Ο ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΛΕΓΕΙΣ ΝΑ ΑΠΟΜΟΝΩΘΕΙΣ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΝΙΩΘΕΙΣ ΚΑΛΑ

Η συναισθηματική απομόνωση όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα είναι μια συνηθισμένη πρακτική για πολλούς από εμάς. Μπορεί για τον καθένα να έχει άλλη διάρκεια και άλλη βαρύτητα, όμως οι αιτίες της δεν αποκλείεται να βρίσκονται στην παιδική μας ηλικία.

Θα έχεις σίγουρα προσέξει πως όταν αντιμετωπίζεις κάποιο πρόβλημα ή όταν περνάς μια δύσκολη περίοδο έχεις την τάση να απομονώνεσαι. Αυτή η απομόνωση μπορεί να διαρκέσει λίγο, τόσο όσο νομίζεις ότι χρειάζεσαι για να βάλεις σε μια σειρά σκέψεις και συναισθήματα, να βγάλεις μια άκρη, να βρεις μια λύση και να επανέλθεις στην κανονικότητα της κοινωνικής ζωής.

Ενδέχεται όμως να διαρκέσει και περισσότερο ή να επαναλαμβάνεται τόσο συχνά που να μοιάζει πλέον η κανονικότητα σαν διάλειμμα από τις περιόδους απομόνωσης. Τότε ίσως φλερτάρεις με την κατάθλιψη ή ίσως οδηγείσαι εκεί λόγω των υπερβολικών σκέψεων που σου προκαλούν άγχος.

Όπως και να 'χει, αυτή την απομόνωση δεν τη θέλουμε για κανέναν, διότι δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο αρνητικών συναισθημάτων και καθιστά όλο και πιο δύσκολη την επαναφορά και προσαρμογή στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Η τάση της απομόνωσης δεν ωφελεί μακροπρόθεσμα

Ίσως λοιπόν έχει νόημα να αναρωτηθούμε γιατί εκ πρώτης έχουμε την τάση της απομόνωσης, όταν αντιμετωπίζουμε προβλήματα. Η απάντηση δεν είναι απαραίτητα απόλυτη, ούτε ίδια για τον καθένα, αλλά μία ερμηνεία που φαίνεται να έχει τις ρίζες της στην παιδική μας ηλικία, μοιάζει αρκετά πειστική και ίσως ταιριάζει και σε σένα.

Unsplash_ Yuris Alhumaydy

Προτού την αναφέρουμε, πρέπει να πούμε ότι δεν μιλάμε εδώ για την ακραία απομόνωση (στους νέους υπάρχει μάλιστα ένα σύνδρομο που αποκαλείται Hikikomori), την κοινωνική απόσυρση και την καταθλιπτική εκδοχή της μοναξιάς. Μιλάμε για την αυθόρμητη ανάγκη που μας γεννιέται να μείνουμε μόνοι, όταν νιώθουμε άσχημα.

Μια πιθανή εξήγηση μπορεί να έχει να κάνει με τον βαθύτερο και ενστικτώδη φόβο μας ότι τα πράγματα μπορεί να γίνουν χειρότερα αν εκτεθούμε σε αυτό που αποκαλούμε ζωή. Επιλέγουμε λοιπόν, για λόγους επιβίωσης, να μη ρισκάρουμε. Ας πούμε ότι αυτομάτως βάζουμε τον οργανισμό μας σε διαδικασία «παγώματος».

Πώς η παιδική μας ηλικία σχετίζεται με την απομόνωση;

Ποια είναι η εξήγηση όμως, που έχει τις ρίζες της στις παιδικές μας εμπειρίες; Ο λόγος που απομονωνόμαστε, όταν νιώθουμε άσχημα, είναι ότι ως παιδιά αναγκαστήκαμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας τα αρνητικά μας συναισθήματα. Έτσι, τώρα αναπτύχθηκε ένα ενστικτώδες μοτίβο αντίδρασης, κατασκευασμένο από επαναλαμβανόμενες εμπειρίες που είχαμε ως παιδιά.

Τα δύσκολα συναισθήματα προκαλούν συχνά αμηχανία και στους γονείς, ειδικά των παλιότερων χρόνων, οπότε ενδέχεται να αφήνουν τα παιδιά να τα διαχειριστούν μόνα τους. Μπορεί και οι ίδιοι ως παιδιά να μην είχαν μάθει να αντιμετωπίζουν αυτά τα συναισθήματα ή ακόμη να τα προκάλεσαν οι ίδιοι στα παιδιά με κάποια παρατήρηση ή απαγόρευση.

Το αποτέλεσμα είναι ότι ο φροντιστής δεν είναι παρών για να παρέχει ασφάλεια και καθοδήγηση. Αλλά όταν αυτή η στήριξη απουσιάζει, το παιδί μαθαίνει να αποσύρεται στον εαυτό του ως μέσο προστασίας.

Pexels

Είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης, μια αμυντική στρατηγική που χρησιμοποιείται για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου περαιτέρω συναισθηματικού πόνου. Ένα παιδί που μένει μόνο του με τα συναισθήματά του συχνά μεγαλώνει σε έναν ενήλικα που απομονώνεται σε περιόδους δυσφορίας, ελλείψει μιας παρηγορητικής παρουσίας.

Η συναισθηματική διαθεσιμότητα των γονέων στην αντιμετώπιση κρίσεων

Στην πραγματικότητα, απουσιάζουν οι δεξιότητες συναισθηματικής αυτορύθμισης που οι υπό κανονικές συνθήκες άνθρωποι μαθαίνουν από τους φροντιστές τους. Με άλλα λόγια, οι γονείς είναι εκείνοι που θα δείξουν με τα λόγια, τις πράξεις και κυρίως την παρουσία τους σε ένα παιδί πώς να αυτορυθμίζεται συναισθηματικά, να καθησυχάζει και να παρηγορεί τον εαυτό του.

«Ο όρος συναισθηματική διαθεσιμότητα αναφέρεται στην ικανότητα δύο ανθρώπων να μοιράζονται μια λειτουργική συναισθηματική σύνδεση. Η έρευνα δείχνει ότι η συναισθηματική διαθεσιμότητα των γονιών σχετίζεται με το αίσθημα ασφάλειας των παιδιών και την επίκτητη ικανότητά τους να αυτορυθμίζονται συναισθηματικά» αναφέρει η Βασιλική Ντούμου, συστημική ψυχοθεραπεύτρια.

Μπορεί να σπάσει ο φαύλος κύκλος;

Αν αυτή η στάση απουσιάζει, με την πάροδο του χρόνου, η μοναξιά και η απομόνωση γίνονται οι προεπιλεγμένες αντιδράσεις στο άγχος ή τη συναισθηματική αναταραχή. Και με τη σειρά τους, ενδέχεται να ενισχύσουν τα συναισθήματα μοναξιάς, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο. Αλλά αυτός ο κύκλος απομόνωσης και μοναξιάς μπορεί να σπάσει με κατανόηση, συμπόνια και συχνά επαγγελματική βοήθεια.

Αν νιώθεις ότι αυτός είναι ο βασικός λόγος που σε κάνει να απομονώνεσαι πιο συχνά από ό,τι θα ήθελες, μην διστάσεις να αναζητήσεις τους τρόπους που θα σε φέρουν πιο κοντά σε μια πιο ανεκτή και υγιή συναισθηματική αντίδραση.