ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΕ ΩΦΕΛΗΣΕΙ ΜΙΑ ΒΑΡΕΤΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ;

Οι συνήθειες που διέπουν την καθημερινότητά σου μπορεί να μοιάζουν βαρετές, ωστόσο κρύβουν μια τεράστια δύναμη.

Πριν από μερικές μέρες, συνειδητοποίησα ότι τον τελευταίο καιρό ακολουθώ σχεδόν κάθε μέρα το ίδιο πρόγραμμα: πρωινό ξύπνημα, περπάτημα στο βουνό, ντους, καφές και πρωινό γεύμα, γραφείο ή δουλειά από το σπίτι, διάβασμα, συναντήσεις με φίλους, δείπνο και ύπνος. Διακοπές και ενίοτε ταξίδια. Αυτά πάνω-κάτω. Η αλήθεια είναι ότι εξετάζοντας το γεγονός, αρχικά ανησύχησα. Μήπως οι συνήθειές μου είναι προβλέψιμες; Μήπως πρέπει να εμπλουτίσω την καθημερινότητά μου; Μήπως πρέπει να αδράξω τη μέρα; Μήπως η ζωή μου είναι βαρετή;

Πολλά τέτοια ερωτήματα βασάνιζαν το μυαλό μου. Ο Όσκαρ Ουάιλντ (1854–1900) έλεγε σχετικά: «Είναι απαράδεκτο να διαχωρίζουμε τους ανθρώπους σε καλούς και σε κακούς. Οι άνθρωποι είναι είτε γοητευτικοί είτε βαρετοί».

Κάτι τα λόγια του μεγάλου συγγραφέα, κάτι οι επαναλαμβανόμενες προτροπές των ειδικών ευεξίας και ψυχικής υγείας στο διαδίκτυο –Σπάσε τη μονοτονία! Βγες από το comfort zone σου! Μην βουλιάζεις στην καθημερινότητα! Η ζωή περνάει!– είχα πραγματικά μπερδευτεί. Είχα μπερδευτεί γιατί πέρα από όλες αυτές τις θεωρίες, που έχουν μια βάση, εγώ αισθανόμουν δημιουργική στο πλαίσιο που είχα οργανώσει τα πράγματα. Η ρουτίνα μου ήταν επηρεασμένη βέβαια και από τις υποχρεώσεις μου, ωστόσο διαπνεόταν από μια ελευθερία και μια αυτονομία που αποτελούσαν πηγή δύναμης για μένα.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Ευημερία και χάος

Καθετί καινούργιο μοιάζει δελεαστικό. Καινούργια ρούχα, καινούργια παπούτσια, καινούργιο σπίτι, καινούργια σχέση, καινούργια δουλειά, καινούργια χρονιά, γενικότερα οποιοσδήποτε νεωτερισμός φέρνει στη ζωή μας αισιοδοξία και εξάπτει το ενδιαφέρον μας. Κάθε νέα τάση ανανεώνει την καθημερινότητά μας και θεωρείται βήμα εξέλιξης. Ωραία. Πόση αντοχή όμως απαιτείται για να τρέχεις πίσω από ό,τι νέο προκύπτει; Αυτός «ο νέος εαυτός» σου, που κάθε τόσο πρέπει να ξανα-ανανεώνεται ακολουθώντας τον χαοτικό ρυθμό των καινούργιων ερεθισμάτων, μήπως τελικά κουράζεται; Όταν ο εγκέφαλός σου εκπαιδεύεται διαρκώς σε νέες πληροφορίες, μπορεί να είναι συγχρόνως δημιουργικός;

Ο Thomas S. Weisner, επίτιμος καθηγητής ανθρωπολογίας στο UCLA, γράφει χαρακτηριστικά: «Ένα χαοτικό περιβάλλον δεν ευνοεί τις συνθήκες για να βιώσει κανείς την ευημερία, η οποία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η συμμετοχή στις κοινά αποδεκτές καθημερινές δραστηριότητες μιας πολιτισμικής κοινότητας».

Είναι παράδοξο, αλλά πολλές απλές και βαρετές διαδικασίες στις οποίες συμμετέχουμε καθημερινά ίσως είναι παράλληλα δημιουργικές. Όταν για παράδειγμα κάποιος ετοιμάζει πρωινό για την οικογένειά του (συχνά με το ζόρι, γιατί νυστάζει), κάνει κάτι περισσότερο από μαγείρεμα: Ξεκινάει τη μέρα φέρνοντας κοντά τους αγαπημένους του ανθρώπους. Δεν «πιάνει» πάντα, αλλά το μήνυμα της επικοινωνίας έχει δοθεί.

Η βαρεμάρα προάγει τη δημιουργικότητα

Η ενασχόληση με αδιάφορα πράγματα έχει ένα μοναδικό προνόμιο: Δεν απασχολεί το μυαλό με νέα ερεθίσματα και το αφήνει να περιπλανηθεί. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τις πιο δημιουργικές σκέψεις μπορεί να τις κάνεις πάνω στον διάδρομο γυμναστικής ή κοιτώντας έξω από το παράθυρο.

Ο ψυχολόγος John Eastwood, από τους συγγραφείς του βιβλίου Out of My Skull: The Psychology of Boredom, εξηγεί σε σχετικό άρθρο: «Όταν αισθάνεσαι βαρεμάρα, επειδή ακριβώς πρόκειται για μια κατάσταση απωθητική, που σε κάνει να αισθάνεσαι άβολα, υποκινείσαι να ψάξεις για κάτι άλλο. Τη στιγμή αυτή, υπάρχει η δυνατότητα να ανακαλύψεις κάτι καινούργιο. Τι πραγματικά σε ενδιαφέρει να κάνεις, με τι παθιάζεσαι. Νομίζω ότι αυτή η αναζήτηση μπορεί να γίνει πηγή δημιουργικότητας».

Η βαρετή καθημερινότητα προσφέρει αυτό το διάλειμμα, ένα κενό όπου δεν συμβαίνει τίποτα: δεν εργάζεσαι, δεν συζητάς με κανέναν και δεν κάνεις scrolling. Όσο διαρκεί αυτό το διάλειμμα, σε ωθεί να βρεις να κάνεις κάτι άλλο, που θα σε ενδιαφέρει πραγματικά. Κάπως έτσι, αντί να κατηγορείς τον εαυτό σου ότι είσαι flat, μια καλή ιδέα θα ήταν να αξιοποιήσεις τις φαινομενικά βαρετές σου συνήθειες για να πάρεις μια ανάσα και να αναλογιστείς ποιο είναι το δικό σου ζητούμενο. Μπορεί να μη βρεθείς άμεσα σε κάποιο σαφάρι, στα Όσκαρ ή σε επικίνδυνη αποστολή, αλλά σε κάθε περίπτωση θα έχεις απενοχοποιήσει τις απλές, καθημερινές σου συνήθειες.