ΠΩΣ ΛΕΜΕ «ΟΧΙ» ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΧΑΣΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΜΑΣ

«Όχι, δεν θα μπορέσω». Οι λέξεις αυτές είναι –για πολλούς από εμάς– από τις δυσκολότερες που μπορούμε να φανταστούμε ότι θα χρειαστεί να ξεστομίσουμε, ειδικά σε κοντινούς και αγαπημένους μας ανθρώπους. Θεωρούμε συχνά ότι μια τέτοια άρνηση μπορεί να κλονίσει μια σχέση – ακόμα κι αν έχουμε τις αγνότερες προθέσεις. Είναι πράγματι έτσι; Πότε και πώς μπορούμε να πούμε «όχι» χωρίς να κινδυνέψουμε να χάσουμε τους ανθρώπους μας;

Καταρχάς, ας διαλύσουμε τη φαντασίωση: Κανένας πραγματικός φίλος δεν θα σταματήσει να μας μιλάει αν δεν πάμε στο δείπνο που οργανώνει, στο πάρτι γενεθλίων του, ενδεχομένως ούτε και στον γάμο του. Αρκεί βέβαια να είμαστε ειλικρινείς όταν λέμε όχι και να μην αναλωνόμαστε στο να δίνουμε χαζές δικαιολογίες.

Σίγουρα, αν κάποιος έχει κάνει την προσπάθεια της οργάνωσης, έχει επενδύσει χρόνο, συναίσθημα και χρήμα, απογοητεύεται και πικραίνεται από όσους του λένε ότι δεν θα ανταποκριθούν στην πρόσκλησή του. Όταν όμως πράγματι δεν μπορούμε να παραβρεθούμε, είτε επειδή η εκδήλωση συμπίπτει με κάτι άλλο για το οποίο έχουμε ήδη δεσμευτεί και δεν μπορούμε να αλλάξουμε, είτε επειδή προκύπτει τελευταία στιγμή ένα ανυπέρβλητο πρόβλημα –κατά προτίμηση, συνοδευόμενο από μία φωτογραφία μέσα από το νοσοκομείο–, δεν υπάρχει χώρος για να δημιουργηθούν παρεξηγήσεις.

Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, το «όχι» είναι σκόπιμο να συνοδεύεται από τη λύπη και την απογοήτευσή μας, από μία καλή και πραγματική δικαιολογία και –αν αυτό είναι δυνατόν– από μία εναλλακτική πρόσκληση-πρόταση. Αν για παράδειγμα δεν μπορούμε να είμαστε στο πάρτι γενεθλίων κάποιου φίλου επειδή θα λείπουμε σε επαγγελματικό ταξίδι, μπορούμε να του προτείνουμε να βγούμε για φαγητό όταν θα επιστρέψουμε στην πόλη.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Τα «όχι» που δεν μπορούμε να πούμε

Υπάρχουν κάποιες περιστάσεις στις οποίες δεν μπορούμε –ή δεν πρέπει– να αρνηθούμε. Ακόμα κι αν η δικαιολογία μας είναι πολύ ισχυρή. Έτσι, είναι σκόπιμο να μην πούμε όχι:

• Στο να παραστούμε στον γάμο οποιουδήποτε μέλους της οικογένειάς μας ή φίλου, ακόμα κι αν είναι ο τρίτος τους γάμος. Ναι, μπορεί να δείξει κατανόηση αν συντρέχει σοβαρός λόγος για να μην πάμε, αλλά πρέπει να είναι πραγματικά σοβαρός.
• Σε κηδείες.
• Σε οποιοδήποτε πάρτι έχει κανονιστεί μήνες πριν, εκτός αν έχουμε μια αδιάσειστη δικαιολογία όταν γίνεται η πρόσκληση, π.χ. ότι έχουμε κανονίσει να πάμε ταξίδι στην Καραϊβική.
• Στο να βγάλουμε λόγο στο πάρτι των γενεθλίων ή στον γάμο φίλου μας.
• Σε μια συναισθηματικά απεγνωσμένη κλήση βοήθειας. Π.χ. Έλα για φαγητό, αυτοπροσκλήθηκαν τα πεθερικά μου και δεν μπορώ μόνη μου.
• Σε ένα πρόβλημα υγείας. Όταν ένας δικός μας άνθρωπος ζητάει τη βοήθειά μας επειδή αντιμετωπίζει ένα θέμα με την υγεία του, είχε ένα ατύχημα κλπ, θα πρέπει πάση θυσία να ανταποκριθούμε.

