ΠΩΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙΣ ΤΟΝ ΦΟΒΟ ΤΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ

Πριν ακόμα βιώσουμε μια απόρριψη, ο φόβος ότι μπορεί να συμβεί είναι ικανός να μας παραλύσει. Ποια είναι η αιτία και πώς μπορείς να το ξεπεράσεις;

Η απόρριψη μας φοβίζει. Τις περισσότερες φορές, ο φόβος της απόρριψης και μόνο μας παραλύει, γιατί κινητοποιεί μνήμες του παρελθόντος, τραυματικά γεγονότα που έχουμε ζήσει, μύχιους φόβους μας.

Απόρριψη μπορεί να φοβάται ότι θα βιώσει κάποιος στο εργασιακό του περιβάλλον, στη σχέση του, σε ένα φλερτ, στο πρώτο ραντεβού, σε μια συνέντευξη.

Γιατί φοβόμαστε τόσο πολύ την απόρριψη;

Η αλήθεια είναι ότι τις περισσότερες φορές αναζητούμε την αιτία σε απόρριψη που έχει βιώσει κάποιος στο παρελθόν, ως παιδί, στο οικογενειακό ή στο στενό του περιβάλλον.

Ο ρόλος της οικογενειακής απόρριψης διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην μετέπειτα εξέλιξη του ατόμου, καθώς επηρεάζει τον τρόπο που βλέπει τον εαυτό και την αυτοπεποίθησή του. Συχνά, αφήνει ένα συναισθηματικό κενό, το οποίο το παιδί επιδιώκει να καλύψει στις μετέπειτα συναισθηματικές του σχέσεις.

Πώς λειτουργεί ένα άτομο που έχει μεγαλώσει σε ένα απορριπτικό περιβάλλον;

Ένα παιδί που προσπαθεί να κερδίσει την αγάπη, το μπράβο, την επιβράβευση και την αποδοχή των γονιών του, έχει μάθει ότι για να αγαπηθεί πρέπει να κάνει πράγματα συνέχεια. Να αποδεικνύει ουσιαστικά την αξία του – χωρίς όμως αυτό να είναι αρκετό, γιατί ο απορριπτικός και ανικανοποίητος γονέας θα ζητάει πάντα κάτι παραπάνω, θα ακυρώνει την προσπάθεια.

iStock

Φανταστείτε λοιπόν έναν γονέα που το παιδί του βαθμολογήθηκε με 18 σε κάποιο διαγώνισμα είτε να το συγκρίνει με άλλα παιδιά, είτε να του λέει ότι την επόμενη φορά μπορεί να πετύχει καλύτερο βαθμό. Ενώ το ίδιο το παιδί περίμενε να ακούσει ένα «μπράβο», περίμενε να ακούσει ότι οι γονείς του νιώθουν περήφανοι.

Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε παρόμοια περιβάλλοντα όχι μόνο μαθαίνουν να ζουν με το μοτίβο της απόρριψης, αλλά έχουν πάντα πολύ υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό τους και άγχος απόδοσης, ενώ μεταφράζουν μια ουδέτερη ή απόμακρη στάση των άλλων ως στάση απόρριψης.

Οι άνθρωποι με φόβο της απόρριψης

Συχνά οι άνθρωποι με φόβο της απόρριψης κρύβουν τις πραγματικές τους επιθυμίες. Υιοθετούν συμπεριφορές και επιθυμίες των άλλων, χάνοντας ή καταπιέζοντας κομμάτια του εαυτού τους, γιατί ουσιαστικά σκέφτονται ότι κανένας δεν θα τους θέλει γι’ αυτό που είναι στην πραγματικότητα.

Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό των ανθρώπων με φόβο απόρριψης είναι ότι δυσκολεύονται να πουν «όχι» και να βάλουν όρια. Γίνονται παθητικοί και αναβλητικοί, καθώς αποφεύγουν να διεκδικήσουν και να πούνε την άποψή τους.

ΑΝ ΔΕΝ ΓΙΝΕΙΣ ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΣΟΥ, ΘΑ ΜΑΘΕΙΣ ΝΑ ΕΣΤΙΑΖΕΙΣ ΜΟΝΟ ΣΕ Ο,ΤΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ.

Συνέπειες του φόβου απόρριψης

Συνέπεια του φόβου απόρριψης είναι να μειώνεται η αυτοπεποίθηση των ανθρώπων, να μην πιστεύουν στον εαυτό τους, να απογοητεύονται και να καταστροφοποιούν.

Όμως, αναζητώντας την επιβεβαίωση και την αξία μέσα από τα μάτια των άλλων δείχνουμε ουσιαστικά πόσο δεν πιστεύουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας.

Υιοθετούμε συμπεριφορές που μας βολεύουν για να μην βγούμε από τη ζώνη άνεσής μας και να μην αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας. Έτσι, καταλήγουμε είτε να φεύγουμε γρήγορα από σχέσεις –για να μην φύγει ο άλλος πρώτος– ή να ανεχόμαστε καταστάσεις και συμπεριφορές θεωρώντας ότι δεν αξίζουμε κάτι καλύτερο.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Θα ακούσεις πολλούς να σου λένε να μετατρέψεις την απόρριψη σε δάσκαλό σου, και αντικειμενικά έχουν δίκιο. Πριν όμως τη μετατρέψεις σε δάσκαλό σου, προσπάθησε να κάνεις αυτο-αξιολόγηση και όχι αυτοκριτική, για να μην εγκλωβίζεις τον εαυτό σου σε χαρακτηρισμούς που θα σε παραλύουν μέσα σε φαύλους κύκλους σκέψεων και συμπεριφορών.

Εστίασε στην επιείκεια και στην αποδοχή, γιατί αν δεν γίνεις σύμμαχος και φίλος του εαυτού σου, θα μάθεις να εστιάζεις μόνο σε ό,τι δεν έχεις.

Κάποια στιγμή στο παρελθόν, που ετοίμαζα  μια ομιλία για τις σχέσεις και την απόρριψη, είχα βρει κάτι στο διαδίκτυο που το λάτρεψα.

Σε ελεύθερη μετάφραση, έλεγε: Ένα αγόρι πρότεινε σε ένα κορίτσι να βγούνε έξω και εκείνη αρνήθηκε. Όμως εκείνος δεν ήταν λυπημένος. Οι φίλοι του τον ρώτησαν γιατί δεν είναι λυπημένος και εκείνος είπε: «Γιατί να είμαι λυπημένος; Έχασα κάποια που δεν με αγαπούσε. Αλλά εκείνη έχασε κάποιον που την αγαπούσε».

Η Ελένη Σολταρίδου είναι ψυχολόγος, MSc, εξειδικευμένη στη διαχείριση των αγχωδών διαταραχών και στη γνωσιακή ψυχοθεραπεία.