ΣΕΞ: ΠΩΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ΣΕ ΜΙΑ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΣΧΕΣΗ;

Γιατί το σεξ συχνά «ξεθωριάζει» ακόμη και σε ζευγάρια που συνεχίζουν να αγαπιούνται; Μπορούμε να ποθούμε αυτό που έχουμε; Διαφέρει η αγάπη από την επιθυμία; Και πιο είναι το κλειδί για –πολύ– καλό σεξ σε μια μακροχρόνια σχέση;

Τα ερωτήματα σε σχέση με το σεξ, την ερωτική επιθυμία και την αγάπη είναι πολλά: Γιατί η καλή επαφή με τον άλλο δεν εγγυάται το καλό σεξ; Γιατί το απαγορευμένο είναι τόσο ερωτικό; Τι είναι αυτό που κάνει την παράβαση να ενισχύει τον πόθο; Γιατί το σεξ παράγει μωρά, τα οποία συχνά αποτελούν την ερωτική καταστροφή των ζευγαριών; Πώς νιώθουμε όταν αγαπάμε και πώς όταν ποθούμε; Μπορεί να υπάρξει –πολύ– καλό σεξ σε μια μακροχρόνια σχέση;

Η ψυχοθεραπεύτρια Esther Perel ταξιδεύει στον κόσμο έχοντας τέτοια ερωτήματα στο επίκεντρο της εξερεύνησής της για τη φύση της ερωτικής επιθυμίας. «Αυτό που παρατηρώ είναι ότι παντού, όπου εισήλθε ο ρομαντισμός, φαίνεται να υπάρχει κρίση επιθυμίας», εξηγεί. Tι γίνεται δηλαδή με την επιθυμία σου, όταν κατέχεις αυτό το οποίο θέλεις. «Η επιθυμία ως μια έκφραση της ατομικότητάς μας, των ελεύθερων επιλογών, των προτιμήσεων, της ταυτότητάς μας. Η επιθυμία που έχει γίνει η κεντρική ιδέα ως μέρος της σύγχρονης αγάπης και των ατομικιστικών κοινωνιών».

Σεξ και ερωτική ζωή

Τα ζώα κάνουν σεξ. Το σεξ είναι βιολογία, είναι φυσικό ένστικτο. Εμείς οι άνθρωποι όμως είμαστε οι μόνοι που έχουμε ερωτική ζωή. Αυτό σημαίνει ότι μιλάμε για σεξουαλικότητα μεταμορφωμένη από την ανθρώπινη φαντασία.

«Είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να κάνουν έρωτα επί ώρες, να περνάμε καλά και να έχουμε πολλαπλούς οργασμούς, χωρίς ν' αγγίζουμε κανέναν, μόνο με τη φαντασία μας», σχολιάζει η κα Perel. Η ίδια μας παροτρύνει να αναλογιστούμε τον ερωτισμό ως ευφυΐα.

Με αυτή την έννοια, ο ερωτισμός καλλιεργείται. Τα βασικά του συστατικά είναι: Φαντασία, παιχνίδισμα, καινοτομία, περιέργεια, μυστήριο. Ο πιο σημαντικός όμως παράγοντας είναι, σύμφωνα με την ειδικό, το κομμάτι που ονομάζουμε φαντασία.

«Το σεξ, δεν είναι κάτι που κάνεις. Το σεξ είναι ο τόπος που επισκέπτεσαι. Είναι ο χώρος που εισέρχεσαι μέσα στον εαυτό σου και στον άλλο, ή στους άλλους», συμπληρώνει.

Με ποια κομμάτια μας συνδεόμαστε λοιπόν στο σεξ; Τι προσπαθούμε να εκφράσουμε εκεί; Είναι ένας τόπος υπέρβασης και πνευματικής ένωσης; Είναι ένας τόπος σκανταλιάς, όπου μπορείς να γίνεις επιθετικός με ασφάλεια; Είναι ένας τόπος όπου μπορείς να παραδοθείς και να μην αναλαμβάνεις ευθύνη για όλα; Είναι ένας τόπος όπου μπορείς να εκφράσεις τις παιδικές σου επιθυμίες;

«Είναι μια γλώσσα. Δεν είναι απλά μια συμπεριφορά. Και είναι η ποιητική αυτής της γλώσσας που με ενδιαφέρει, γι’ αυτό ξεκίνησα να εξερευνώ την έννοια της ερωτικής νοημοσύνης», καταλήγει.

iStock

Πώς διατηρείται η επιθυμία σε μια μακροχρόνια σχέση;

Σκεφτείτε δύο διαφορετικά κουτιά. Στο ένα βρίσκονται τα εξής: Η ανάγκη μας για ασφάλεια, προβλεψιμότητα, προστασία, αξιοπιστία, φερεγγυότητα και μονιμότητα. «Όλες αυτές οι υποστηρικτικές εμπειρίες της ζωής μας που ονάζουμε “σπιτικό”», λέει η κα Perel. Το δεύτερο κουτί είναι γεμάτο με τα παρακάτω: Ανάγκη για περιπέτεια, καινοτομία, μυστήριο, ρίσκο και κίνδυνο, ανάγκη για το άγνωστο και το απρόσμενο, για την έκπληξη, την εμπειρία, για το ταξίδι.

