ΝΕΥΡΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ ΕΞΗΓΕΙ ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΕΜΕ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΜΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ

Υπάρχει μια επιστημονική εξήγηση για την προτροπή των μεγαλύτερων να μην ανακοινώνουμε στους άλλους τα μελλοντικά μας σχέδια. Αξίζει να τη διαβάσεις, γιατί δεν έχει να κάνει με τη ζήλια που μπορεί να νιώσουν.

Ίσως έχεις προσέξει ότι μερικές φορές οι παλιότεροι δίνουν ορισμένες περίεργες συμβουλές, τονίζοντας την επίδραση που έχει το κακό μάτι στη ζωή. Τις περισσότερες φορές αντιδράς με αποδοκιμασία σε τέτοιου είδους παραινέσεις, τις προσπερνάς και συνεχίζεις αυτό που ήθελες να κάνεις.

Θα εκπλαγείς όμως αν μάθεις ότι ίσως αυτές οι νουθεσίες δεν είναι τόσο αβάσιμες. Όχι επειδή πράγματι ενεργοποιούν το κακό μάτι (οτιδήποτε κι αν σημαίνει αυτό), αλλά επειδή σχετίζονται με εμπειρικές παρατηρήσεις.

Με τη σειρά τους, αυτές οι εμπειρικές παρατηρήσεις μπορεί να εξηγούνται βάσει κάποιων φυσιολογικών λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού, της κοινότητας ή ακόμη και του φυσικού περιβάλλοντος, που μέχρι πρότινος οι άνθρωποι δεν ήταν σε θέση να εξηγήσουν.

Κάνω όλη αυτή την εισαγωγή για να εστιάσω σε κάτι πραγματικά ενδιαφέρον από νευρολογικής άποψης, που ανακάλυψα παρακολουθώντας τον Andrew Huberman, καθηγητή Νευροεπιστημών στο κορυφαίο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια και διάσημο podcaster.

Τα μελλοντικά μας σχέδια και η ζήλια των άλλων

Ο Huberman ρίχνει φως σε μια πολύ συνηθισμένη συμβουλή των μεγαλύτερων να μην αποκαλύπτουμε στους άλλους τα μελλοντικά μας σχέδια. Ισχυρίζεται ότι είναι απολύτως σωστή, αλλά όχι για τους λόγους που έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε: ότι τάχα οι άλλοι θα ζηλέψουν, η ζήλια τους θα κινητοποιήσει το κακό μάτι κι εκείνο θα μας βλάψει, σαμποτάροντας τα σχέδιά μας.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

«Όταν σκέφτεστε να ανακοινώσετε σε φίλους και γνωστούς κάποιο μελλοντικό σας σχέδιο, όπως ότι θα τρέξετε στο μαραθώνιο, θα αλλάξετε καριέρα, θα κάνετε μεταπτυχιακό, θα μάθετε μια ξένη γλώσσα, θα οργανώσετε ένα μεγάλο ταξίδι κ.λπ., σκεφτείτε το διπλά και απλώς μην το κάνετε», συμβουλεύει ο Huberman.

Γιατί όμως; Κάτι τέτοιο πιθανότατα θα προκαλέσει αντιδράσεις επιδοκιμασίας, ενθάρρυνσης και υποστήριξης από τους ανθρώπους που σας αγαπούν ή έστω σας εκτιμούν. Πιθανότατα θα σας πουν: Τι ωραία ιδέα! Μπράβο! Κυνήγησε το όνειρό σου! ή Βεβαίως να το κάνεις! Αν μπορώ να σε βοηθήσω με κάποιον τρόπο, να μου πεις.

Δεν μπορώ να σε διαβεβαιώσω ότι ενδόμυχα δεν θα ζηλέψουν, αλλά αυτό δεν θα το δείξουν. Εκείνο που θα δείξουν είναι η παρότρυνση και η υποστήριξή τους. Άλλωστε το τι αισθάνεται ο καθένας, δεν είναι –και δεν πρέπει να είναι– το θέμα σου.

Τι μας εμποδίζει πραγματικά να επιδιώξουμε τους στόχους μας;

Τι γίνεται σύμφωνα με τους νόμους των Νευροεπιστημών και τελικά τα σχέδιά σου μπορεί να εμποδιστούν ή να ανατραπούν; «Οι θετικές δηλώσεις των άλλων ενεργοποιούν ορισμένα συστήματα ανταμοιβής και κινήτρων μέσα στον εγκέφαλό μας. Αυτό, με απλά λόγια, μειώνει τις πιθανότητες να εμπλακούμε στο είδος των συμπεριφορών που πραγματικά μας οδηγούν στην επίτευξη αυτού του στόχου», εξηγεί ο Huberman.

Έτσι, ο τρόπος που λειτουργεί ο εγκέφαλός μας στο άκουσμα υποστηρικτικών σχολίων είναι αυτός που στην πραγματικότητα εμποδίζει την υλοποίηση των σχεδίων μας. Πολύ απλά, η ενθάρρυνση των άλλων κάνει την επιδίωξη ενός στόχου να μη μας φαίνεται πλέον τόσο δελεαστική.

Μπορείς να σκεφτείς παρόμοια περιστατικά που ίσως έχεις ζήσει κι εσύ;