Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ

Προβληματισμό προκαλούν τα ευρήματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με το αίσθημα μοναξιάς στους ηλικιωμένους. Φαίνεται ότι κάποιοι άνθρωποι αισθάνονται πολύ πιο μόνοι από όσο μπορεί να δείχνουν, κάτι που μπορεί να επιδεινώσει ακόμα και θέματα υγείας.

Ένας φιλικός χαιρετισμός, ένα τυπικό «τι κάνεις;» ή μια σύντομη συζήτηση που μπορεί να αναπτύξουμε με κάποιον γνωστό μας τυχαία στον δρόμο μπορεί να αποτελέσουν δείγμα ύπαρξης κοινωνικής ζωής. Μας δίνουν την εντύπωση ότι κάποιος ενδιαφέρεται για εμάς, ακόμα κι αν δεν ισχύει. Κι αυτό, γιατί η αίσθηση του να μην έχεις κάποιον να μοιραστείς ούτε έναν τέτοιο μικρό διάλογο μοιάζει αφόρητη.

Δυστυχώς, αυτή φαίνεται να είναι η πραγματικότητα χιλιάδων ηλικιωμένων ανθρώπων στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως έδειξαν τα πορίσματα σχετικής έρευνας. Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από την One Poll, διαπίστωσε ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι μπορεί να περάσουν ακόμα και μια εβδομάδα χωρίς να μιλήσουν με ούτε ένα άτομο.

Περισσότεροι από έναν στους πέντε θα συνομιλήσουν με τρεις ή λιγότερους ανθρώπους σε μια εβδομάδα

Το δείγμα της έρευνας ήταν 1.896 ηλικιωμένοι, ηλικίας άνω των 65 ετών, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Περισσότεροι από έναν στους πέντε (22%) θα συνομιλήσουν με όχι περισσότερους από τρεις ανθρώπους κατά τη διάρκεια μιας ολόκληρης εβδομάδας! Για να καταλάβουμε τη θλιβερότητα των ευρημάτων, σχεδόν 2,6 εκατομμύρια ηλικιωμένοι δεν έχουν τακτική ανθρώπινη επαφή.

Ίσως το πιο ανησυχητικό, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι ότι περίπου 225.000 άτομα μπορεί να περάσουν μια ολόκληρη εβδομάδα χωρίς να μιλήσουν με κανέναν face-to-face.

Επιπλέον, ένα καθόλου μικρό ποσοστό, το 38% των ηλικιωμένων συμμετεχόντων, παραδέχεται ότι αισθάνεται μοναξιά κατά καιρούς καθώς μεγαλώνει, ενώ περίπου ένας στους οκτώ συμφωνεί ότι η μοναξιά έχει αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στο να βγει από το σπίτι.

Χριστίνα Αβδίκου

Η Caroline Abrahams, διευθύντρια στη βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση Age UK, η οποία συνέβαλε στην πραγματοποίηση της έρευνας, δήλωσε ότι «η μοναξιά είναι ένα τεράστιο πρόβλημα επειδή η συνταξιοδότηση, το πένθος και η κακή υγεία δηλώνουν ότι πολλοί ηλικιωμένοι περνούν πολύ λιγότερο χρόνο απολαμβάνοντας την παρέα άλλων απ’ ό,τι θα ήθελαν». Και συμπλήρωσε ότι η υγεία, η ευημερία, ακόμη και ο τρόπος που κάποιος βλέπει τον εαυτό του βρίσκονται μεταξύ όσων επηρεάζει η μοναξιά.

Αν δούμε τις απαντήσεις των συμμετεχόντων σε ποσοστά, θα καταλάβουμε ότι η κατάσταση είναι πολύ πιο σοβαρή από όσο ενδεχομένως νομίζαμε:

• Περίπου το 40% των ηλικιωμένων συμμετεχόντων δήλωσε ότι θα αισθάνονταν πιο σίγουροι να βγουν έξω κάθε μέρα αν γνώριζαν τους γείτονές τους.
• Πάνω από τους μισούς (το 54%) συμφωνούν ότι ακόμη και μια σύντομη συζήτηση με έναν γείτονα ή γνωστό θα βελτίωνε σημαντικά τη μέρα τους.
• Το ένα τέταρτο των συμμετεχόντων δήλωσε ότι νιώθει όμορφα εάν κάποιος του χαμογελά ή τον αναγνωρίζει ενώ περιμένει στην ουρά σε μέρη όπως η τράπεζα ή το παντοπωλείο.
• Ένας στους πέντε θα ενθουσιαζόταν αν κάποιος σταματούσε να τον ρωτήσει πώς πήγε η μέρα του.

Η μοναξιά κρύβει κινδύνους για την υγεία

Πολλές έρευνες έχουν συνδέσει την κοινωνική απομόνωση και τη μοναξιά με υψηλότερο κίνδυνο για σωματικές και ψυχικές παθήσεις, μεταξύ άλλων καρδιακές παθήσεις, παχυσαρκία, εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, άγχος, κατάθλιψη αλλά και Αλτσχάιμερ. Και για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, η μοναξιά είναι ένας από τους τρεις βασικούς παράγοντες που οδηγούν σε κατάθλιψη και μια σημαντική αιτία αυτοκτονιών και αποπειρών αυτοκτονίας.

«Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΩΣ ΛΙΠΑΣΜΑ ΓΙΑ ΑΛΛΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ»

Αν θέλουμε να κάνουμε πιο κατανοητή την έννοια της μοναξιάς, μπορούμε να δανειστούμε τα λόγια του Δρ Steve Cole, καθηγητή Ιατρικής, Αιματολογίας και Ογκολογίας, ο οποίος έχει πει χαρακτηριστικά ότι «η μοναξιά λειτουργεί ως λίπασμα για άλλες ασθένειες. Η βιολογία της μοναξιάς μπορεί να επιταχύνει τη συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες, να βοηθήσει τα καρκινικά κύτταρα να αναπτυχθούν και να εξαπλωθούν και να προωθήσει τη φλεγμονή στον εγκέφαλο που οδηγεί στη νόσο Αλτσχάιμερ».

Την ψυχική υγεία των ηλικιωμένων έχει επιβαρύνει κατά πολύ η πανδημία, όπως έχει επισημάνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενώ τα αρνητικά συναισθήματα, το άγχος και το αίσθημα μοναξιάς φαίνεται να εντάθηκαν λόγω των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Όσον αφορά το τι συμβαίνει στη χώρα μας, ότι η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ατόμων άνω των 65 ετών (συγκεκριμένα το 21,5% του πληθυσμού, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 2,3 εκατομμύρια άτομα), σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis από το 2020. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία του ίδιου Ινστιτούτου, το 22,8% των ηλικιωμένων στη χώρα μας, το οποίο αντιστοιχεί σε 529.000 άτομα, βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό.