ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΩΘΗΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΣ ΣΤΟ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟ ΣΗΜΕΙΟ
Πίσω από την υπεροχή δεν κρύβονται το ταλέντο και η μεγαλοφυΐα. Ο συγγραφέας του βιβλίου «Υπεροχή», Robert Greene, πιστεύει ακράδαντα ότι όλοι μας μπορούμε να ωθήσουμε τις δεξιότητές μας στο υψηλότερο δυνατό σημείο αν έχουμε πάθος και αγάπη για όσα κάνουμε – και έχει όλη τη μεθοδολογία για να τα καταφέρουμε.
Έχεις σκεφτεί ποτέ τι κρύβεται πίσω από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα και τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις της ιστορίας; Σύμφωνα με τον συγγραφέα της «Υπεροχής», Robert Greene, πρόκειται για «μια νοημοσύνη που δεν διδάσκεται στα σχολεία και δεν την αναλύουν οι καθηγητές, αλλά σχεδόν όλοι μας, κάποια στιγμή, την είδαμε φευγαλέα στην εμπειρία μας».
Για να καταλάβεις τι εννοεί, προσπάθησε να σκεφτείς πώς αντιδράς σε περιόδους έντασης – όταν παλεύεις π.χ. με μια προθεσμία, όταν χρειάζεται να λύσεις ένα πρόβλημα ή να βρεις τρόπο να διαχειριστείς μια κρίση. Μπορείς να φέρεις στον νου σου αυτή την ασυνήθιστη ζωντάνια και προσήλωση που συχνά νιώθουμε όταν πιεζόμαστε από τις περιστάσεις; Για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις, βυθιζόμαστε σε αυτό που έχουμε να κάνουμε, αυτοσυγκεντρωνόμαστε και τότε… μας έρχονται κάθε λογής ιδέες!
Αυτή η ιδέα που μας ήρθε ξαφνικά στο ντους ή λίγα λεπτά πριν μας πάρει ο ύπνος το βράδυ νιώθουμε ότι ξεπηδάει απευθείας από το ασυνείδητό μας. Είναι όμως έτσι; Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτές τις περιόδους κάτι διαφορετικό μας συμβαίνει.
Ο Robert Greene το περιγράφει χαρακτηριστικά στην παρακάτω παράγραφο: «Τον περισσότερο καιρό ζούμε σε έναν εσωτερικό κόσμο ονείρων, επιθυμιών και έμμονων σκέψεων. Όμως, σε αυτή την περίοδο ασυνήθιστης δημιουργικότητας, μας ωθεί η ανάγκη να κάνουμε κάτι που θα έχει πρακτικό αποτέλεσμα. Πιέζουμε τον εαυτό μας να βγει έξω από τον εσωτερικό μας θάλαμο των ρουτινιάρικων σκέψεων και να συνδεθεί με τον κόσμο, με τους άλλους ανθρώπους, με την πραγματικότητα. […] Σε αυτές τις στιγμές, είναι λες και το μυαλό μας –έχοντας στραφεί προς τα έξω– πλημμυρίζει από το φως του κόσμου γύρω μας και, εκτιθέμεθα ξαφνικά σε καινούριες λεπτομέρειες και ιδέες, γινόμαστε πιο εμπνευσμένοι και δημιουργικοί».
Τι συμβαίνει, όμως, αμέσως μετά; Όταν περάσει η προθεσμία ή τελειώσει η κρίση; Αυτή η αίσθηση δύναμης και επαυξημένης δημιουργικότητας συνήθως εξασθενεί. Επιστρέφουμε με λίγα λόγια στον παλιό μας εαυτό. «Χάνουμε την αίσθηση ότι κρατάμε τα ινία», όπως λέει ο συγγραφέας.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι δύο: Θα μπορούσαμε να προκαλέσουμε αυτή την αίσθηση… τεχνητά; Θα μπορούσαμε να την κρατήσουμε ζωντανή για μεγαλύτερο διάστημα; Τις απαντήσεις επιχειρεί να δώσει στις σελίδες του το βιβλίο «Υπεροχή».
Πώς συνδέεται ο όρος «βαθιά γνώση» με την υπεροχή;
Σε αυτή την αίσθηση (την αίσθηση ότι έχουμε καλύτερη εποπτεία της πραγματικότητας, των άλλων ανθρώπων και του εαυτού μας) ο Robert Greene μάς καλεί να δώσουμε ένα όνομα, προκειμένου να συνεννοηθούμε μεταξύ μας – προτείνει λοιπόν τον όρο «βαθιά γνώση».
