ΜΕ ΠΟΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΘΑ ΕΠΕΛΕΓΕΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ;

Μια νέα έρευνα αναδεικνύει σε καθοριστικό παράγοντα μιας αποδοτικής ψυχοθεραπείας την εμπειρία του ψυχοθεραπευτή από ανάλογα περιστατικά.

Το να έχει εμπειρία ο ψυχοθεραπευτής που θα επιλέξεις έχει μεγάλη σημασία. Το να έχει εμπειρία σε προβλήματα ανάλογα με τα δικά σου είναι ακόμη πιο σημαντικό. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το τμήμα Ψυχοθεραπείας του Πανεπιστημίου του Amherst στη Μασαχουσέτη. 

Μπορεί να νομίζετε ότι πρόκειται για κάτι ευκόλως εννοούμενο, όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Η έρευνα αυτή είναι η πρώτη στο είδος της και ίσως γίνει η αρχή για να μετατοπιστούμε από όσα μέχρι σήμερα πιστεύαμε σχετικά με την ψυχοθεραπεία. Ο επικεφαλής Michael Constantino, καθηγητής κλινικής ψυχολογίας, εξηγεί: «Mέχρι πρότινος έπεφτε περισσότερο βάρος στο είδος της θεραπείας που αρμόζει στο κάθε πρόβλημα. Tώρα αρχίζει να φαίνεται πόσο σημαντικό είναι το ποιος κάνει τη θεραπεία». 

Η εμπειρία του ψυχοθεραπευτή είναι ίσως πιο σημαντική από τη μέθοδο

Για να είμαστε απολύτως ακριβείς, το «ποιος κάνει τη θεραπεία» δεν σχετίζεται στη συγκεκριμένη έρευνα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ειδικού. Αν δηλαδή τον διακρίνουν ενσυναίσθηση, ευγένεια, καρτερικότητα. Έχει να κάνει με την προηγούμενη εμπειρία του.

Αν, για παράδειγμα, ένας ψυχοθεραπευτής έχει αντιμετωπίσει επιτυχημένα αρκετές περιπτώσεις κρίσεων πανικού, ασχέτως με τη μέθοδο που χρησιμοποιεί, το πιο πιθανό είναι να έχει θετικά αποτελέσματα και σε άλλα ανάλογα περιστατικά. Πώς οδηγηθήκαμε, όμως, σε αυτό το συμπέρασμα; 

Τι έδειξε η έρευνα;

Η έρευνα εστίασε στα «δυνατά σημεία» των θεραπευτών. Στην κλινική δοκιμή συμμετείχαν 48 ψυχοθεραπευτές και 218 ασθενείς εξωτερικών ιατρείων στο Κλίβελαντ του Οχάιο. Το ταίριασμα ασθενών και ειδικών έγινε με βάση τα προβλήματα των πρώτων και τα ποσοστά επιτυχίας που είχαν οι ψυχοθεραπευτές σε αντίστοιχα προβλήματα στο παρελθόν. Αυτά ήταν: κατάθλιψη, ποιότητα ζωής, μανία, πανικός ή σωματικό άγχος, ψύχωση, κατάχρηση ουσιών, κοινωνική σύγκρουση, σεξουαλική λειτουργία, προβλήματα ύπνου, αυτοκτονικότητα, βία και λειτουργικότητα στην εργασία. 

Χριστίνα Αβδίκου

Αν ένας ψυχολόγος είχε χειριστεί με επιτυχία τουλάχιστον 15 περιστατικά κατάθλιψης, σε αυτόν δόθηκαν ασθενείς με κατάθλιψη. Το τυχαίο αυτό δείγμα ασθενών συγκρίθηκε με άλλο γκρουπ, οι ασθενείς του οποίου διοχετεύθηκαν σε ψυχοθεραπευτές με κριτήριο τη διαθεσιμότητά τους και την εγγύτητα των ιατρείων τους. Η μέθοδος της ψυχοθεραπείας δεν αποτέλεσε αντικείμενο παρατήρησης. 

Οι αναφορές των ασθενών μετά τη θεραπεία έδειξαν ότι εκείνοι στην «ταιριασμένη» ομάδα εμφάνισαν σημαντικά μεγαλύτερη βελτίωση σε σύγκριση με εκείνους στους οποίους ανατέθηκε τυχαία ένας θεραπευτής. «Δείξαμε ότι με αυτό το σύστημα αντιστοίχισης μπορούμε να έχουμε μεγάλη αύξηση στα ποσοστά βελτίωσης», σημειώνει ο Δρ. Constantino. Φάνηκε, επίσης, ότι το ταίριασμα ήταν πιο αποδοτικό και σε ασθενείς φυλετικών μειονοτήτων. 

Ο ρόλος των προσδοκιών

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εμπλεκόμενοι στο πείραμα δεν γνώριζαν την αντιστοίχιση που είχε γίνει. Ο επικεφαλής πιστεύει ότι τα αποτελέσματα θα ήταν ακόμη καλύτερα, αν υπήρχε αυτή η ενημέρωση. Γιατί; «Επειδή τέτοιου είδους γνώσεις μπορεί να καλλιεργήσουν πιο θετικές προσδοκίες. Οι θετικές προσδοκίες σχετίζονται με πιο αποδοτικές θεραπείες», εξηγεί ο ίδιος.

ΟΣΟ ΠΙΟ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΤΟΣΟ ΠΙΟ ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ.

Πρέπει να έχει ανάλογη εμπειρία ο ψυχοθεραπευτής;

Κατά την εκτίμηση του Constantino, τα πορίσματα της έρευνας αποκαλύπτουν πόσο σημαντικές είναι οι ικανότητες του ψυχοθεραπευτή, έστω κι αν εδώ αφορούν μόνο την εμπειρία. Σημειώνει ότι η έρευνά του είναι ένα ακόμη βήμα προς τον εντοπισμό της αποδοτικότερης θεραπείας. Κρίνει μάλιστα ότι όσο πιο εξατομικευμένη είναι μια θεραπεία, τόσο πιο αποδοτική μπορεί να γίνει. 

«Ο ψυχοθεραπευτής δεν είναι απαραίτητο να έχει εμπειρία στο να βοηθάει ανθρώπους που έχουν ακριβώς το ίδιο πρόβλημα με το δικό σας. Χρειάζεται όμως να είναι σχετικά εξοικειωμένος με τα ζητήματα που φέρνετε σε συζήτηση κατά την ψυχοθεραπεία σας», επισημαίνει ο Δρ. Γρηγόρης Βασιλειάδης, ψυχολόγος–ψυχοθεραπευτής. Οπότε, ίσως μια σημαντική ερώτηση που πρέπει να κάνετε στον υποψήφιο θεραπευτή σας, προτού τον επιλέξετε, είναι αν έχει αντιμετωπίσει παρόμοια περιστατικά.