ΟΛΟΙ ΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΞΙΚΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟΦΥΓΕΙΣ

Είχες ποτέ την αίσθηση ότι υπάρχουν τοξικοί άνθρωποι, με τους οποίους θα προτιμούσες να μην έχεις καμία σχέση; Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να τους καταλάβεις γρήγορα και να μην τους αφήσεις χώρο στη ζωή σου.

Ας πούμε ότι ανήκεις στην κατηγορία των ανθρώπων που τιμούν καθημερινά τον Καρτέσιο, δηλαδή σκέφτονται, άρα υπάρχουν. Τότε μάλλον προσπαθείς να βελτιώσεις τον εαυτό σου, κυρίως για να περνάς εσύ καλύτερα –ή, αν προτιμάς, πιο ουσιαστικά– την κάθε μέρα σου. Κι έχεις σκεφτεί ότι υπάρχουν τοξικοί άνθρωποι, τους οποίους είναι χρήσιμο να κρατάς μακριά.

Ωστόσο, είμαστε σίγουροι ότι γνωρίζουμε τι ακριβώς κάνει έναν άνθρωπο τοξικό; Κι αν είμαστε τοξικοί εμείς χωρίς να το συνειδητοποιούμε;

Οι τοξικοί άνθρωποι είναι ανάμεσά μας

Έρευνα που έγινε το 2011 με τη συμμετοχή 24.000 ατόμων έδειξε ότι οι 8 στους 10 έχουν στον «κύκλο» τους κάποιον που τους μειώνει, ή/και τους κοροϊδεύει, ή/και τους «ρουφά» την ψυχή. Που τους κάνει να αισθάνονται «άδειοι» και κουρασμένοι όποτε ο ένας συναναστρέφεται τον άλλο.

Κάπως έτσι, νιώθουμε ευάλωτοι και αρχίζουμε το «αυτομαστίγωμα». Ψάχνουμε στα εντός μας για να εντοπίσουμε όσα κάνουμε λάθος – χωρίς, τελικά, να καταλήγουμε κάπου καλά. Θα ήταν χρήσιμο να αφιερώσουμε τον χρόνο μας στο να κατανοήσουμε το φαινόμενο, τι ζούμε και γιατί το ζούμε. Μόνο έτσι θα πράξουμε τα δέοντα για να προφυλάξουμε τον εαυτό μας.

ΟΙ ΤΟΞΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΙΛΟΥΝ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΑΚΟΥΝ. Ο,ΤΙ ΤΟΥΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ.

«Ως γιατρός, έχω διαπιστώσει ότι αυτό που ρουφάει την ενέργεια των ασθενών μου περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι οι διαπροσωπικές σχέσεις», σημειώνει η Judith Orloff, καθηγήτριας κλινικής ψυχιατρικής στο UCLA.

«Ορισμένες είναι θετικές και σου ανεβάζουν τη διάθεση. Άλλες μπορούν να στραγγίξουν όλη την αισιοδοξία και την ηρεμία από μέσα σου». Για την ίδια, η δεύτερη περίπτωση αφορά όσους αποκαλεί «emotional vampires».

Προσοχή στα σημάδια

Ας δούμε πολύ γρήγορα πώς μπορείς να καταλάβεις ότι κάποιος άνθρωπος έχει τοξική επίδραση πάνω σου:

1. Δεν ξετρελαίνεσαι στην ιδέα της συναναστροφής μαζί του/της – αισθάνεσαι ένα βάρος στην καρδιά μόλις προταθεί το ενδεχόμενο.

2. Ενώ είστε μαζί, αισθάνεσαι πιο ευερέθιστος/ευερέθιστη.

3. Αφότου τελειώσει η συνάντηση, παρουσιάζεις συμπτώματα άγχους, π.χ. έντονη υπνηλία.

4. Πάντα έχουν να αναφέρουν ένα δράμα.

5. Πάντα αυτό που περνούν είναι στο επίκεντρο της συζήτησης – μιλούν, αλλά δεν ακούν.

6. Είναι εξαρτημένοι από εσένα και τις αντιδράσεις σου – αν δεν έχεις κάποια, την προκαλούν.

7. Σου κάνουν bullying ή σε γεμίζουν τύψεις.

8. Αρνούνται να αναλάβουν την όποια ευθύνη.

Γιατί ανεχόμαστε τους τοξικούς ανθρώπους;

Η προφανής ερώτηση είναι γιατί ανεχόμαστε κάποιον που όχι μόνο δεν μας βοηθά να γίνουμε καλύτεροι, αλλά μας κάνει να ανακαλύπτουμε και λόγους για να αισθανθούμε «λίγοι», οι οποίοι δεν υφίστανται; Στην έρευνα που αναφέραμε, το 83% είχαν απαντήσει πως κρατούν μια φιλία και αφού πάψει να είναι υγιής, γιατί είναι δύσκολο να «ξεκόψουν» έναν φίλο.

