ΠΩΣ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΕΙΣ ΤΟΝ ΣΥΝΤΡΟΦΟ ΣΟΥ ΣΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΟΥ ΓΟΝΙΟΥ ΤΟΥ

Ο κάθε άνθρωπος πενθεί διαφορετικά την απώλεια του γονιού του, όμως η δική σου στήριξη μπορεί να φέρει μεγάλη ανακούφιση.

Όταν ο πεθερός μου βρισκόταν στο τελευταίο στάδιο της ζωής του, η μεγάλη μου αγωνία δεν ήταν άλλη από το πώς θα βίωνε ο σύντροφός μου την τόσο σημαντική αυτή απώλεια και τι θα έπρεπε να κάνω εγώ για να σταθώ σωστά στο πλευρό του κατά την περίοδο του πένθους. Αν έχεις την τύχη να έχεις ακόμα τους δικούς σου γονείς, μια τέτοια απώλεια φαντάζει αδιανόητη και, εξαιτίας της άγνοιας και της αμηχανίας σου, μπορεί να κάνεις και να πεις πράγματα κοινότυπα και πεζά.

Ο κάθε άνθρωπος, βέβαια, βιώνει την απώλεια ενός γονιού διαφορετικά. Πολλοί έχουν ανάγκη να απομακρυνθούν από όλους και από όλα και να βυθιστούν στην θλίψη τους για καιρό μέχρι να μπορέσουν να πατήσουν ξανά στα πόδια τους. Άλλοι δείχνουν πιο μουδιασμένοι. Μπορεί, επίσης, τα έντονα συναισθήματα του πένθους να ξυπνήσουν μήνες ή και χρόνια αργότερα, π.χ. τη στιγμή που θα οδηγούν για να πάνε στη δουλειά και θα ακούσουν ένα τραγούδι που άρεσε πολύ στον γονέα που έφυγε. Ο άντρας μου προτίμησε να περάσει το πρώτο βράδυ της απώλειας του πατέρα του με φίλους. Αυτό ήταν η ανάγκη του εκείνη τη στιγμή και αυτό κάναμε.

Οι επόμενες ημέρες είχαν ανάμεικτα συναισθήματα. Η προετοιμασία της κηδείας απαιτούσε καθαρό μυαλό, η ημέρα της κηδείας είχε θλίψη μα και ανακούφιση από την απεριόριστη αγάπη των δικών μας ανθρώπων, η επόμενη μέρα ήταν πιο βουβή… Σίγουρα η παρουσία των παιδιών βοηθά τρομερά. Φωτίζεται με το γέλιο τους και η πιο σκοτεινή μέρα!

Το πώς θα πενθήσει κάθε άνθρωπος έχει να κάνει με πολλά ακόμα πράγματα πέρα από την προσωπικότητά του. Έχει να κάνει με τη σχέση που είχε με τον γονιό του, με το αν ο θάνατος του αγαπημένου αυτού προσώπου ήταν ξαφνικός ή αναμενόμενος. Και, φυσικά, έχει να κάνει και με το πώς ο πιο δικός του άνθρωπος, ο/η σύντροφός του, θα σταθεί στο πλευρό του τις στιγμές εκείνες.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Πώς θα στηρίξεις τον/τη σύντροφό σου στην απώλεια του γονιού

Η κλινική ψυχολόγος και καθηγήτρια του Dartmouth Geisel School of Medicine στο New Hampshire Erin Miers υποστηρίζει ότι, ακόμα κι αν νιώθεις εντελώς αδύναμος μπροστά στον θρήνο του συντρόφου σου, μπορείς να ακολουθήσεις ορισμένα βήματα που θα δείξουν ότι είσαι ουσιαστικά στο πλευρό του και ότι έχει όλο τον χρόνο και τον χώρο που χρειάζεται για να πενθήσει:

– Ανάλαβε τα ηνία (όταν χρειάζεται και όταν σου ζητηθεί)

Είναι πολύ πιθανό για κάποιες μέρες ο/η σύντροφός σου να μην έχει διάθεση και κουράγιο να κάνει τίποτα, καμία δουλειά στο σπίτι, καμία κοινωνική συναναστροφή. Προσφέρσου εσύ να κάνεις αυτά που ο άλλος συνήθως έκανε, π.χ. να μαγειρέψεις ή να αναλάβεις τις μετακινήσεις των παιδιών για ένα διάστημα. Εκτός αν νιώθει καλύτερα να κάνει εκείνος περισσότερα για να ξεχνιέται, οπότε και σε αυτή την περίπτωση δέξου ό,τι προσφέρει.

