STOP AND SMELL THE ROSES

Η αγγλική φράση «Stop and smell the roses» μιλάει για τη φιλοσοφία του «απολαμβάνειν», που κινείται σε τρεις άξονες: επιβράδυνση, εστίαση στο καλό και στην ομορφιά, όξυνση των αισθήσεων.

Πριν από αρκετά χρόνια, όταν η Θετική Ψυχολογία στην Ελλάδα ήταν ακόμη στα σπάργανα, σε μια επαγγελματική συνάντηση ανέφερα ότι η διατριβή μου αφορούσε το «απολαμβάνειν» (savoring στα αγγλικά). Με ρώτησαν τι ακριβώς είναι αυτό και προσπάθησα να απαντήσω με όσο το δυνατόν πιο απλά λόγια. Μετά από την πρώτη αυτή εξήγηση, μια συνάδελφος ψυχολόγος, με προφανή ειρωνεία στη φωνή της, σχολίασε: «Δηλαδή, αυτό που μελετάς είναι το Stop and smell the roses;»

Η απάντηση είναι: και ναι και όχι. Όχι, γιατί η έκφραση Stop and smell the roses έχει πάρει στην καθομιλουμένη μια σημασία που μοιάζει με το ειρωνικό υπονοούμενο της συναδέλφου μου. Παρότι καταλαβαίνουμε κάπως το νόημά της, λίγο το κοροϊδεύουμε και λίγο δεν το πιστεύουμε. Θεωρούμε πως όποιος το ασπάζεται όλο αυτό μάλλον είναι αφελής, ανόητα ρομαντικός ή μη ρεαλιστής.

Όμως, το «απολαμβάνειν» δεν είναι κάτι αστείο, αφελές ή ρομαντικό. Είναι μια διαδικασία επιστημονικά τεκμηριωμένη, που ναι μεν ενέχει ως πρακτική το «σταματάω για να μυρίσω τα τριαντάφυλλα», αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Είναι πολλά περισσότερα.

Οι λεπτομέρειες του «Stop and smell the roses»

Το μήνυμα της παραπάνω φράσης είναι κάθε άλλο παρά απλοϊκό, χάρη σε ορισμένες λεπτομέρειες στη φιλοσοφία που κρύβει στον πυρήνα του.

iStock

1. Επιβράδυνση

Το να είμαστε απασχολημένοι συνεχώς έχει φτάσει στις μέρες μας να αποτελεί δείγμα επιτυχίας. Η έκφραση που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα για να απαντήσουμε στο «Τι κάνεις;» ελάχιστα δείχνει σχετικά με τον τρόπο που ζούμε.

Η απάντηση «Τρέχω» είναι συνηθισμένη, απόλυτα αποδεκτή και, πολλές φορές, αυτός που το λέει νιώθει και λίγο περήφανος. Το «ανάποδο», το να ζεις δηλαδή σε πιο αργούς ρυθμούς –αυτό που λέμε στα αγγλικά slow living–, μπορεί να θεωρηθεί ως δείγμα αποτυχίας ή τεμπελιάς.

Έχω βρεθεί αρκετές φορές στη θέση να μην με ρωτάνε καν τι κάνω, αλλά να μου λένε απευθείας: «Τρέχεις, ε;»

ΕΚΕΙΝΟ ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΛΥΤΡΩΣΕΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟ ΤΡΕΞΙΜΟ.

Πώς φτάσαμε να θεωρούμε ότι το να είμαστε απασχολημένοι ολημερίς (και ολονυχτίς, κάποιες φορές) είναι η κανονικότητά μας, για να χρησιμοποιήσω και μια λέξη που αναδείχτηκε μέσα από την εποχή της πανδημίας; Είμαστε καλά με αυτό;

Όταν έχουμε πολλά να κάνουμε και δεν προλαβαίνουμε, αρχίζουμε να τρέχουμε ακόμα περισσότερο, μήπως έτσι τελικά προλάβουμε. Στην πραγματικότητα, εκείνο που θα μας λυτρώσει είναι η επιβράδυνση και όχι το τρέξιμο.

Δοκιμάστε το την επόμενη φορά που νιώθετε ότι βιάζεστε – ιδίως αν βιάζεστε χωρίς προφανή λόγο, από κεκτημένη ταχύτητα. Αντί να ανεβάζετε ρυθμούς, συνειδητά κάντε αυτό με το οποίο ασχολείστε λίγο πιο αργά.

2. Εστίαση στο καλό και στην ομορφιά

Μια αναζήτηση στο google για το νόημα της έκφρασης «Stop and smell the roses» εμφανίζει την ακόλουθη απάντηση (μεταφρασμένη από τα αγγλικά):

«Η στάση για να μυρίσει κανείς τα τριαντάφυλλα είναι μια πράξη εκτίμησης και αναγνώρισης του καλού στις ζωές μας. Σημαίνει ότι δίνουμε χρόνο στον εαυτό μας να αναγνωρίσει τις καθημερινές στιγμές που μας φέρνουν χαρά και να δει ουσιαστικά τι μας προκαλεί αυτό το συναίσθημα».

iStock

Αυτό, ναι, είναι απολαμβάνειν. Με αυτή την έννοια, δεν απολαμβάνω μόνο την ομορφιά ενός τριαντάφυλλου, αλλά και όλα τα καλά που έχω στη ζωή μου.

Μαθαίνω να εστιάζω στον καλό λόγο ενός συναδέλφου. Να αξιολογώ και να θυμάμαι το βλέμμα αγάπης που μου έστειλε καθώς έφευγα το πρωί ο/η σύντροφός μου. Να στέκομαι σε αυτά που έχω καταφέρει με κόπο στη δουλειά, στην οικογένεια, στη φιλία. Έχω εκτίμηση και ευγνωμοσύνη.

3. Όξυνση των αισθήσεων

Έχουμε παραμελήσει τη χαρά που μας δίνουν τα ερεθίσματα από τις πέντε αισθήσεις. Τα γραφεία αλλά ενίοτε και τα σπίτια μας είναι συχνά χώροι τυποποιημένοι, χωρίς χρώματα, μυρωδιές, ήχους.

Αν επανέλθουμε στην έκφραση από την οποία ξεκινήσαμε, θα συνειδητοποιήσουμε ότι –αν μη τι άλλο– ενέχει όξυνση των αισθήσεων. Βάζει στο πλαίσιο της ζωής μας την όσφρηση και την ομορφιά των χρωμάτων.

ΣΕ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΟ, ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΠΟΔΙΔΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ.

Ενδεχομένως να μου πείτε: «Γιατί, παρακαλώ, είναι σημαντικό να έχουμε παρούσες και οξυμμένες τις αισθήσεις μας;» Γιατί, πολύ απλά, αυτό μας βοηθάει να νιώθουμε καλύτερα.

Έρευνες οι οποίες έχουν γίνει σε εργασιακούς χώρους που έχουν περισσότερο φως, που έχουν πράσινο, που έχουν άρωμα, έδειξαν ότι σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι άνθρωποι έχουν πιο θετική διάθεση, είναι πιο ήρεμοι και αποδίδουν περισσότερο. Αντίστοιχα, στα λίγα σχολεία ανά τον κόσμο που έχουν ζωηρά και φωτεινά χρώματα ή στα οποία ακούγεται κατάλληλη μουσική σε διάφορα σημεία, οι μαθητές είναι πιο χαρούμενοι, πιο δραστήριοι, με καλύτερες επιδόσεις.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, λοιπόν, σας προ(σ)καλώ να «επισκεφτείτε» την έκφραση «Stop and smell the roses» με μια άλλη ματιά. Δοκιμάστε να επιβραδύνετε, να στέκεστε και να εκτιμάτε όλα τα καλά που υπάρχουν στη ζωή σας. Όχι για να είστε λίγο πιο ρομαντικοί, αλλά για να είστε λίγο πιο καλά, κάθε μέρα.

Η Άννυ Μπενέτου είναι ψυχολόγος, MSc, PhD Συμβουλευτικής Ψυχολογίας.