«Ο λόγος είναι ο ίδιος με αυτόν που μένουμε σε όλες τις δυσλειτουργικές σχέσεις», είχε εξηγήσει η Dr. Gail Saltz, καθηγήτρια ψυχιατρικής στο New York Presbyterian Hospital. «Υπάρχει σε αυτές κάτι το οικείο και το συναρπαστικό. Ανάλογα με τη φύση του τι συμβαίνει σε αυτή τη σχέση, μπορούμε να αισθανθούμε ένοχοι σε περίπτωση που προχωρήσουμε σε διακοπή επαφής. Ή μπορεί να μας έχουν πείσει πως κατά κάποιο τρόπο χρειαζόμαστε αυτόν τον άνθρωπο. Ότι θα είμαστε οι κακοί της υπόθεσης αν απομακρυνθούμε».

Ενοχές νιώθουμε όταν έχουμε καταλάβει πως θα ήταν χρήσιμο να διακόψουμε τις σχέσεις που έχουμε με:

• συγγενείς,
• έναν φίλο από τα παλιά, κάποιον που τον ξέρουμε πολλά χρόνια,
• έναν φίλο που αποκτήσαμε μέσω κοινού γνωστού, που μπορεί να είναι ο κολλητός ή ο αδελφός του, άρα δεν θες να δημιουργήσεις μια αμήχανη συνθήκη,
• έναν φίλο που συνδέεται με έναν τομέα της ζωής μας και τον βλέπουμε κάθε μέρα, π.χ. στη δουλειά. Κυριαρχεί η σκέψη του πώς θα τον ξαναδούμε μπροστά μας.

Ένας άλλος λόγος, που έχει πιο βαθιές ψυχολογικές ρίζες, αφορά το αίσθημα της αποτυχίας για κάθε σχέση που δεν κράτησε. Δεν είναι η ώρα να αναλύσουμε πόσα λάθη υπάρχουν σε αυτή την πεποίθηση. Το βέβαιο είναι πως δεν θέτουμε τη δική μας ψυχική υγεία ως προτεραιότητα.

ΣΤΑ SOCIAL MEDIA ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΜΕ ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΤΟΞΙΚΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ.

Οι επιλογές που έχουμε

Ένας στους τρεις ερωτηθέντες είχαν επισημάνει πως, αν κάποιος προδώσει την εμπιστοσύνη τους, δεν έχουν θέμα να εγκαταλείψουν τη σχέση. Την ίδια ώρα, όλοι επιτρέπουμε μέσω των social media να έχουν πρόσβαση στη ζωή μας εκατοντάδες (αν όχι χιλιάδες) άγνωστοι, πολλοί εκ των οποίων θα μπορούσαν να είναι ο απόλυτος ορισμός του «τοξικού ανθρώπου».

Σε κάθε περίπτωση, έχουμε δυο επιλογές: Ή να συντηρήσουμε μια κατάσταση που δεν μας αρέσει και σίγουρα δεν μας ωφελεί, ή να τη διακόψουμε. Η επιλογή μας ανήκει – μαζί και οι συνέπειες της.

Οι κατηγορίες των τοξικών ανθρώπων

Online έρευνα που έγινε το 2017 βοήθησε στη δημιουργία λίστας με κατηγορίες ανθρώπων που θεωρούνται τοξικοί και «θα πρέπει να τους αποφεύγουμε σαν την πανούκλα».

– Οι oπαδοί της κοινωνικής κριτικής (a.k.a. κουτσομπολιό)

Είναι άνθρωποι που αντλούν ευχαρίστηση από τη δυστυχία των άλλων. Ενδεχομένως στην αρχή να έχει ένα ενδιαφέρον να ασχολείστε με τις ζωές άλλων, αλλά είναι δεδομένο  ότι θα καταντήσει κουραστικό και θα έρθει η στιγμή που θα νιώσετε αηδία ή ότι έχετε πληγώσει κάποιον.

– Τα θύματα

Η αναγνώριση τους είναι δύσκολη, γιατί αρχικά νιώθεις ότι υπάρχει αλληλοκατανόηση, πως μοιράζεστε τα ίδια συναισθήματα. Όσο περνάει ο καιρός διαπιστώνεις ότι το «σε έχω ανάγκη» δεν τελειώνει ποτέ. Όπως και ότι ποτέ δεν φταίνε εκείνοι για ό,τι τους συμβαίνει. Υπάρχει μια διαρκής επανάληψη που σε κάνει να καταλάβεις ότι, τελικά, αυτός που έχεις απέναντί σου δεν θέλει να λύσει κάποιο πρόβλημα. Ως εκ τούτου, ό,τι και αν κάνεις δεν θα βοηθήσει. Ενδιαφέρεται μόνο να μιλάει για αυτό.

