Η ΣΧΕΣΗ ΜΗΤΕΡΑΣ-ΚΟΡΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΟ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΠΙΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ

Είτε μια γυναίκα είναι κοντά με τις μητέρα της είτε αποξενωμένη από αυτήν, η σχέση μαζί της είναι σημαντική. Η σχέση μητέρας-κόρης μπορεί να είναι η πιο επώδυνη σχέση ή η μητέρα μας να αποδειχθεί ο μεγαλύτερος σύμμαχός μας. Πολλές φορές, συμβαίνουν και τα δύο.

Στην ταινία «The Stepford Wives», η ηρωίδα την οποία υποδύεται η Μπέτι Μίντλερ έχει γράψει για τη μητέρα της ένα βιβλίο με τίτλο: «I love you, but please die». Μακάρι να πέθαινες! Πρόκειται για μία φράση που έχουν σκεφτεί στην πλειονότητά τους τα κορίτσια στην εφηβεία και, σε κάποιες περιπτώσεις, ορισμένες γυναίκες και μετά την ενηλικίωσή τους.

Πρόκειται φυσικά για υπερβολή. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η σχέση μητέρας-κόρης, ίσως η σημαντικότερη οικογενειακή σχέση, δεν παύει να είναι μία από τις πιο απαιτητικές, τις πιο δύσκολες, αυτές που συχνά χρειάζονται προσπάθεια και πολλές επεξηγήσεις.

Μέσα στη σχέση μητέρα-κόρης υπάρχουν οι πιο βαθιές διαφωνίες, προσδοκίες, συγκρούσεις και υποθέσεις – πολύ συχνά λανθασμένες. Όμως, τι ζητάει μια κόρη από τη μητέρα της; Έρευνες δείχνουν ότι τα κορίτσια που νιώθουν ότι έχουν εισπράξει υποστήριξη, ζεστασιά και εγγύτητα –ειδικά στην αρχή της ζωής τους– έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και καλύτερη εικόνα σώματος. Αντίθετα, όσα κορίτσια δεν έχουν νιώσει όλα τα παραπάνω, φαίνεται να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και να μην είναι ικανοποιημένα από την εμφάνισή τους.

Τα μεγαλύτερα παράπονα στη σχέση μητέρας-κόρης

1. «Δεν κάνεις αυτά που έκανα εγώ»

Πολύ συχνά οι μαμάδες είναι απογοητευμένες από τις κόρες τους γιατί περιμένουν ότι εκείνες θα επιλέξουν να ζήσουν μια ζωή παρόμοια με τη δική τους. Επιπλέον, όπως εκείνες φρόντιζαν τους πάντες και τα πάντα, έτσι περιμένουν και τις κόρες τους να κάνουν για εκείνες αλλά και για όλους τους υπόλοιπους μεγαλώνοντας. Ωστόσο, καθώς οι γενιές αλλάζουν, η κόρη είναι πιθανό να θέλει κάτι άλλο. Πιθανότατα θα έχει καριέρα και διαφορετικές προσδοκίες για το πώς πρέπει να εξελίσσεται η οικογενειακή ζωή, κάτι με το οποίο η μητέρα μπορεί να είναι δύσκολο να συμβιβαστεί.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Η λύση δεν είναι βέβαια οι καυγάδες και η απομάκρυνση. Η λύση βρίσκεται στο να μπορέσει η κόρη να κατανοήσει το πώς ζούσαν και μεγάλωναν οι γυναίκες στο παρελθόν, ώστε να καταλάβει πώς σκέφτεται η μητέρα της ως έναν βαθμό και ίσως να ψάξει αν υπάρχει κάτι στην ιστορία της μητέρας της που την ενδιαφέρει, που της φαίνεται χρήσιμο και που θα ήθελε να επαναλάβει.

Ο στόχος δεν είναι να κάνει η κόρη ό,τι και η μητέρα, αλλά να συνειδητοποιήσουν και οι δύο τις διαφορές στη σκέψη και βέβαια η κόρη να ακολουθήσει το προσωπικό της μοτίβο, όχι εκείνο που της επιβάλλεται από την κοινωνία ή από οποιονδήποτε άλλο.

2. «Δεν θέλω να μεγαλώνω τα παιδιά μου όπως εσύ εμένα»

Πολλές γυναίκες, όταν ενηλικιώνονται και ωριμάζουν αλλά και όταν αποκτούν παιδιά, ανατρέχουν σε κομμάτια της παιδικής τους ηλικίας και λένε ότι δεν θέλουν να επαναλάβουν κάποια από όσα έκανε η μητέρα τους με τη δική τους διαπαιδαγώγηση. Συχνά μάλιστα εξηγούν στη μητέρα τους ότι δεν επιθυμούν να λαμβάνουν συμβουλές για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους. Δεν είναι απίθανο μια μητέρα που ακούει κάτι τέτοιο από την κόρη της να νιώθει ότι κατηγορείται, με αποτέλεσμα να προκαλούνται μη παραγωγικές διαφωνίες. Η λύση βρίσκεται στην επικοινωνία, σε μια ειλικρινή συζήτηση σε ήρεμες συνθήκες, όπου καθεμία από τις δύο γυναίκες θα προσπαθήσει να συνειδητοποιήσει πώς σκέφτεται η άλλη.

