ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΧΡΥΣΗ ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΟΛΟΙ;

Βαθιά μέσα μας βρίσκεται κρυμμένη η επιθυμία της απόλυτης δοτικής αγάπης. Τι σχέση έχει με τα παραμύθια και πώς συνδέεται με τη μητέρα μας; Η χρυσή φαντασίωση έχει πολλά... ποδάρια.

Μπορεί τα κλασικά παραμύθια με τους πρίγκιπες και τις πριγκίπισσες να μας φαίνονται χαζά ή στην καλύτερη περίπτωση πασέ, όμως δεν δημιουργήθηκαν τυχαία.

Ακόμη κι αν πλέον τα αποφεύγουμε, το μοτίβο του ευτυχισμένου τέλους, με το φανταστικό ζευγάρι που ζει καλά (κι εμείς καλύτερα) είναι αθάνατο: επαναλαμβάνεται σε παιδικές και όχι μόνο ταινίες και εξακολουθεί να βρίσκει απήχηση σε μικρούς και μεγάλους. Έχετε αναρωτηθεί γιατί;

Η χρυσή φαντασίωση αγγίζει τις βαθύτερες επιθυμίες μας

Μα ακριβώς επειδή αγγίζει ασυνείδητες επιθυμίες βαθιά ριζωμένες στην ψυχή μας. Αυτές οι επιθυμίες ξεκινάνε από τα πολύ πρώτα χρόνια της ζωής και έχουν να κάνουν με τη φαντασίωση ότι τελικά υπάρχει η τέλεια, δοτική αγάπη, που σε τίποτε δεν υπολείπεται και τίποτε δεν σου στερεί.

iStock

Είναι η λεγόμενη χρυσή φαντασίωση που έχει να κάνει με την επιθυμία να εκπληρωθεί το σύνολο των αναγκών κάποιου, σε μια τέλεια σχέση. Η φαντασίωση προϋπήρχε του παραμυθιού, ντύθηκε το ένδυμα του πρίγκιπα ή της πριγκίπισσας του παραμυθιού και τελικά το ένα θρέφει και ανατροφοδοτεί το άλλο.

Τι ακριβώς είναι η χρυσή φαντασίωση;

Η ιδέα ότι κάπου στον κόσμο υπάρχει ένα μοναδικό πρόσωπο, ξεχωριστό από όλα τα άλλα, το οποίο θα μπορεί να ικανοποιήσει σε απόλυτο βαθμό και χωρίς την παραμικρή προσπάθεια από εμάς όλες μας τις ανάγκες, έχει τις ρίζες της στην καθολική επιθυμία αναβίωσης μιας συμβιωτικής σχέσης, αντίστοιχης της σχέσης μητέρας-βρέφους, όπου η μητέρα ικανοποιεί όλες τις ανάγκες του παιδιού, ενώ εκείνο δέχεται την τέλεια φροντίδα. Αυτά αναφέρει ο ψυχολόγος Δαμιανός Δρύλλης.

Πρόκειται για την αναζήτηση ενός χαμένου παιδικού παραδείσου και την προσπάθεια αποκατάστασής του, ανεξάρτητα από την αληθινή παιδική εμπειρία. Πηγάζει από το πρώτο έτος της ζωής μας, τότε που ως βρέφη μαθαίνουμε τα όριά μας, πού αρχίζει και πού τελειώνει η ύπαρξή μας.

Η σχέση μητέρας και βρέφους

Για να μάθει να ξεχωρίζει τον εαυτό του από τη μητέρα του ένα βρέφος, χρειάζεται εκείνη να του παρέχει ένα σταθερό πλαίσιο απογοήτευσης και παρηγοριάς. Από τη μία πρέπει να μην ικανοποιεί όλες τις ανάγκες του, από την άλλη να του προσφέρει παρηγοριά στις απογοητεύσεις που εκείνο θα εισπράττει.

Το απογοητεύει όχι σκόπιμα, μα με τις συνηθισμένες ανθρώπινες παραλείψεις: Όταν δεν εμφανίζεται αμέσως μόλις το παιδί κλάψει, γιατί δεν έχει προλάβει να ξυπνήσει, όταν το αφήνει λίγο μόνο του για να απαντήσει στο τηλέφωνο ή να ανοίξει την πόρτα. Όλα αυτά δίνουν στο παιδί το μήνυμα ότι η μητέρα είναι ξέχωρη από αυτό.

iStock

Στη συνέχεια, όμως, πρέπει να του προσφέρει παρηγοριά. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί μαθαίνει πως είναι ανεξάρτητο και μπορεί να αναλάβει στο μέλλον την ευθύνη του εαυτού του. Παρ’ όλα αυτά κρατάει στο πίσω μέρος του μυαλού του εκείνη την ιδανική, δοτική αγάπη, όπου οι ανάγκες των δύο είναι απόλυτα συμβατές και απόλυτα ικανοποιημένες.

Το ψέμα της φαντασίωσης έχει και καλές προεκτάσεις

Πώς μπορεί όμως μια φαντασίωση να ωφελεί τη ζωή μας; Είναι δυνατόν να πιστεύουμε σε ένα ψέμα; Ο όρος φαντασίωση πλαισιώνει ένα σύνολο σκέψεων και ιδεών που βοηθούν στην προσαρμογή από τις απογοητεύσεις της πραγματικότητας, όπως ακριβώς πρέπει να προσαρμοστεί και το μωρό δηλαδή στο ότι υπάρχει ανεξάρτητα από τη μητέρα του.

Αν μια τέτοια φαντασίωση νοηματοδοτεί τη ζωή μας και αποτελεί κινητήριο δύναμη της ύπαρξής μας, η αναγνώρισή της ως φαντασίωσης μπορεί να οδηγήσει σε μια διαδικασία πένθους. Σύμφωνα με τον κύριο Δρύλλη, όμως, υπάρχει τρόπος να επεξεργαστούμε τα δεδομένα της, να τροποποιήσουμε τα όσα τη συνθέτουν και να αξιοποιήσουμε τις χρήσιμες πλευρές της στη ζωή μας, ώστε σταδιακά να ζούμε περισσότερο στην πραγματικότητα παρά στη φαντασία, περιμένοντας κάτι που δεν θα έρθει ποτέ. Με τον ίδιο τρόπο, άλλωστε, λειτουργεί και το ψέμα του Άη Βασίλη και η αποκάλυψή του στα μικρά παιδιά.