Τι χρειάζεται για να πετύχουμε αυτό που η ειδικός ονομάζει «φλογερό γάμο»; Την ένωση του περιεχομένου των δύο αυτών κουτιών, τη συμφιλίωση των δύο αυτών διαφορετικών αναγκών: Της ανάγκης για ασφάλεια και της ανάγκης για περιπέτεια.

Τι ζητάμε σήμερα από έναν/μία σύντροφο;

Ο γάμος παλιότερα ήταν ένας οικονομικός θεσμός. Οι σύζυγοι δημιουργούσαν ένα είδος δια βίου συνεταιρισμού, από την άποψη των παιδιών και της κοινωνικής θέσης, με διαδοχή και συντροφικότητα. Τα πράγματα σήμερα έχουν αλλάξει. Πλέον, θέλουμε ο σύντροφος ή η σύντροφός μας να μας παρέχει όλα τα παραπάνω και λίγα ακόμα: να είναι ο καλύτερός μας φίλος, καλός εραστής, κ.λπ.

«Καταλήγουμε λοιπόν σε ένα άτομο και του ζητάμε ουσιαστικά να μας δώσει ό,τι κάποτε παρείχε ένα ολόκληρο χωριό: Κάνε με δική σου, δώσε μου ταυτότητα, δώσε μου συνέχεια. Αλλά και υπέρβαση και μυστήριο και δέος. Όλα σε ένα. Δώσε μου άνεση, αλλά και ακρότητα. Δώσε μου καινοτομία, δώσε μου και οικειότητα. Προβλεψιμότητα, αλλά και εκπλήξεις. Και θεωρούμε πώς αυτό είναι δεδομένο και πως τα σεξουαλικά βοηθήματα και τα σέξι εσώρουχα θα μας σώσουν!» σχολιάζει η ψυχοθεραπεύτρια.

«ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΝΑ ΨΑΧΝΕΙΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΜΕΡΗ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΚΟΙΤΑΣ ΜΕ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΜΑΤΙΑ», ΠΡΟΥΣΤ

Πού βρίσκεται το σεξ ανάμεσα στην αγάπη και την επιθυμία;

Για την κα Perel, το μυστικό του ερωτισμού –που με τη σειρά του είναι το σημείο κλειδί για καλό σεξ– κρύβεται στη σχέση μεταξύ αγάπης και επιθυμίας. Ας δούμε το σκεπτικό της. Το ρήμα που πάει πακέτο με την αγάπη είναι το «έχω» και το ρήμα που ταιριάζει γάντι στην επιθυμία είναι το «θέλω».

Στην αγάπη θέλουμε να έχουμε. Να γνωρίζουμε το αγαπημένο μας πρόσωπο, να ελαχιστοποιήσουμε την απόσταση ανάμεσά μας, να γεφυρώσουμε το χάσμα, να διώξουμε τις εντάσεις. Θέλουμε εγγύτητα.

Όταν μιλάμε όμως για επιθυμία, έχουμε την τάση να μην θέλουμε να γυρίσουμε στα ίδια και στα ίδια. Το ενδιαφέρον μας μειώνεται όταν ξέρουμε τη συνέχεια, όταν δεν υπάρχει το στοιχείο της έκπληξης. Εκεί, θέλουμε τον Άλλον, θέλουμε να περάσουμε χρόνο μαζί του, να δούμε τι συμβαίνει στον δικό του τόπο, στο δικό του μυαλό. Θέλουμε μια γέφυρα για να περάσουμε απέναντι να τον συναντήσουμε. «Όπως η φωτιά έχει ανάγκη από οξυγόνο, έτσι και η επιθυμία έχει ανάγκη από χώρο», προσθέτει η κα Perel.

iStock

Πότε αισθάνομαι να έλκομαι περισσότερο από τον / τη σύντροφό μου;

Αυτό το ερώτημα θέτει η Esther Perel σε ανθρώπους ανά τον κόσμο και οι τρεις πιο συνηθισμένες απαντήσεις είναι: Όταν είναι μακριά, όταν είμαστε χώρια, όταν ξανασυναντιόμαστε.

Ουσιαστικά, όταν τρυπώνει στο παιχνίδι και πάλι η φαντασία και ριζώνεται στην απουσία και την προσμονή, που αποτελεί βασικό στοιχείο της επιθυμίας. Όταν τον/τη βλέπω να κάνει κάτι με το οποίο παθιάζεται, όταν ακτινοβολεί αυτοπεποίθηση.

