ΟΠΟΙΟΣ ΒΑΣΑΝΙΖΕΙ ΖΩΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟ ΝΑ ΒΑΣΑΝΙΣΕΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

Οποιοσδήποτε κακοποιεί και βασανίζει ζώα μπορεί να βασανίσει και συντρόφους, παιδιά και ηλικιωμένους. Αυτό δείχνουν ανησυχητικά ερευνητικά δεδομένα.

Προσπαθώ ώρες να διαχειριστώ την έξαρση βίας που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες στην Ελλάδα με θύματα ζώα. Ομολογώ πως αδυνατώ. Όπως αδυνατώ να δω σχετικές φωτογραφίες, γιατί πονάει η ψυχή μου και δοκιμάζεται η ανθρώπινη φύση μου.

Αν τυχόν σκέφτεστε «εδώ βασανίζονται παιδιά», θα ήθελα να σας διακόψω για να πω ότι στο μυαλό μου όσοι είναι ικανοί να βασανίσουν μια ψυχή (όσα πόδια κι αν έχει, σε όποιο είδος κι αν ανήκει) σίγουρα μπορούν να τις βασανίσουν όλες. Νιώθω μια λύπη τη για όσους είναι αναγκασμένοι να ζουν στο περιβάλλον τέτοιων ανθρώπων, πολύ περισσότερο αν τους έχουν κάνει κτήνη σαν τα μούτρα τους, που είναι και το πιθανότερο.

Αναζητώντας έρευνες για όσους κακοποιούν ζώα, συνάντησα σοκαριστικά στοιχεία:

1. Έρευνα του 2021 έκανε ξεκάθαρη και τεκμηριωμένη τη σχέση μεταξύ σκληρότητας εις βάρος ζώων και εγκλήματος με βία κατά ανθρώπων – συμπεριλαμβανομένων των στενών συντρόφων, παιδιών και ηλικιωμένων.
2. Άλλη μελέτη, που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2022, αναφέρει ότι 1 στα 5 σκόπιμα περιστατικά κακοποίησης ζώων που καταγγέλλονται στην αστυνομία περιλαμβάνει άλλο ένα ποινικό αδίκημα.
3. Σύμφωνα με το Humane Society, το 71% των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας στις ΗΠΑ ανέφερε ότι ο θύτης είχε στόχο και κατοικίδια.
4. Σε οικογένειες που ήταν ύποπτες για κακοποίηση παιδιών, διαπιστώθηκε ότι η κακοποίηση κατοικίδιων ζώων είχε συμβεί στο 88% των περιπτώσεων που υπήρχε σωματική κακοποίηση και των παιδιών.

Διαμαρτυρία κατά της κακοποίησης των ζώων στην πλατεία Συντάγματος, Αθήνα, 11 Σεπτεμβρίου 2022. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Στην αναζήτηση σχετικών πληροφοριών, έπεσα πάνω στο φαινόμενο Intentional Animal Torture and Cruelty (IATC), που στα ελληνικά μεταφράζεται ως σκόπιμα βασανιστήρια και σκληρότητα εις βάρος ζώων.

Παρεμπιπτόντως, το FBI πρόσθεσε το 2016 τη σκληρότητα εις βάρος ζώων στο σύστημα αναφορών που χρησιμοποιείται σε όλες τις ΗΠΑ για τις έρευνες ανθρωποκτονιών. Η συλλογή δεδομένων καλύπτει τέσσερις κατηγορίες:

1. απλή παραμέληση,
2. σκόπιμη κακοποίηση και βασανιστήρια,
3. οργανωμένη κακοποίηση (όπως κυνομαχίες και κοκορομαχίες),
4. σεξουαλική κακοποίηση ζώων.

Διαμαρτυρία κατά της κακοποίησης των ζώων στην πλατεία Συντάγματος, Αθήνα, 11 Σεπτεμβρίου 2022. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Οι τύποι του Intentional Animal Torture and Cruelty (IATC)

Η επιστήμη έχει βρει πολλούς τύπους IATC. Στη λίστα είναι τα άτομα που το ασκούν:

• ως θρησκευτική τελετουργική θυσία,
• ως «καλλιτεχνική» θυσία (π.χ. δολοφονία ζώων σε ταινίες),
• επειδή έχουν ψυχολογικές διαταραχές (π.χ. αντικοινωνικές/ψυχοπαθητικές διαταραχές προσωπικότητας, εμπλέκονται σε σκόπιμες πράξεις ζωοσαδισμού),
• επειδή έχουν σεξουαλικά παραφιλικές διαταραχές (όπως ο φετιχισμός κατά τον οποίο τα μικρά ζώα συνθλίβονται για σεξουαλική ευχαρίστηση).

Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως έχει προταθεί από έρευνες, η άσκηση βίας σε ζώα χρησιμοποιείται ως εργαλείο για τον εξαναγκασμό, τον έλεγχο και τον εκφοβισμό γυναικών και παιδιών, ώστε να σιωπήσουν επί της ενδοοικογενειακή κακοποίησης του σπιτικού.