Αυτή, λοιπόν, τη βαθιά γνώση που εμείς βιώνουμε μια φορά στο τόσο, έχουν υπάρξει και συνεχίζουν να υπάρχουν άνθρωποι που τη βιώνουν καθημερινά – γι΄ αυτούς είναι τρόπος ζωής. Πάρε για παράδειγμα τον Λεονάρντο ντα Βίντσι, τον Κάρολο Δαρβίνο, τον Τόμας Έντισον ή τη Μάρθα Γκράχαμ.
Το εντυπωσιακό είναι πως, σύμφωνα με τον συγγραφέα του βιβλίου «Υπεροχή», υπάρχει μια απλή διαδικασία που οδηγεί στη βαθιά γνώση και αυτή η διαδικασία –αυτό είναι το εντυπωσιακό– είναι προσιτή σε όλους μας.
Δύσκολο να το πιστέψεις – το ξέρω. Στην εισαγωγή, όμως, του βιβλίου ο Robert Greene, επιχειρεί να μας εξηγήσει τι ακριβώς εννοεί, δίνοντας ένα απλό παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι μόλις πιάσαμε μια καινούρια δουλειά. Οι αρχικές μας εντυπώσεις για το εργασιακό περιβάλλον βασίζονται σε εικόνες που έχουμε σχηματίσει εκ των προτέρων και συχνά περιέχουν ένα ίχνος φόβου. Συνήθως αγνοούμε τις σχέσεις εξουσίας μεταξύ των ανθρώπων ή την ψυχολογία του αφεντικού. Παρόλο που ξεκινάμε με ενθουσιασμό, γρήγορα συνειδητοποιούμε πόση σκληρή δουλειά μάς περιμένει.
Στο σημείο αυτό, υποστηρίζει ο συγγραφέας, υπάρχει ένας κίνδυνος: Να παραδοθούμε σε συναισθήματα πλήξης, ανυπομονησίας, φόβου και σύγχυσης. Αποτέλεσμα; Παύουμε να παρατηρούμε και να μαθαίνουμε.
Αν όμως, λέει ο Robert Greene, συνεχίσουμε να παρατηρούμε, κερδίζουμε διαύγεια μαθαίνοντας τους κανόνες. Αν συνεχίσουμε να εξασκούμαστε, αποκτούμε ευχέρεια. Σιγά σιγά νιώθουμε ικανοί να επιλύουμε προβλήματα και πλέον φτάνουμε σε ένα σημείο που, αντί απλώς να μαθαίνουμε πώς κάνουν τα πράγματα οι άλλοι, επιστρατεύουμε το δικό μας στυλ και την ατομικότητά μας. Καθώς περνούν τα χρόνια, γίνεται άλλο ένα άλμα προς τη βαθιά γνώση. Παίρνουμε αποφάσεις γρήγορες και δημιουργικές. Μας έρχονται ιδέες.
Η εντυπωσιακή περίπτωση του Κάρολου Δαρβίνου
Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο πέφτω πάνω σε ένα κομμάτι που αναφέρεται στον Κάρολο Δαρβίνο. Ο συγγραφέας επιχειρεί να συγκρίνει τον Δαρβίνο με τον ξάδερφό του, σερ Φράνσις Γκάλτον, για να αποδείξει ότι το φυσικό ταλέντο και ο υψηλός δείκτης νοημοσύνης δεν μπορούν να εξηγήσουν τα μεγάλα επιτεύγματα της ιστορίας.
Γράφει λοιπόν: «Ο Γκάλτον ήταν μια άφταστη μεγαλοφυϊα με εξαιρετικά υψηλό δείκτη νοημοσύνης, αρκετά μεγαλύτερο από του Δαρβίνου. Ήταν ένα παιδί-θαύμα, που στη συνέχεια είχε λαμπρή επιστημονική καριέρα, αλλά ποτέ δεν έγινε γνώστης σε βάθος των τομέων με τους οποίους ασχολήθηκε. Ήταν διαβόητα άστατος, όπως συμβαίνει συχνά με τα μεγαλοφυή παιδιά.
»Ο Δαρβίνος, όπως παραδέχτηκε ο ίδιος, ήταν “συνηθισμένο αγόρι, μάλλον κάτω από τον μέσο όρο νοημοσύνης”. […] Ο Δαρβίνος όμως πρέπει να διέθετε κάτι που δεν είχε ο Γκάλτον. Όταν ο Δαρβίνος ήταν παιδί, ένα ήταν το μεγάλο πάθος του – να συλλέγει βιολογικά δείγματα. Ο πατέρας του, που ήταν γιατρός, ήθελε να ακολουθήσει το παιδί του τον δρόμο που είχε πάρει και ο ίδιος και να σπουδάσει ιατρική, κι έτσι τον έγραψε στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Ο Δαρβίνος δεν συμπάθησε τον τομέα αυτόν και ήταν μέτριος φοιτητής. Ο πατέρας του φοβήθηκε ότι ο γιος του δεν θα πετύχαινε τίποτα στη ζωή του και επέλεξε γι’ αυτόν καριέρα στην Εκκλησία.
