ΝΙΩΘΕΙΣ ΑΣΧΗΜΑ ΟΤΑΝ ΔΥΕΙ Ο ΗΛΙΟΣ; ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΞΗΓΗΣΗ!

Αν είσαι από αυτούς που νιώθουν μελαγχολία ή στρες το ηλιοβασίλεμα, ο όρος sunset anxiety μάλλον σου βγάζει νόημα.

Το ηλιοβασίλεμα μπορεί να είναι μια ειδυλλιακή στιγμή χαλάρωσης και δέους, που κάνει τη ζωή να δείχνει πολύτιμη και μαγική. Όμως, οι συναρπαστικές αποχρώσεις του δεν είναι μια ευχάριστη στιγμή για όλους. Πολλοί άνθρωποι περιγράφουν πως την ώρα που δύει ο ήλιος μπορεί να βιώνουν μια ανησυχία, μια αίσθηση άγχους και μια σειρά δυσάρεστων συναισθημάτων.

Τα συναισθήματα αυτά διαφέρουν από άτομο σε άτομο, και μπορεί να είναι μια αίσθηση κενού, πανικού ή ενοχής, με κοινό χαρακτηριστικό την αίσθηση απώλειας χρόνου και ελέγχου. Αν και το άγχος την ώρα του ηλιοβασιλέματος δεν είναι μια καταγεγραμμένη ψυχική διαταραχή, ούτε έχουν γίνει πολλές έρευνες σχετικά με το φαινόμενο, είναι κάτι υπαρκτό και καταγεγραμμένο στη ζωή και τις μαρτυρίες πολλών ανθρώπων.

Τι μπορεί να προκαλεί άγχος την ώρα του ηλιοβασιλέματος

Οι άνθρωποι που είναι αγχώδεις είναι πιθανότερο να νιώθουν ανησυχία την ώρα του ηλιοβασιλέματος. Μελέτη του 2022 διαπίστωσε ότι, για τα άτομα που ήταν λιγότερο επιρρεπή στην ανησυχία, το άγχος κορυφωνόταν το πρωί και μειωνόταν σταδιακά καθώς προχωρούσε η μέρα. Ωστόσο, οι συμμετέχοντες με υψηλά επίπεδα ανησυχίας βίωναν συνεχές άγχος καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Νέα έρευνα υποδηλώνει επίσης ότι το βιολογικό ρολόι κάθε ανθρώπου μπορεί να έχει κάποια σχέση με το φαινόμενο. Όσοι λειτουργούν καλύτερα το βράδυ είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν νευρικότητα και αγωνιώδεις σκέψεις από το απόγευμα και μετά, απ’ ό,τι οι πρωινοί τύποι. Οι ψυχολόγοι έχουν καταγράψει τρία διαφορετικά είδη ανησυχίας.

1. Η αίσθηση ότι «έχασες τη μέρα» σου

Όταν όλη μέρα είσαι σε συσκέψεις ή μπροστά σε έναν υπολογιστή, να ανταλλάσσεις emails για τη δουλειά και να προσπαθείς να προλάβεις προθεσμίες, η αίσθηση ότι μια μέρα ακόμη τελειώνει χωρίς να έχεις κάνει που σε ευχαριστεί μπορεί να σου δημιουργήσει δυσάρεστα συναισθήματα την ώρα του ηλιοβασιλέματος.

2. Η σκέψη ότι δεν έκανες αρκετά

Αν πίσω από το άγχος την ώρα του ηλιοβασιλέματος βρίσκεται η φράση «δεν πρόλαβα να κάνω αρκετά», είναι η ενοχή παραγωγικότητας που το προκαλεί. «Η αίσθηση ότι δεν κάναμε αρκετά χτυπά συνήθως όταν έχουμε παράλογες προσδοκίες για το πόσα μπορούμε να καταφέρουμε να κάνουμε μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο», αναφέρει η ψυχοθεραπεύτρια Israa Nasir, συγγραφέας του βιβλίου Toxic Productivity: Reclaim Your Time and Emotional Energy in a World That Always Demands More.

Όταν αποτυγχάνουμε να ολοκληρώσουμε όσα έχουμε βάλει στο μυαλό μας, αισθανόμαστε άσχημα. Και δεν χρειάζεται πάντα αυτό να σχετίζεται με τη δουλειά. Αυτή η νοοτροπία τοξικής παραγωγικότητας μπορεί επίσης να περιλαμβάνει πίεση και άγχος να χρησιμοποιείς τον ελεύθερο χρόνο σου «με σύνεση» και να «αξιοποιείς παραγωγικά» τα ελεύθερα βράδια, τις διακοπές ή τα Σαββατοκύριακα.

