ΚΑΙ ΜΑΖΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΑ: ΜΗΠΩΣ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΧΕΣΗΣ ΣΟΥ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ;

Κατά καιρούς ακούμε για διάσημα ζευγάρια που είναι και μαζί και χώρια, δηλαδή ενώ έχουν σχέση δεν συμβιώνουν υπό την ίδια σκέπη. Τι λένε οι ειδικοί για αυτό τον περίεργο διακανονισμό;

Ένα από τα θρυλικά ζευγάρια που ήταν και μαζί και χώρια ήταν ο Ντιέγκο Ριβέρα και η Φρίντα Κάλο, ενώ αν στραφούμε στη σύγχρονη διεθνή σόουμπιζ, θα δούμε παραδείγματα όπως η Γκουίνεθ Πάλτροου και ο Μπραντ Φάλτσακ. Ενδεχομένως και στην καθημερινότητά μας να γνωρίζουμε ζευγάρια που ενώ έχουν σχέση προτιμούν να διατηρούν χωριστά σπίτια – είτε σε διαφορετικούς ορόφους του ίδιου κτιρίου είτε και σε διαφορετικές διευθύνσεις.

Ένα ζευγάρι γνωστών μου που εφάρμοζαν το συγκεκριμένο μοντέλο σχέσης στην Αθήνα, μόνο με τα λοκντάουν της πανδημίας ζορίστηκαν και αποφάσισαν να μείνουν μαζί, γιατί ήταν και άνθρωποι κάποιας ηλικίας.

Η συγκατοίκηση –εντός ή εκτός γάμου– αποτελεί για τα περισσότερα ζευγάρια την επισφράγιση ενός μεγάλου έρωτα, την επιβεβαίωση των όρκων αγάπης, την υπόσχεση του «για πάντα μαζί». Συγχρόνως, η πρόκληση του να μοιράζεσαι τον ίδιο χώρο με ένα άλλο άτομο είναι τεράστια, ανεξάρτητα από τα συναισθήματα που τρέφεις γι’ αυτό. Καταστάσεις που προκύπτουν, όπως διαφορετικά στιλ ζωής, ο φόβος μήπως χάσεις την αυτονομία σου, η συνύπαρξη με παιδιά από προηγούμενες σχέσεις και άλλα τέτοια, απειλούν συχνά το «ροζ συννεφάκι» του έρωτα. Παρ’ όλα αυτά, το παραδοσιακό μοτίβο για έναν επιτυχημένο γάμο ή μια καλή μακροχρόνια σχέση φαίνεται να αλλάζει, χάρη στην τάση των ζευγαριών να ζουν μαζί και χώρια, πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα από το διαζύγιο ύπνου.

Τι σημαίνει το και μαζί και χώρια;

Αυτό το μοντέλο σχέσης περιγράφει την απόφαση δυο συντρόφων να ζουν σε διαφορετικά σπίτια ενώ είναι αφοσιωμένοι και πιστοί στη μεταξύ τους σχέση, ίσως ακόμα και παντρεμένοι. Το και μαζί και χώρια (αγγλιστί Living Apart Together ή LAT) αναφέρθηκε για πρώτη φορά ως όρος από έναν Ολλανδό δημοσιογράφο σε του 1978, ενώ από το 1999 διαδόθηκε ευρύτερα χάρη στους κοινωνιολόγους Irene Levin και Jan Trost.

Αν και ακούγεται σαν να είναι ένα «φρέσκο» μοντέλο σχέσης, εντούτοις έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν. «Οι διάσημοι Γάλλοι φιλόσοφοι Σιμόν ντε Μποβουάρ και Ζαν Πολ-Σαρτρ ζούσαν χωριστά, ενώ ήταν μαζί», λέει η Angela Amias, θεραπεύτρια ειδική σε θέματα σχέσεων. Τα στοιχεία από έρευνες δείχνουν ότι η τάση αυτή ενισχύθηκε αρκετά τα τελευταία χρόνια, π.χ. ο αριθμός των Αμερικανών που είναι και μαζί και χώρια αγγίζει περίπου τα 3,9 εκατομμύρια.

Το Living Apart Together φαίνεται ότι για κάποια ζευγάρια είναι απολύτως συνειδητή επιλογή. «Παλαιότερα, οι σύντροφοι ένιωθαν άβολα να παραδεχτούν ότι αποφασίζουν να ζουν χωριστά,  χωρίς αυτό να τους επιβάλλεται από τις εκάστοτε συνθήκες», αναφέρει σε άρθρο η Amias. Τώρα πια, μια τέτοιου είδους συμβίωση είναι κοινωνικά αποδεκτή και τα ζευγάρια διαμορφώνουν την σχέση τους όπως ακριβώς επιθυμούν, προσθέτει η ειδικός.

Γιατί δυο σύντροφοι επιλέγουν το Living Apart Together;

Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι που δυο σύντροφοι επιλέγουν να είναι και μαζί και χώρια.