»Καθώς ο Δαρβίνος προετοιμαζόταν γι’ αυτό, ένας πρώην καθηγητής του του είπε ότι το πλοίο Μπιγκλ του Βασιλικού Ναυτικού σύντομα θα απέπλεε για να κάνει τον γύρο του κόσμου. Χρειαζόταν ένας βιολόγος στο πλοίο για να συνοδεύει το πλήρωμα και να συλλέγει δείγματα που θα στέλνονταν στην Αγγλία. Παρά τις διαμαρτυρίες του πατέρα του, ο Δαρβίνος πήρε τη δουλειά. Κάτι μέσα του τον τραβούσε στο ταξίδι.
»Ξαφνικά το πάθος που είχε να συλλέγει βρήκε την τέλεια διέξοδο. […] Κατά την πορεία, χρειάστηκε να κάνει τρομερά κοπιαστικές και μονότονες δουλειές – παραδείγματος χάριν, επί οχτώ χρόνια μελετούσε αποκλειστικά τις πεταλίδες για να αποδείξει την αξία του ως βιολόγου. […] Αυτό που τον στήριζε σ’ όλη αυτή τη μακρόχρονη διδικασία ήταν η τεράστια αγάπη και η επαφή του με το συγκεκριμένο αντικείμενο».
Τα στοιχεία που οδηγούν στην υπεροχή
Ο συγγραφέας τονίζει ότι τα βασικά στοιχεία αυτής της ιστορίας επαναλαμβάνονται στη ζωή όλων των σπουδαίων Δασκάλων. Ποια είναι αυτά; «Ένα νεανικό πάθος ή κλίση, μια τυχαία συνάντηση που τους επιτρέπει να ανακαλύψουν πώς να το κάνουν πράξη, μια περίοδος μαθητείας στην οποία η ένταση και η προσήλωση τους χαρίζουν ζωντάνια. Αριστεύουν με την ικανότητα να εξασκούνται πιο σκληρά και να προχωρούν ταχύτερα σ’ αυτή τη διαδικασία, κι όλα αυτά πηγάζουν από τη σφοδρή επιθυμία τους να μάθουν και από τη βαθιά επαφή που νιώθουν να έχουν με τον κλάδο της μελέτης τους. Και στην καρδιά αυτού του μόχθου βρίσκεται ένα χαρακτηριστικό που είναι γενετικό και έμφυτο – όχι το ταλέντο ή η μεγαλοφυΐα, τα οποία πρέπει να τα αναπτύξει κανείς, αλλά μια βαθιά και ισχυρή κλίση προς ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Αυτή η κλίση είναι αντανάκλαση της μοναδικότητας ενός ανθρώπου».
«Υπεροχή»: Ένα βιβλίο που ακολουθεί το μονοπάτι της σοφίας που υπάρχει
Ο Robert Greene, συγγραφέας των best sellers «Δύναμη: Οι 48 νόμοι της», «Η τέχνη της σαγήνης», «Οι 33 στρατηγικές του πολέμου» και «Οι νόμοι της ανθρώπινης φύσης», έχει μελετήσει σε βάθος τους νόμους της δύναμης και θεωρείται παγκοσμίως ειδικός σε θέματα ισχύος. Μέσα από τις 400 περίπου σελίδες του τελευταίου του βιβλίου «Υπεροχή», μοιράζεται μαζί μας τη μυστική διαδρομή για να επιτύχουμε την υπεροχή.
Έννοιες δύσκολες στην κατανόηση, όπως η «υπεροχή» και η «βαθιά γνώση», ο Greene καταφέρνει να τις κάνει απολύτως κατανοητές μέσα από παραδείγματα που αφορούν τις ζωές προσωπικοτήτων που έγραψαν ιστορία. Ανάμεσά τους οι αδελφοί Ράιτ, ο Αϊνστάιν, ο Γκαίτε. Τα διδάγματά τους έρχονται στον 21ο αιώνα και μπαίνουν σε πρακτική εφαρμογή. Ο συγγραφέας θεωρεί ως δεδομένο ότι όλοι μας μπορούμε να ωθήσουμε τον εαυτό μας και τις δεξιότητές μας στο υψηλότερο δυνατό σημείο –αυτή είναι και η βάση της σκέψης του–, αρκεί να έχουμε πάθος και αγάπη για όσα κάνουμε. Και να ακολουθήσουμε το μονοπάτι της σοφίας που ήδη υπάρχει.
Μπορείς να διαβάσεις τις πρώτες σελίδες του βιβλίου εδώ.
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
