ΣΥΓΧΩΡΕΣΕ ΜΕΧΡΙ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΣ

Η συγχώρεση δεν είναι υποχρέωση, αλλά μια διαδικασία που περνάει μέσα από στάδια, για να καταλήξει να απελευθερώσει την καρδιά του θύματος από το τραύμα. Ακολούθησε, λοιπόν, τους δικούς σου ρυθμούς και άκου την καρδιά σου, ώστε να συγχωρέσεις μέχρι εκεί που μπορείς και όχι μέχρι εκεί που πρέπει.

Ένας από τους συμβολισμούς του Πάσχα είναι η συγχώρεση, η δύναμη που κρύβει μέσα της. Αν και έχει προβληθεί ως μια πράξη αγάπης προς τον άλλο, εν προκειμένω τον θύτη, στην πραγματικότητα είναι κυρίως μια πράξη αγάπης προς τον ίδιο μας τον εαυτό, αν θεωρήσουμε ότι αυτός είναι το θύμα.

Αρκετοί ψυχολόγοι έχουν εστιάσει στο πώς η συγχώρεση λειτουργεί απελευθερωτικά για τον άνθρωπο που τη δίνει, καθώς του επιτρέπει να προχωρήσει συναισθηματικά και να μην παραμείνει εγκλωβισμένος στα τραύματά του, καχύποπτος απέναντι στους άλλους και δυνητικά περισσότερο μόνος.

Μάλιστα, μια σχετικά πρόσφατη μελέτη έδειξε πως όταν η συγχώρεση διδάσκεται, εξασκείται και προσφέρεται με επιτυχία, έχει οφέλη για την ψυχική και συνολική υγεία, όπως μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους.

Τι είναι η συγχώρεση και ποια τα στάδιά της

Συχνά βιώνουμε αδικίες και η συγχώρεση είναι μια επιλογή που κάθε άνθρωπος μπορεί να κάνει ή να μην κάνει. Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Κατερίνα Τρικουράκη, η συγχώρεση είναι η επούλωση των συναισθηματικών πληγών μας, που επιτρέπει στην αγάπη μέσα μας να αναγεννηθεί. «Η συγχώρεση απελευθερώνει την ψυχή, εξαφανίζει τον φόβο! Γι’ αυτό είναι ένα πανίσχυρο όπλο!» έλεγε ο Nelson Mandela.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Τι σημαίνει λοιπόν «συγχωρώ» για το θύμα; Ποιες ψυχικές διεργασίες πρέπει να κάνει; «Οι ψυχικές διεργασίες που πρέπει να κάνει κάποιος/α που θέλει να συγχωρήσει συμπίπτουν με αυτές της διεργασίας του πένθους, κατά την Αμερικανοελβετίδα ψυχίατρο Elisabeth Kübler-Ross. Περνάς από την άρνηση στο θυμό, στην κατάθλιψη, στη διαπραγμάτευση και τέλος έρχεται η αποδοχή. Με την αποδοχή ανακτά κανείς τη χαμένη του ενέργεια, τη χαρά, τη ζωτικότητά του, ζει ξανά στο παρόν», απαντά η κ. Τρικουράκη.

Τι κερδίζει κάποιος όταν συγχωρεί

Το κέρδος που αποκομίζει το θύμα όταν συγχωρεί είναι η απελευθέρωση από τα δυσλειτουργικά σχήματα, όλες τις σκέψεις που εδράζονται σε ένα σημείο του μυαλού και μπλοκάρουν τη ροή των συναισθημάτων και των δραστηριοτήτων του.

Η συγχώρεση απελευθερώνει το θύμα από τον δράστη. Όταν συγχωρέσεις κάποιον, όμως, δεν σημαίνει ότι όλα φτιάχνουν. «Το να συγχωρέσεις δεν σημαίνει ταυτόχρονα να αποδώσεις δικαιοσύνη. Η συγχώρεση δεν είναι απαραίτητα συμφιλίωση με τον άλλο, τον θύτη, τον κακοποιητή. Ο άνθρωπος χρειάζεται να πάρει τον χρόνο του, να εκφράσει τα συναισθήματά του κατ’ αρχήν, με στόχο την εσωτερική απελευθέρωση», αναφέρει η ειδικός.

Ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσεις για τη συγχώρεση

Τα βήματα που πρέπει κάποιος να κάνει για να απελευθερώσει τον ψυχισμό του και να μην μηρυκάζει το πόσο αδικήθηκε είναι τρία:

1. Να μη βιώνει μίσος/έχθρα.
2. Να μην αντιδρά με το παραπάνω συναίσθημα.
3. Να αντιδρά καλοπροαίρετα.

Αν και η πράξη της συγχώρεσης αποτελεί την καλύτερη εναλλακτική από το να μηρυκάζεις μια κατάσταση ή να καταπιέζεις τα συναισθήματά σου, είναι σημαντικό να την κατακτήσεις μέχρι το βήμα της διαδικασίας που μπορείς και θες, χωρίς να ζορίζεις τον εαυτό σου να κάνει το σωστό. Διότι διαφορετικά δεν θα νιώσεις ψυχική ευεξία.

Δεν μπορείς να συγχωρέσεις τα πάντα

Υπάρχουν πάντα περιπτώσεις που θα λέγαμε ότι δυσκολεύουν τη συγχώρεση, ότι ξεπερνούν τα όριά της. «Ακόμα και σ’ αυτές τις περιπτώσεις, το σημαντικό είναι να μπορέσεις να απομακρύνεις το μίσος απ’ την καρδιά σου, με απώτερο στόχο να μπορέσεις να αγαπήσεις ξανά», συμβουλεύει η κ. Τρικουράκη.

Και βέβαια είναι πολύ σημαντικό να καταλάβεις γιατί να συγχωρήσεις. «Συγχωρούμε όχι επειδή οι πράξεις και τα λόγια όσων μας πλήγωσαν είναι αποδεκτά, αλλά, ουσιαστικά, επειδή θέλουμε να έχουμε πρόσβαση στην καρδιά μας. Να είναι ανοιχτή η καρδιά μας, ώστε να αγαπάμε και να αγαπιόμαστε», εξηγεί η ειδικός. Συνεπώς η συγχώρεση είναι μια προσωπική απελευθέρωση από το τραύμα. Είναι σα να μην επιτρέπω στο τραύμα να μου κλέψει τη ζωή στο εδώ και τώρα.

Η συγχώρεση όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση υποχρέωση, κάτι ακόμη που πρέπει να κάνεις, επειδή λένε ότι κάνει καλό. Το να συγχωρήσεις δεν είναι να ξεχάσεις, να αποδώσεις δικαιοσύνη, να δικαιολογήσεις, να συμφιλιωθείς. Γι' αυτό και καλό είναι να συγχωρήσεις μέχρι εκεί που μπορείς!

Η συγχώρεση του εαυτού μας

Σύμφωνα με τους Νευροεπιστήμονες, το κυριότερο από το οποίο υποφέρει το θύμα είναι το «συναισθηματικό κλείσιμο», το οποίο δεν επιτρέπει τη βαθιά επικοινωνία με τους γύρω. Αυτό φρόντισε να κερδίσεις: να απομακρύνεις την επιφυλακτικότητα που έχει προκύψει από το τραύμα σου.

Υπάρχει όμως και μία άλλη συγχώρεση που μας δυσκολεύει πολύ και αφορά τον ίδιο μας τον εαυτό. «Η πιο επώδυνη και δύσκολη διεργασία είναι να ζητήσεις συγχώρεση από το αθώο, αγνό παιδί μέσα σου και να του επιτρέψεις να σου τη δώσει. Είμαστε οι μοναδικοί υπεύθυνοι για τα συναισθήματα που έχουμε μέσα μας. Οι άλλοι έχουν την ευθύνη για ό,τι είπαν ή έκαναν, όμως εμείς έχουμε την ευθύνη για το τι θα κάνουμε γι' αυτό που είπαν ή έκαναν. Χρειάζεται ν’ απαλλαγούμε απ’ την αυταπάτη ότι οι άλλοι έχουν την εξουσία να αποφασίζουν για την εσωτερική μας κατάσταση», λέει η κ. Τρικουράκη.

Για το τέλος, η ψυχολόγος υπενθυμίζει: συγχωρεί τελικά η καρδιά και όχι το μυαλό. Άρα, πάρε τον χρόνο σου και κάνε αυτό που θα γεμίσει τη δική σου καρδιά.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.