Οι φορές που μπορείς να πεις όχι (και οι σωστές δικαιολογίες)

Στο πικ νικ της Καθαράς Δευτέρας

• Η δικαιολογία: Επειδή έχω πονόλαιμο, δεν έχω κοιμηθεί για δύο νύχτες, είμαι στα πρόθυρα κατάρρευσης και είναι ευκαιρία να ξεκουραστώ.
• Αυτό που υπονοείται: Ξέρετε ότι σπάνια δεν έρχομαι, εκτός αν πράγματι δεν είμαι καλά.

Στην πρόσκληση για το Πάσχα στο εξοχικό κάποιου με μεγάλη παρέα που δεν γνωρίζεις καλά

• Η δικαιολογία: Επειδή μου φαίνεται μακριά για να οδηγήσω.
• Αυτό που υπονοείται: Επειδή δεν έχω όρεξη να περάσω το Πάσχα με την οικογένεια των φίλων των παιδιών από το σχολείο, που δεν πολυσυμπαθώ.

Στο δείπνο που έχουν προσκληθεί όλοι οι συνάδελφοι

• Η δικαιολογία: Έχω φιλοξενούμενους που δεν μπορώ να αφήσω μόνους.
• Αυτό που υπονοείται: Μην μας καλείτε μόνο όταν θέλετε να κάνετε networking, αλλά και σε κάποια περίσταση με στόχο τη διασκέδαση. Προτιμώ να περνάω το Σαββατοκύριακό μου χωρίς να σκέφτομαι τη δουλειά.

Στη διήμερη απόδραση που περιλαμβάνει ώρες περπάτημα στο βουνό

• Η δικαιολογία: Δεν είμαι σίγουρος ότι θα τα βγάλω πέρα με τόση πολλή άσκηση.
• Αυτό που υπονοείται: Και μόνο η ιδέα να περάσω ένα Σαββατοκύριακο στη φύση περπατώντας μου προκαλεί κατάθλιψη και δεν συμβαδίζει με την εντύπωση που έχω για μία διασκεδαστική διήμερη απόδραση.

Οι καλύτεροι τρόποι για να πεις όχι

• Όχι. Δυστυχώς δεν μπορώ, αλλά θέλω πραγματικά να σε δω, τι λες για την επόμενη Παρασκευή;
• Όχι. Το τεστ της γρίπης βγήκε θετικό αλλά θα κάνω ένα ακόμα την ημέρα του πάρτι και αν είναι αρνητικό τότε, θα φροντίσω να είμαι εκεί για να γιορτάσω μαζί σου.
• Όχι. Έχω εισιτήρια για το θέατρο εκείνο το βράδυ, αλλά μήπως μπορείς να πάμε για φαγητό την επόμενη μέρα;
• Όχι. Δεν μπορούμε να σε φιλοξενήσουμε εκείνη την εβδομάδα επειδή ο γιος μου δίνει εξετάσεις, αλλά μπορείς να έρθεις να μείνεις μαζί μας μετά τις 15 του μήνα, που θα έχει τελειώσει τις εξετάσεις.

Προσοχή!

Ποτέ δεν πρέπει να λέμε όχι και μετά να εμφανιζόμαστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε κάποιο ποστ ή φωτογραφία –ακόμα και κάποιου άλλου– να διασκεδάζουμε ή να κάνουμε κάτι άλλο από αυτό που είχαμε πει.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Δρ. Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγο με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική. 

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.