ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΦΡΟΝΤΙΖΕΙΣ ΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΣΟΥ, ΟΤΑΝ ΕΧΕΙΣ ΚΛΗΘΕΙ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙ;

Η φροντίδα των ηλικιωμένων γονέων είναι από μόνη της μια πολύ απαιτητική και συχνά επίπονη διαδικασία. Ειδικά εάν έχεις υπάρξει γονεϊκό παιδί, είχες δηλαδή αναλάβει αυτή την ευθύνη από μικρή ηλικία, τα πράγματα ίσως αποκτούν μια επιπλέον δυσκολία. Με ποιον τρόπο θα μπορούσες να το διαχειριστείς;

Καθώς παρακολουθούμε τους γονείς μας να μεγαλώνουν, τα συναισθήματα που αναπτύσσουμε ποικίλλουν. Από την μια χαιρόμαστε που εμπλουτίζουν ακόμα τη ζωή μας με την παρουσία τους και νιώθουμε τυχεροί που μοιραζόμαστε μαζί τους καθημερινές στιγμές. Από την άλλη, καθώς «Δεινόν το γήρας, ου γαρ έρχεται μόνον...», όσο οι γονείς μεγαλώνουν, ομοίως μεγαλώνουν και οι ανάγκες τους.

Τα προβλήματα υγείας πολλαπλασιάζονται, οι κινητικές τους λειτουργίες γίνονται λιγότερο αποτελεσματικές, η φροντίδα του σπιτιού τους χρειάζεται ενίσχυση. Η ευθύνη για την καθημερινότητά τους μας απασχολεί και συναισθηματικά και πρακτικά.

Η αγάπη για τους ηλικιωμένους πλέον γονείς υποκινεί μια σειρά από διαδικασίες που συχνά γίνονται απαιτητικές. Κανείς δεν μένει ασυγκίνητος βλέποντας εκείνους που τον μεγάλωσαν να έχουν ανάγκη τη βοήθεια και τη στήριξή του, αλλά τι γίνεται στην περίπτωση που κάποιος το έκανε αυτό από πάντα; Τι γίνεται αν υπήρξες γονεϊκό παιδί, ένα παιδί δηλαδή που είχε αναλάβει από πολύ νεαρή ηλικία τον ρόλο φροντιστή των γονέων του, για οποιοδήποτε λόγο (π.χ. εξαρτήσεις των γονέων από ουσίες, ζητήματα υγείας, οικονομικά προβλήματα ή κακή μεταχείριση των ανηλίκων στην οικογένεια κ.ά.);

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Όταν οι γονείς θέλουν συνεχώς φροντίδα

Είναι οξύμωρο, αλλά αποτελεί πραγματικότητα: όσο οι γονείς μας μεγαλώνουν, τόσο περισσότερο συμπεριφέρονται σαν παιδιά. Η κατάσταση αυτή, που τις περισσότερες φορές δεν είναι ευχάριστη, χρειάζεται ειδική διαχείριση όσον αφορά τη συμπεριφορά και τις ανάγκες τους.

Από τη μια παίρνουμε την ηθική ικανοποίηση ότι θα τους προσφέρουμε ό,τι μπορούμε, γιατί κι εκείνοι «θυσίασαν την ζωή τους για μας» και «πόσο ακόμα θα τους έχουμε κοντά μας». Από την άλλη, άθελά τους πολλές φορές, μας δυσκολεύουν. Ειδικά αν «εκτελούσες χρέη γονέα» όσο θυμάσαι τον εαυτό σου, η φροντίδα τους τώρα που μεγάλωσαν μετράει περισσότερα χρόνια κούρασης και ευθυνών.

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι για να επιτύχουμε όσο το δυνατόν μια συναισθηματική ισορροπία ως ενήλικες, χρειάζεται να προσπαθήσουμε να βρούμε τη χρυσή τομή: τον τρόπο να φροντίσουμε τους ηλικιωμένους γονείς μας με αγάπη, χωρίς να χάσουμε τον εαυτό μας.

Συμβουλές για να διατηρήσεις τις ισορροπίες

Σε περίπτωση που χρειάζεται να φροντίσεις τον ηλικιωμένο γονέα σου, ειδικότερα εάν λανθασμένα χρειάστηκε να το κάνεις από παιδί, ίσως οι ιδέες της Laura Dennelly, κλινικής κοινωνικής λειτουργού, σου φανούν χρήσιμες.

1. Μάθε να λες «όχι» στους γονείς σου

Είσαι πια «μεγάλο παιδί» και έχεις δικαίωμα να αρνείσαι στους γονείς σου (και σε όλους) οτιδήποτε σε φέρνει σε άβολη θέση, σε κουράζει ή τέλος πάντων δεν επιθυμείς να κάνεις. Αυτή η κλασική προτροπή να λέμε όταν πρέπει «όχι», που την ακούμε συχνά, είναι για πολλούς από εμάς δύσκολο να εφαρμοστεί, ειδικά όταν απευθύνεται στους γονείς μας. Αν δεν το έχεις καταφέρει ακόμα, ήρθε η ώρα να το προσπαθήσεις με αποφασιστικό τρόπο.

2. Φρόντισε τον εαυτό σου

Καλό είναι να αφουγκράζεσαι το σώμα σου και το μυαλό σου. Μην φορτώνεις το πρόγραμμά σου με δεκάδες πράγματα, γιατί θα τρέχεις και δεν θα φτάνεις.

Εσύ θα νιώθεις μεγάλη κόπωση, ενώ οι υπόλοιποι ενδέχεται να παραμένουν ανικανοποίητοι. Προσπάθησε λοιπόν να μην αισθάνεσαι τύψεις κάθε φορά που θα βρίσκεις χρόνο για ξεκούραση. Αντιθέτως, επιδίωξε ένα διάλειμμα από τις υποχρεώσεις σου. Το ότι αγαπάς και φροντίζεις τους ανήμπορους γονείς σου δεν σε καθιστά δέσμιο των συναισθημάτων σου.

3. Δες τα πράγματα από απόσταση

Μπορείς να επικοινωνείς με τον ηλικιωμένο γονιό σου χωρίς απαραίτητα να αντιδράς άμεσα. Ίσως χρειάζεται να δεις τα πράγματα από μια γενική οπτική και να μην εμπλέκεσαι αν δεν αξιολογήσεις πρώτα με ψυχραιμία αυτό που προκύπτει κάθε φορά. Δεν είναι όλες οι καταστάσεις επείγουσες, όσο κι αν έτσι τις περιγράφουν οι γονείς σου.

Γενικές απαντήσεις κατανόησης, όπως «καταλαβαίνω πόσο δύσκολα περνάς», «για να δούμε πώς θα πάει», ενδέχεται να είναι πιο αποτελεσματικές. Κάθε φορά που προκύπτει ένα ζήτημα, δεν χρειάζεται να σπεύδεις να το επιλύσεις, όπως έκανες ως γονεϊκό παιδί, παίζοντας τον ρόλο του επιδιορθωτικού κρίκου. Η αντικειμενική στάση και τα καθησυχαστικά σου λόγια ίσως είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσεις τις συναισθηματικές ανάγκες του ηλικιωμένου γονέα σου, που συχνά είναι πιο απαιτητικές από τις πρακτικές.

Εάν παρ’ όλα αυτά η φροντίδα των μεγαλύτερων αρχίζει να γίνεται πολύ απαιτητική, λόγω των αυξημένων προβλημάτων υγείας, λόγω συμπεριφοράς ή οποιασδήποτε άλλης αιτίας, μην διστάσεις να ζητήσεις τη βοήθεια κάποιου ειδικού.