3. Το άγχος «τρυπώνει» τη στιγμή που χαλαρώνεις

Όσο κατά τη διάρκεια της μέρας τρέχεις και κρατάς το μυαλό σου απασχολημένο με ό,τι πρέπει να κάνεις στη δουλειά και με όλες τις άλλες υποχρεώσεις, το άγχος δεν βρίσκει χώρο και χρόνο να εκδηλωθεί. «Είναι σαν μια ντουλάπα όπου βάζουμε όλες αυτές τις σκέψεις και τα συναισθήματα, και τα ξεχνάμε. Ποτέ δεν έφυγαν. Απλώς δεν τα επεξεργαστήκαμε», αναφέρει η Evita Limon-Rocha, ψυχίατρος στη Νότια Καλιφόρνια..

Το άγχος αγαπάει την ηρεμία, οπότε όταν τελικά κάνεις ένα διάλειμμα από το τρέξιμο (πολύ πιθανό την ώρα του ηλιοβασιλέματος), η ανησυχία βρίσκει χώρο να τρυπώσει. Χωρίς πια υποχρεώσεις, συγκεκριμένα tasks και χρονοδιάγραμμα, έχεις να επιλέξεις τι θα κάνεις. Πώς θα περάσεις τον ελεύθερο χρόνο σου; Tι θα φτιάξεις για φαγητό; Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, όταν έχεις κουράσει το μυαλό σου με οχτώ ή περισσότερες ώρες δουλειάς, ακόμη και η σκέψη ότι πρέπει να επιλέξεις κάτι ωραίο να κάνεις μπορεί να σου προκαλέσει άγχος.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Πώς να αντιμετωπίσεις το άγχος την ώρα του ηλιοβασιλέματος

– Προσπάθησε να εξασφαλίσεις μικρά διαλείμματα για σένα μέσα στη μέρα

Κάνε ένα σύντομο περίπατο στο διάλειμμα σου, κάνε μερικές ασκήσεις στο γραφείο, αφιέρωσε δύο λεπτά για να κοιτάξεις έξω από το παράθυρο, μην τρως το μεσημεριανό σου μπροστά στον υπολογιστή, ώστε να μπορείς να συνδέεσαι με πράγματα που σου αρέσουν και σε κάνουν να νιώθεις ευχάριστα και μέσα στη διάρκεια της μέρας, χωρίς να περιμένεις να τελειώσεις πρώτα τη δουλειά.

– Βάλε μικρές πράξεις ενσυνειδητότητας μέσα στη μέρα σου

Εάν δουλεύεις από το σπίτι ή αν μπορείς να βρεις έναν χώρο απομόνωσης στο γραφείο σου, αφιέρωσε μερικά λεπτά για διαλογισμό ή εφάρμοσε μερικές τεχνικές αναπνοής. Δεν απαιτείται πολύς χρόνος, μόνο μερικά λεπτά. Το να εντάξεις πρακτικές ενσυνειδητότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να αποτρέψει τη συσσώρευση άγχους (που θα βγει στην επιφάνεια αργότερα μέσα στη μέρα, συνήθως την ώρα του ηλιοβασιλέματος) και να σε βοηθήσει να απαλλαγείς από τις τοξικές σκέψεις του «δεν κάνω αρκετά».

– Όρισε μια συγκεκριμένη ρουτίνα για την ώρα του ηλιοβασιλέματος

Το να έχεις καθορίσει από πριν τι θα κάνεις την ώρα του ηλιοβασιλέματος βοηθάει να διώξεις το άγχος που μπορεί να σε κυριεύει και δίνει μια αίσθηση ελέγχου που θα σου χαρίσει ηρεμία. Γράψε ημερολόγιο με το τι κρατάς από τη μέρα σου, βάλε μουσική, φτιάξε ένα ρόφημα, διάβασε μερικές σελίδες από ένα βιβλίο, κάνε έναν περίπατο στη γειτονιά σου ή σε κάποιο κοντινό σου πάρκο. Τέτοιες δραστηριότητες θα δημιουργήσουν μια ομαλή μετάβαση και θα σε απαλλάξουν από το άγχος την ώρα που ο ήλιος δύει.