«Όταν βρίσκεστε σε LAT, ο χρόνος με τον σύντροφό σας, μοιάζει περισσότερο σαν μια ευχάριστη επιλογή, παρά σαν ρουτίνα», αναφέρει ο ψυχοθεραπευτής Adam Blum. Η αλήθεια είναι ότι, στην πραγματικότητα, όλοι όσοι βρισκόμαστε σε σχέση συμβίωσης έχουμε αισθανθεί κατά καιρούς κουρασμένοι από τον «κοινό βίο».

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Ανεξάρτητα από τα αισθήματα αγάπης και αφοσίωσης που τρέφουμε για το έτερον ήμισυ, το γεγονός ότι πρέπει να συντονιζόμαστε διαρκώς μεταξύ μας ακόμα και στις βασικές επιθυμίες δείχνει συχνά πιεστικό. Να πεινάμε μαζί, να ξυπνάμε και να κοιμόμαστε μαζί, να δούμε ταινία μαζί, να κάνουμε δουλειές μαζί και άλλες τέτοιες συντροφικές συνήθειες, που κατά βάση μας ενώνουν με το αγαπημένο μας πρόσωπο, συχνά μας πνίγουν. Αντίθετα, αισθανόμαστε ότι αν οι κοινές δραστηριότητες με τον/τη σύντροφο μας γίνονταν έπειτα από επιλογή, θα αποκτούσαν διαφορετική αξία, προσδίδοντας στην σχέση το πολυπόθητο «δέσιμο».

Μερικά ζευγάρια συνειδητοποιούν ότι η διαπροσωπική τους σχέση «ανθίζει» όσο παίρνουν χρόνο χωριστά, καθώς αποφεύγεται η καθημερινή τριβή και κατά συνέπεια μειώνονται οι αφορμές για άσκοπες λογομαχίες και συγκρούσεις. Ακόμα και στην περίπτωση που θα χρειαστεί να διαχειριστούν κάποιο πρόβλημα, το και μαζί και χώρια δίνει την ευκαιρία στους δύο συντρόφους  να το δουν από απόσταση και να επιχειρήσουν, όταν συναντηθούν, μια εποικοδομητική κουβέντα παρά έναν άσκοπο καβγά.

Σε ποιους ταιριάζει αυτό το μοντέλο σχέσης

Ωραία η θεωρία της ανεξαρτησίας, αλλά θα ένιωθες πραγματικά άνετα σε αυτό το σχήμα του μαζί και χώρια; Ας δούμε τις περιπτώσεις ανθρώπων, που ωφελούνται από αυτό το στιλ σχέσης:

1. Ζευγάρια με διαφορετικές συνήθειες διαβίωσης

Γνώρισες τον έρωτα της ζωή σου και θέλεις να είσαστε νύχτα-μέρα μαζί. Μήπως όμως η κοσμοθεωρία σας διαφέρει τόσο τη νύχτα όσο και τη μέρα; Όσο κι αν η συγκατοίκηση μοιάζει συναρπαστική, γιατί είναι το επόμενο βήμα στην σχέση, δεν παύει να έρχεται συχνά σε σύγκρουση με το πώς αντιλαμβάνεται κάθε σύντροφος την πραγματικότητα.

Αν θέλεις το κρεβάτι σου πάντα στρωμένο με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αν δεν αποχωρίζεσαι την αγαπημένη σου σειρά στην τηλεόραση, αν οι ώρες και το είδος του φαγητού σου είναι απαράβατοι όροι, αν γενικότερα οι κανόνες της ζωής σου είναι «νόμος», τότε το και μαζί και χώρια είναι το απόλυτο μοτίβο σχέσης για σένα. Δεν θα χρειαστεί να θυσιάσεις καμιά σου συνήθεια, ενώ παράλληλα θα απολαμβάνεις τη χαρά μιας σχέσης.

2. Ζευγάρια που δίνουν προτεραιότητα στην αυτονομία

Μήπως είσαι ο τύπος που αισθάνεται ότι η συμβίωση απειλεί την αυτονομία σου και νιώθεις ότι πολλές κοινές συνήθειες με τον/τη σύντροφο σου σε απομακρύνουν από την ουσιαστική φροντίδα του εαυτού σου; Τότε αυτό το στιλ σχέσης είναι για σένα. Ο ποιοτικός χρόνος με το αγαπημένο σου πρόσωπο αυξάνεται και εσύ βρίσκεις τρόπο να απομονωθείς για να επαναφορτίσεις τις μπαταρίες σου.

3. Ζευγάρια που δεν ασπάζονται  την μονογαμία

Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι αμφισβητούν την έννοια της μονογαμίας ως απαράβατο όρο μιας αφοσιωμένης σχέσης, το συγκεκριμένο μοτίβο σχέσης μπορεί να τους ταιριάξει γάντι. Αναδεικνύει την ανάγκη σου για ελευθερία και πειραματισμούς, ενώ συγχρόνως σου δίνει την δυνατότητα να αναπτύξεις την οικειότητα που επιθυμείς, με τον/τη σύντροφο σου. Το μόνο που χρειάζεσαι είναι σύντροφος με κοινή αντίληψη για την σχέση σας.