3. «Δεν με καταλαβαίνεις»

Αυτή είναι η ουσία που βρίσκεται πίσω από πολλές διαφωνίες μεταξύ μητέρων και θυγατέρων. Συχνά την αισθάνεται ιδιαίτερα έντονα η κόρη – είτε πρόκειται για μια μητέρα που δεν καταλαβαίνει την επιλογή της καριέρας της, τη σχέση της, τις αποφάσεις για την απόκτηση ή όχι παιδιών, είτε αφορά συγκεκριμένες στιγμές, όπως ο τρόπος που επιλέγει να οργανώσει τον γάμο της. Οι μητέρες και οι κόρες προέρχονται από διαφορετικά παρελθόντα. Οι ζωές τους είναι διαφορετικές, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να διαφωνούν και είτε να σιωπούν για να μην έρθουν σε αντιπαράθεση είτε τελικά να συγκρούονται έντονα.

Η λύση είναι και πάλι η επικοινωνία και η ενσυναίσθηση. Να προσπαθήσει η κάθε πλευρά να κατανοήσει την άλλη. Επίσης, το να περνάνε χρόνο μαζί μητέρα και κόρη βοηθά ουσιαστικά στο να γίνουν όλα πιο κατανοητά τελικά.

Πώς διαμορφώνεται μία καλή σχέση της μητέρας με την ενήλικη κόρη της

Ο δεσμός ανάμεσα στη μητέρα και την κόρη είναι σημαντικός και άρρηκτος, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να μένει αφρόντιστος. Χρειάζεται προσπάθεια και προσοχή, ώστε η σχέση να παραμένει καλή, υγιής και ευχάριστη και για τα δύο μέρη. Σίγουρα όταν η κόρη μεγαλώνει, τα πράγματα για τη μητέρα δυσκολεύουν, καθώς καλείται να τη δει και να την αντιμετωπίσει ως ισότιμη ενήλικη. Αλλά αυτό είναι κάτι που χρειάζεται να γίνει.

Αυτό που θα βοηθήσει τη σχέση είναι το να ακούει η μητέρα όσα έχει να της πει η κόρη της χωρίς να την κρίνει, αλλά διαβεβαιώνοντάς την ότι θα έχει την υποστήριξή της και εκφράζοντας διακριτικά μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Άλλωστε, κάθε ενήλικος άνθρωπος έχει το δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση να αποφασίζει για τον εαυτό του.

Σημαντική είναι και η επικοινωνία και το άνοιγμα ανάμεσα στις δύο γυναίκες, που θα πρέπει πλέον να αποκτήσουν μια ισότιμη ενήλικη σχέση. Εδώ χωράνε πιο δύσκολες και περίπλοκες συζητήσεις για το παρελθόν, αλλά και για το παρόν και το μέλλον, καθώς και η συγγνώμη όπου ταιριάζει – για παράδειγμα, όσον αφορά τα πιθανά λάθη που έκανε η μητέρα στο μεγάλωμα της κόρης της.

Επίσης, τόσο η μητέρα όσο και η κόρη θα πρέπει να σέβονται η μία την άλλη, καθώς και τον χρόνο, το πρόγραμμα και τις επιθυμίες ή τις υποχρεώσεις εκατέρωθεν. Για παράδειγμα, δεν θα πρέπει η κόρη να περιμένει ότι η μητέρα της θα είναι πάντα διαθέσιμη για να της προσέχει τα παιδιά ή για να μαγειρεύει, αλλά ούτε και η μητέρα να θεωρεί ότι η κόρη της είναι υποχρεωμένη να είναι εκεί όποτε της το ζητήσει.

Όπως κάθε ενήλικη σχέση, έτσι κι εκείνη της μητέρας με την κόρη της χρειάζεται όρια που πρέπει να σέβονται και τα δύο μέρη. Όρια όχι μόνο στον χρόνο αλλά και στην αυτοδιάθεση, στις επιλογές, στις προτιμήσεις, στις απόψεις και βέβαια στη στάση ζωής. Αυτό όμως που θα βοηθήσει στη διατήρηση μίας ουσιαστικής σχέσης και στη μεταβολή της από μια παιδική σε μια ενήλικη και ισότιμη σχέση είναι το να μπορούν οι δυο γυναίκες να περνάνε ουσιαστικό και ευχάριστο χρόνο μαζί, βρίσκοντας έναν κοινό τόπο, κοινά ενδιαφέροντα δηλαδή.

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Δρ. Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγο με εκπαίδευση στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και τη Συμβουλευτική. 

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.