ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΚΟΥΤΣΟΜΠΟΛΙΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΑΤΤΩΜΑ

Η άποψη που έχουμε για το κουτσομπολιό ίσως είναι λίγο λανθασμένη, αφού φαίνεται να εξυπηρετεί κοινωνικούς σκοπούς πέρα από αυτούς που φανταζόμαστε.

Μπορεί το κουτσομπολιό να απαγορευτεί; Κι όμως, το 2019 ορισμένες γειτονιές στις Φιλιππίνες το έκαναν. Αν γινόταν στην Ελλάδα, φανταστείτε πόσο περιοδικά και εκπομπές θα έκλειναν και πόσοι από εμάς θα καταλήγαμε στης φυλακής τα σίδερα ή στις εφορίες να πληρώνουμε πρόστιμα.

Μήπως, όμως, είναι λίγο υπερβολική η αντίδραση αυτή; Η αλήθεια είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις το κουτσομπολιό μπορεί να χρησιμοποιηθεί με σκληρό τρόπο και για εγωιστικούς σκοπούς. Από την άλλη, πόσοι από εμάς μπορούμε να κρατήσουμε μυστική μια... ζουμερή ιστορία;

Όταν υποτιμάμε το κουτσομπολιό, παραβλέπουμε το γεγονός ότι αποτελεί μέρος του κοινωνικού γίγνεσθαι και αφήνουμε την αρνητική του πλευρά να επισκιάζει πιο θετικές λειτουργίες. «Το κουτσομπολιό μπορεί να θεωρηθεί μια εξαιρετικά εξελιγμένη κοινωνική δεξιότητα και όχι ελάττωμα του χαρακτήρα. Εκείνοι που δεν το κάνουν καλά, συχνά δυσκολεύονται να διατηρήσουν σχέσεις», γράφει ο Frank McAndrew, Καθηγητής Ψυχολογίας στο Κολέγιο Knox.

Το κουτσομπολιό και η επιβίωση μας

Οι εξελικτικοί ψυχολόγοι πιστεύουν ότι η ενασχόληση με τις ζωές των άλλων είναι υποπροϊόν του προϊστορικού μας εγκεφάλου. Οι μακρινοί μας πρόγονοι ζούσαν σε μικρές ομάδες και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γνωρίζουν καλά ο ένας τον άλλο. Προκειμένου να αποκρούσουν εχθρούς και να επιβιώσουν, χρειαζόταν τα μέλη κάθε ομάδας να συνεργάζονται μεταξύ τους. Από την άλλη, τα ίδια μέλη ήταν ανταγωνιστές όσον αφορά συντρόφους και πόρους, εξηγεί ο καθηγητής.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, προέκυψαν μια σειρά από προβλήματα, όπως το ποιος είναι αξιόπιστος και ποιος καλύτερος σύντροφος. «Έτσι, το ενδιαφέρον για τις ιδιωτικές επαφές άλλων ήταν χρήσιμο. Εκείνοι που ήταν καλύτεροι στο να αξιοποιούν την κοινωνική τους νοημοσύνη για να ερμηνεύσουν, να προβλέψουν και να επηρεάσουν τη συμπεριφορά των άλλων ήταν πιο επιτυχημένοι. Τα γονίδια αυτών των ανθρώπων πέρασαν από τη μια γενιά στην άλλη».

Ελένη Καστρινογιάννη

Κοινωνική απομόνωση

Σήμερα, οι «καλοί» κουτσομπόληδες είναι άτομα με επιρροή και δημοφιλή στις κοινωνικές τους ομάδες. Το κουτσομπολιό είναι ένας τρόπος να «δεθείς» με άλλους ανθρώπους και σημάδι εμπιστοσύνης, δείχνοντας έμπρακτα την πίστη σου ότι ο άλλος δεν θα χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες που προσφέρεις εναντίον σου. Στον χώρο εργασίας, μπορεί να καλλιεργήσει τη συνοχή της ομάδας και να τονώσει το ηθικό. Βοηθά, επίσης, στην ενσωμάτωση νέων μελών, δείχνοντας ξεκάθαρα τους κανόνες και τις αξίες της ομάδας, τις συμπεριφορές που είναι αποδεκτές. Η συνειδητοποίηση ότι οι άλλοι πιθανότατα μιλούν για εμάς μπορεί να μας κρατήσει υπό έλεγχο, μπορεί να αποτρέψει αρνητικές συμπεριφορές.

Από την άλλη, κάποιος που αποφεύγει το κουτσομπολιό μπορεί να καταλήξει κοινωνικά απομονωμένος, αφού δεν δέχεται να συμμετέχει στην ομαδική αυτή... δραστηριότητα. Ποιο συμπέρασμα βγαίνει από όλα αυτά; Ότι μάλλον το κουτσομπολιό δεν είναι η καταστροφή του κόσμου.