– Κάνε ερωτήσεις

Μη φοβάσαι να κάνεις ερωτήσεις σχετικά με τον θάνατο του ανθρώπου που έφυγε, αλλά και σχετικά με το πώς νιώθει ο/η σύντροφός σου. Μπορεί να νιώθεις άβολα ή να φοβάσαι ότι θα τον στεναχωρήσεις περισσότερο, ρωτώντας τον π.χ. πώς νιώθει και τι χρειάζεται, αλλά το πιθανότερο είναι ότι έχει ανάγκη να μιλήσει. Δεν χρειάζεται να προσπαθήσεις να του/της φτιάξεις το κέφι και μην περιμένεις ότι η θλίψη θα φύγει μια δεδομένη στιγμή. Πρόκειται για μια διαδικασία χωρίς χρονοδιάγραμμα.

– Να είσαι εκεί πριν και μετά την απώλεια

Μερικές φορές όταν λέμε «θα είμαι εδώ για σένα», αυτό που εννοούμε είναι «θα είμαι εδώ για να κάνω αυτό που εγώ πιστεύω ότι χρειάζεσαι». Είναι προτιμότερο απλά να ενημερώσουμε ότι είμαστε εκεί για να στηρίξουμε τον/τη σύντροφό μας όπως έχει ανάγκη, είτε πρακτικά είτε ψυχολογικά.

– Κάνε υπομονή

Το να χάνεις έναν γονιό μπορεί να γίνεται πιο δύσκολο όταν έχεις παιδιά, τα οποία φυσικά συνεχίζουν να έχουν τις καθημερινές τους ανάγκες, ενώ ταυτόχρονα σε πολιορκούν με ερωτήσεις. Την ίδια ώρα ο/η σύντροφός σου μπορεί να μην έχει καμία διάθεση να απαντήσει ή ακόμα και να νευριάζει, γιατί απλά θέλει να κλειστεί στον εαυτό του. Στη φάση αυτή χρειάζεται υπομονή, να δείξεις κατανόηση στις συναισθηματικές του μεταπτώσεις και να θυμάσαι ότι πολλές φορές ο θυμός είναι ο σωματοφύλακας του πόνου.

– Διαβεβαίωσε τον/τη σύντροφό σου ότι πενθεί «σωστά»

Κάποιοι άνθρωποι πενθούν με τρόπο συναισθηματικό και κάποιοι με πρακτικό. Κάποιοι κλαίνε για μέρες και κάποιοι θέλουν απλά να τελειώνουν με τα διαδικαστικά και να μη μιλούν πολύ για το πώς νιώθουν. Όπως και να πενθεί κανείς είναι σωστό. Και ο ρόλος σου είναι να το θυμίζεις αυτό στον/στη σύντροφό σου, ακόμα κι αν εσύ θα πενθούσες την απώλεια του δικού σου γονιού διαφορετικά.

– Μην προσπαθείς να «φτιάξεις» την απώλεια

Τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να πεις στον/σύντροφό σου κουβέντες όπως «τουλάχιστον δεν υποφέρει πια» ή «δεν ήσασταν και τόσο δεμένοι, οπότε δεν χρειάζεται να το πάρεις τόσο βαριά». Ακόμα κι αν δεν μπορείς να μπεις στο θέση του άλλου, μπορείς να πεις κάτι όπως «Δεν μπορώ να διανοηθώ τον πόνο που έχεις μέσα σου, όμως είμαι εδώ για εσένα».

– Αναζήτησε επαγγελματική βοήθεια αν χειροτερεύσει

Τυπικά ένας άνθρωπος που χάνει τον γονιό του καταφέρνει να πατήσει κάπως ξανά στα πόδια του περί τους 3 με 6 μήνες μετά. Αν έχει περάσει ένας χρόνος και ο άνθρωπος ακόμα υποφέρει για την απώλεια, ενδεχομένως να βοηθηθεί με ψυχοθεραπεία. Αυτό είναι κάτι που εκείνο το διάστημα μπορείς να προτείνεις.

– Ο θάνατος φέρνει μια νέα ευκαιρία

Πολλοί πιστεύουν πως όταν ο άνθρωπος που πενθεί φτάσει στο στάδιο της αποδοχής, το πένθος τελειώνει. Δεν είναι έτσι. Το πένθος μπορεί να είναι μια διαδικασία που παραμένει πάντα και δίνει, μάλιστα, την ευκαιρία στον άνθρωπο να βρει νέα νοήματα στη ζωή του, π.χ. να συνειδητοποιήσει πόσο μικρή είναι η ζωή, να νιώθει ευγνωμοσύνη για τον χρόνο που έχει και ίσως να πάρει αποφάσεις για αλλαγές που ήθελε καιρό να κάνει. Ας μην ξεχνάμε ότι και ο άνθρωπος που πεθαίνει συνεχίζει να ζει μέσα μας όσο τον θυμόμαστε…