– Οι εγωκεντρικοί

Πρόκειται για ανθρώπους που δεν μπορούν να δημιουργήσουν ουσιαστικές σχέσεις με άλλους, αφού το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να χρησιμοποιούν όποιον έχουν απέναντι τους ως εργαλείο για να «χτίσουν» την αυτοεκτίμηση τους. Χαίρονται με τον πόνο του άλλου. Προσπαθούν ακόμα και να βλάψουν τους «φίλους» τους. Να τους κάνουν να πονέσουν, να αισθανθούν χάλια, ή να πάρουν κάτι από αυτούς. Στα θετικά, εντοπίζονται εύκολα.

ΟΙ ΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ «ΡΟΥΦΑΝΕ» ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΜΑΣ ΠΡΟΣΠΟΙΟΥΜΕΝΟΙ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ.

– Οι ζηλιάρηδες

Ο πιο εύκολος τρόπος για να τους καταλάβετε είναι όταν τους συμβαίνει κάτι καλό. Είναι ανήμποροι να αντλήσουν κάποια ικανοποίηση από αυτό. Ο λόγος έχει να κάνει με το γεγονός ότι «μετρούν» την τύχη τους απέναντι σε όλον τον κόσμο – όχι από το αν κάτι ικανοποιεί τους ίδιους. Αν περάσετε πολύ χρόνο κοντά τους, κινδυνεύετε να κάνετε ό,τι κι εκείνοι. Να αμφισβητείτε τα δικά σας επιτεύγματα και, τελικά, να μην χαίρεστε για τίποτα από τα καλά που σας συμβαίνουν.

– Οι χειριστικοί

«Ρουφάνε» την ενέργεια και τον χρόνο σας, προσποιούμενοι τους φίλους. Πάντα θέλουν κάτι από εσάς. Αν κάνετε ένα flash back, θα διαπιστώσετε ότι μόνο εσείς δίνετε σε αυτή τη σχέση. Επίσης, αν τυχόν τους καταλάβετε, κάνουν τα πάντα για να σας κρατήσουν κοντά τους, ώστε να συνεχίσουν να σας απομυζούν.

– Οι αρνητικοί

Θα έχει τύχει να μπείτε σε έναν χώρο και να αισθανθείτε πως κάποιος έχει «κλέψει» όλο το οξυγόνο. Είναι οι αρνητικοί άνθρωποι, οι πεσιμιστές. Αυτοί που τα βλέπουν όλα μαύρα, για τη «χαρά» του σπορ. Ακόμα και όταν δεν υπάρχει λόγος για να είναι αρνητικοί, βρίσκουν.

– Οι επικριτικοί

Είναι αυτοί με την τρομερή ικανότητα να σας «κλέβουν» αυτό για το οποίο είστε παθιασμένοι και να σας κάνουν να αισθάνεστε χάλια. Που δεν εκτιμούν και δεν μαθαίνουν από τους ανθρώπους που δεν είναι ίδιοι με εκείνους και, ως εκ τούτου, ασκούν δριμεία κριτική για ό,τι δεν είναι σύμφωνο με τα δικά τους «πιστεύω». Όσο παθιασμένος και εκφραστικός κι αν είναι κάποιος, μπορούν να τον κάνουν να μην μιλάει και να μην εκφράζεται, για να γλιτώσει από τα «βέλη» τους.

– Οι αλαζόνες

Αντιμετωπίζουν ό,τι κι αν κάνετε ως προσωπική πρόκληση. Καθότι είναι βαθιά ανασφαλείς, κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να «ρίξουν» όποιον είναι γύρω τους.

Μην άγχεσαι, υπάρχει σωτηρία

Με πρώτο και κύριο ζητούμενο να προφυλάξεις τον εαυτό σου (γιατί, τελικά, μόνο αυτόν έχεις από την πρώτη έως την τελευταία ημέρα της ύπαρξης σου και, αν δεν τον φροντίσεις εσύ, ποιος θα τον φροντίσει;), πρέπει να πάρεις αποφάσεις. Μια καλή αρχή είναι να θέσεις τα όρια σου. Να ενημερώσεις για ό,τι δεν σε κάνει να αισθάνεσαι καλά και, σε πιθανή επανάληψη, να είσαι έτοιμος/έτοιμη να εγκαταλείψεις, καθώς θα είναι πια ξεκάθαρο πως δεν υπάρχει αλληλοσεβασμός σε αυτήν τη σχέση.

Λίγο να έχεις αγαπήσει τον εαυτό σου, να τον έχεις εκτιμήσει ουσιαστικά, θα καταλάβεις πως είναι χρήσιμο να έχεις κοντά σου ανθρώπους που να σε στηρίζουν και να σε «γεμίζουν». Όχι να σε αδειάζουν. Τελικά, όλα στη ζωή είναι μια απόφαση που πρέπει να πάρεις.