«Αυτός είναι ο βασικότερος λόγος επιθυμίας για όλους», σχολιάζει η κα Perel. «Όταν βλέπω τον σύντροφο ή τη σύντροφό μου να κάνει κάτι με το οποίο είναι απορροφημένος/η, γίνεται στιγμιαία μια αλλαγή στην αντίληψή μου και ανοίγομαι στα μυστήρια που ζουν ακριβώς δίπλα μου. Ένα άτομο τόσο οικείο, γίνεται ξανά για μια στιγμή μυστηριώδες και ασαφές».

Όταν με εκπλήσσει, όταν γελάμε παρέα. Όταν υπάρχει κάτι νέο. «Και δεν αναφερόμαστε σε νέες στάσεις στο σεξ. Δεν πρόκειται για ένα ρεπερτόριο τεχνικών. Καινοτομία είναι. Ποια κομμάτια σου εξωτερικεύεις; Ποια κομμάτια σου αφήνεις να φανούν;» καταλήγει η κα Perel.

Αγάπη VS επιθυμία

Ποιο είναι το παράδοξο μεταξύ αγάπης και επιθυμίας; Τα στοιχεία που τροφοδοτούν την αγάπη (όπως η αμοιβαιότητα, η ανταπόδοση, η προστασία, η έγνοια και η ευθύνη για τον άλλον) αποτελούν συχνά στοιχεία που καταπνίγουν την επιθυμία. Η επιθυμία από την πλευρά της συνδέεται με συναισθήματα (όπως ζήλια, κτητικότητα, κυριαρχία, σκανταλιά) που δεν ευνοούν ακριβώς την αγάπη. Ουπς! Και τώρα τι γίνεται;

Η Esther το ξεκαθαρίζει: Ο ερωτικός εγκέφαλος δεν είναι ιδιαίτερα πολιτικά ορθός. Στο μυαλό μας όμως συμβαίνουν διάφορα πράγματα, τα οποία δεν γνωρίζουμε πώς να επικοινωνήσουμε με τον άνθρωπο που αγαπάμε. Και αυτό συμβαίνει επειδή νομίζουμε πως η αγάπη είναι ανιδιοτελής. Στη πραγματικότητα, η επιθυμία έρχεται με μια δόση ιδιοτέλειας, με την καλή έννοια του όρου: Τη δυνατότητα να παραμείνουμε συνδεδεμένοι με τον εαυτό μας υπό την παρουσία του άλλου.

Πώς συμφιλιώνονται οι ανάγκες για αγάπη και επιθυμία;

Σκεφτείτε ένα μικρό παιδί που κάθεται στην αγκαλιά σας. Νιώθει ασφάλεια και σιγουριά. Ταυτόχρονα όμως νιώθει την ανάγκη να βγει εκεί έξω και να ανακαλύψει τον άγνωστο και γοητευτικό κόσμο. Αν σε αυτό το παιδί πούμε «ο κόσμος είναι ένα υπέροχο μέρος, άντε να τον ανακαλύψεις», θα μπορέσει να φύγει και να βιώσει σύνδεση και αυτοτέλεια την ίδια στιγμή. Είναι σε θέση να πάει μακριά με τη φαντασία του, το κορμί του, την παιχνιδιάρικη διάθεσή του, γνωρίζοντας ότι θα υπάρχει κάποιος εκεί όταν επιστρέψει.

iStock

Τα μυστικά των ερωτικών ζευγαριών

Καταλαβαίνουν πως υπάρχει ένας ερωτικός χώρος που ανήκει στον καθένα ξεχωριστά. «Καταλαβαίνουν επίσης ότι τα προκαταρκτικά δεν είναι κάτι που κάνεις πέντε λεπτά πριν από το σεξ. Τα προκαταρκτικά στην ουσία αρχίζουν στο τέλος του προηγούμενου οργασμού. Καταλαβαίνουν πως ένας ερωτικός χώρος, δεν έχει να κάνει με το να χαϊδέψεις τον άλλο. Αφορά τον χώρο που δημιουργείς, όπου αφήνεις τη διαχείριση και εισέρχεσαι κάπου, όπου παύεις να είσαι ο καλός πολίτης που φροντίζει τα πράγματα και είναι υπεύθυνος. Η υπευθυνότητα και η επιθυμία δεν ταιριάζουν», λέει η κα Perel.

Καταλαβαίνουν ότι το πάθος έρχεται και φεύγει. Ξέρουν όμως πως ν’ αναστήσουν το πάθος. Και αυτό επειδή έχουν απομυθοποιήσει έναν μεγάλο μύθο, αυτόν του αυθορμητισμού. Όχι, το πάθος δεν θα έρθει την ώρα που απλώνετε τα ρούχα. «Το αφοσιωμένο σεξ είναι το προμελετημένο σεξ. Είναι σκόπιμο κι από πρόθεση. Είναι επικέντρωση και παρουσία».