4. Ζευγάρια σε συγκεκριμένα στάδια της ζωής τους

Έρχεται και μια στιγμή που, ενώ εμπλέκεσαι συναισθηματικά με κάποιον/α, αισθάνεσαι ότι η συμβίωση σε αυτή την φάση δεν είναι ζητούμενο. Είσαι π.χ. πολύ νέος/α και δεν θα ήθελες ο έρωτας να μπει στο καλούπι της κοινής στέγης, ή δίνεις προτεραιότητα στην καριέρα σου που καταλαμβάνει το μεγαλύτερο κομμάτι του εαυτού σου. Εάν βρίσκεσαι σε ωριμότερη ηλικία, ίσως έρχεσαι από ένα διαζύγιο και η ιδέα μιας νέας συμβίωσης σου φαίνεται βουνό. Όλα αυτά τα σενάρια μπορεί να σε οδηγήσουν να προτιμήσεις το και μαζί και χώρια.

Σε ποιους δεν ταιριάζει το και μαζί και χώρια

Όσο ιδανικό ακούγεται για κάποια ζευγάρια να ζουν χωριστά, άλλο τόσο απαράδεκτο ακούγεται σε άλλα. Η αλήθεια είναι ότι για να λειτουργήσει η σχέση των ζευγαριών που δεν συμβιώνουν χρειάζονται τακτικά ραντεβού, ρομαντικές εξορμήσεις και φαντασία στην επικοινωνία, ώστε να μην αποδυναμωθεί η σύνδεση των δύο συντρόφων. Για κάποιους, επίσης, ίσως αυτό δεν είναι αρκετό και πυροδοτεί αισθήματα ανασφάλειας και ζήλιας, καθώς η συνεχής ανάγκη για επιβεβαίωση ενώ υπάρχει απόσταση αποδεικνύεται εξουθενωτική.

Η Angela Amias σημειώνει ότι τα άτομα που διακατέχονται από άγχος στις σχέσεις ενδέχεται να μην είναι κατάλληλα για τέτοιου είδους σχέση. «Μπορεί να χρειάζονται πιο συχνή επαφή για να αισθάνονται συνδεδεμένοι και χαλαροί στη σχέση», λέει.

«Για κάποιους δεν υπάρχει πραγματική δέσμευση, εάν δεν γίνει το επόμενο βήμα της συγκατοίκησης», προσθέτει η ψυχολόγος Kelsey Latimer. «Είναι σημαντικό να κατανοεί κανείς τις πραγματικές του ανάγκες και τα όριά του. Το να θέλεις να συμβιώνεις με τον/τη σύντροφό σου δεν είναι κάτι περίεργο. Απλώς χρειάζεται να ξέρεις ότι ίσως σε αυτή την περίπτωση το μαζί και χώρια, δεν σου ταιριάζει».

Πώς θα κάνεις να δουλέψει το και μαζί και χώρια

Κάτι στο οποίο συμφωνούν όλοι οι ειδικοί είναι πως το κλειδί για την ομαλή λειτουργία στις σχέσεις είναι να εξηγείς με σαφήνεια τις ανάγκες και τις επιθυμίες σου.

«Η ικανότητα στην επικοινωνία είναι ζωτική για όλες τις σχέσεις, πολύ περισσότερο όταν μιλάμε για τα ζευγάρια που δεν ζουν μαζί», δηλώνει η Amias. Να είσαι ξεκάθαρος/η ότι με τον άνθρωπο που μοιράζεστε τα συναισθήματά σας έχετε την ίδια αντίληψη για τα όρια της σχέσης.

Βεβαιωθείτε ότι έχετε ξεκαθαρίσει ο ένας στον άλλο γιατί θέλετε να ζείτε χωριστά και αναπτύξτε ένα κλίμα εμπιστοσύνης. Φανείτε ευέλικτοι εάν χρειαστεί το και μαζί και χώρια να τροποποιηθεί. Αν, για παράδειγμα, ο ένας από τους δύο συντρόφους βρεθεί σε μια δύσκολη στιγμή, ίσως ο άλλος χρειαστεί να συμπαρασταθεί περισσότερο ή ακόμα και να παραβεί τον κανόνα του «δεν μένουμε μαζί».

«Σίγουρα το μυστικό για την ευτυχία μέσα στην σχέση είναι και οι δύο άνθρωποι να συμφωνούν στο τι θέλουν, να νιώθουν ασφαλείς και να συνεχίζουν να επικοινωνούν και να αναπτύσσονται», καταλήγει η Latimer. Τελικά, όποιο μοντέλο σχέσης κι αν επιλέγει καθένας, η λέξη που έχει πάντα την μεγαλύτερη αξία και χρειάζεται την φροντίδα μας είναι το «μαζί».