχικά μέσα από την επαφή του με μια πολυ τραγική συγκυρία, αφού πρώτα βέβαια ξεπεράσει το σοκ, τη θλίψη, την αγωνία, και τις δυσκολίες.

ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΙΕΣΟΥΜΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΝΑ ΔΕΧΤΕΙ ΒΟΗΘΕΙΑ ΑΠΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΠΡΕΠΕΙ ΟΜΩΣ ΝΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΜΕ ΔΩΡΕΑΝ.

Απαραίτητη η ψυχολογική καθοδήγηση και η ψυχιατρική φροντίδα των θυμάτων

Παράλληλα, γίνονται προσπάθειες για την ψυχολογική υποστήριξη των θυμάτων της τραγωδίας και των οικογενειών τους. Την 1/3/2023 η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία (ΕΨΕ) μέσα από ανακοίνωση κάλεσε όσους Ψυχίατρους - Μέλη της ΕΨΕ επιθυμούν να βοηθήσουν στην Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας για την «ψυχολογική και ψυχιατρική φροντίδα στους συγγενείς των θυμάτων και στους τραυματίες του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη».

Στο ερώτημα «πόσο σημαντική είναι η ψυχολογική βοήθεια προς στους ανθρώπους που εμπλέκονται στο τραγικό γεγονός», η  Δρ Κουτρούλη εξήγησε στο OW ότι οι ανάγκες των ανθρώπων διαφέρουν. Αυτό σημαίνει ότι «υπάρχουν άνθρωποι που για μεγάλο διάστημα μετά από ένα τραυματικό γεγονός δεν θέλουν ούτε να συζητήσουν ούτε να λάβουν κάποια ψυχολογική βοήθεια και υποστήριξη, και υπάρχουν και άλλοι οι οποίοι έχουν πολύ άμεσα την ανάγκη για στήριξη. Είναι εξατομικευμένο οπότε δεν μπορούμε να πιέσουμε κάποιον να δεχτεί βοήθεια από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας».

Σιωπηρή διαμαρτυρία στη Λάρισα για το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, την Πέμπτη 2 Μαρτίου 2023. EUROKINISSI ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΕΚΑΣ

Ωστόσο, η ειδικός τονίζει ότι αυτό που είναι αναγκαίο είναι να προσφέρουμε τη δυνατότητα ψυχολογικής υποστήριξης σε αυτούς τους ανθρώπους. «Είναι πολύ σημαντικό να δοθεί η δυνατότητα για δωρεάν παροχή ψυχολογικής υποστήριξης στους ανθρώπους που εμπλέκονται στο δυστύχημα με κάθε τρόπο». Μας εξηγεί ότι ακριβώς επειδή πρόκειται για μια πολύ σύνθετη κατάσταση, θα πρέπει οι επαγγελματίες να έχουν αντίστοιχη εξειδίκευση, να είναι δηλαδή ψυχολόγοι κατάλληλα καταρτισμένοι έτσι ώστε να μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κρίση, αλλά και ψυχίατροι προκειμένου να μπορεί να δοθεί φαρμακευτική αγωγή αν κριθεί απαραίτητο.

Η τηλεφωνική Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306 λειτουργεί δωρεάν και ανώνυμα όλο το 24ωρο προκειμένου να παρέχει ψυχολογική υποστήριξη στα θύματα και τις οικογένειές τους.