Διαμαρτυρία κατά της κακοποίησης των ζώων στην πλατεία Συντάγματος, Αθήνα, 11 Σεπτεμβρίου 2022. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Πότε εντοπίστηκε το IATC

Όταν άρχισε η επιστήμη του profiling συμπεριφοράς στις ΗΠΑ, τη δεκαετία του ’70 (μπορεί να σε ενημερώσει σχετικά η σειρά «Mindhunter» του Netflix), ένα από τα πιο συνεπή ευρήματα που αναφέρθηκαν από τη σχετική μονάδα του FBI ήταν ότι το IATC που εμφανιζόταν στην παιδική ηλικία φαινόταν να είναι μια κοινή συμπεριφορά μεταξύ κατά συρροή δολοφόνων και βιαστών. Δηλαδή, όσων είχαν καταγραφεί να έχουν ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά, όπως η παρορμητικότητα, ο εγωισμός και η έλλειψη τύψεων.

Πολλοί διαβόητοι κατά συρροή δολοφόνοι, όπως για παράδειγμα ο Jeffrey Dahmer, ξεκίνησαν τη δράση τους, βασανίζοντας και σκοτώνοντας ζώα στην παιδική τους ηλικία. Ο εν λόγω συνέλεγε τις σορούς, τις τεμάχιζε και αυνανιζόταν πάνω από τα κομμάτια.

Η παιδοκτόνος Mary Bell όταν ήταν παιδί έπνιγε περιστέρια, ενώ άλλοι δολοφόνοι κακοποιούσαν τα κατοικίδιά τους.

Διαμαρτυρία κατά της κακοποίησης των ζώων στην πλατεία Συντάγματος, Αθήνα, 11 Σεπτεμβρίου 2022. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Η «ανθρωποκτονική τριάδα»

Όπως αυξάνονταν οι μελέτες, έγινε γνωστό ότι τα βασανιστήρια και η σκληρότητα εις βάρος των ζώων είναι μία από τις τρεις συμπεριφορές των εφήβων σε αυτό που συχνά αναφέρεται ως «ανθρωποκτονική τριάδα». Οι άλλες δύο είναι η επίμονη ενούρηση στο κρεβάτι και η ιδεοληψία. Υπάρχουν πολλοί εγκληματολόγοι και ψυχολόγοι που πιστεύουν πως η εμφάνιση τουλάχιστον δύο εξ αυτών αυξάνει τον κίνδυνο να γίνει ο έφηβος ανθρωποκτόνος στην ενήλικη ζωή του. Τα επιστημονικά στοιχεία, ωστόσο, δεν δίνουν σαφή συμπεράσματα.

Η έρευνα έχει δείξει και ότι οι συμπεριφορές της «ανθρωποκτονικής τριάδας» σχετίζονται συχνά με γονική κακοποίηση, γονική βία (και μάρτυρες ενδοοικογενειακής βίας) ή/και γονική αμέλεια. Κάποιες εγκληματολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 1/3 έως τα 2/4 όλων των σεξουαλικών δολοφόνων έχουν κακοποιήσει ζώα κατά την παιδική ηλικία ή/και την εφηβεία. Άλλοι ερευνητές έχουν υποθέσει ότι οι ζωοσαδιστικές πράξεις μεταξύ εφήβων ανδρών μπορεί να συνδέονται με προβλήματα εφηβείας και απόδειξης ανδρικότητας.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Η «σκοτεινή τριάδα»

Υπάρχει και δεύτερη «τριπλέτα» ψυχολογικών παραγόντων που έχουν συσχετιστεί με το IATC. Λέγεται «σκοτεινή τριάδα» και αφορά τρία χαρακτηριστικά προσωπικότητας:

1. μακιαβελισμός,
2. ναρκισσισμός,
3. ψυχοπάθεια.

Μελέτη του 2013 εξέτασε τη σχέση μεταξύ των τριών αυτών χαρακτηριστικών, των στάσεων απέναντι στην κακοποίηση των ζώων και τις αυτοαναφερόμενες πράξεις σκληρότητας εις βάρος ζώων. Διαπιστώθηκε ότι το χαρακτηριστικό της ψυχοπάθειας σχετιζόταν με το σκόπιμο κακό ή τον βασανισμό ζώων.

Για να μην φτάνουμε στο IATC

Για την πρόληψη του IATC ισχύει ό,τι και πολλές άλλες συμπεριφορές: μαθαίνουμε ό,τι μαθαίνουμε από όσα βλέπουμε γύρω μας και κυρίως στο σπίτι μας. Άρα, η φιλοκοινωνική συμπεριφορά των γονέων και άλλων προτύπων προς τα ζώα (π.χ. το τάισμα των πτηνών, η αντιμετώπιση των κατοικίδιων ζώων ως μέλους της οικογένειας) φαίνεται να μπορεί να επιδράσει θετικά στα παιδιά.