ΓΙΑΤΙ ΣΕ ΒΟΗΘΑ ΨΥΧΙΚΑ ΤΟ ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑΣ ΣΕ ΧΟΡΩΔΙΑ
Μία σειρά από μελέτες αποδεικνύει ότι το να τραγουδά κάποιος σε χορωδία ενισχύει την ψυχική του διάθεση, τον τρόπο που βλέπει τη ζωή και την υγεία του.
Μία από τις καλύτερες αναμνήσεις μου ως μαθήτρια προέρχεται από το μάθημα της μουσικής. Είχα τη μεγάλη τύχη να έχω έναν καθηγητή που όχι μόνο μας δίδαξε, αλλά και μας ενέπνευσε να αποκτήσουμε μουσική παιδεία. Ο ίδιος ανέλαβε να οργανώσει και τη χορωδία του σχολείου, η οποία μας έδωσε αξιομνημόνευτες στιγμές χαράς. Ήταν η ώρα της σχολικής ημέρας για την οποία όλα τα μέλη ανυπομονούσαμε.
Ήταν τα νέα τραγούδια που σχεδόν κάθε εβδομάδα μαθαίναμε, μα και η ιστορία πίσω από αυτά. Ήταν το παρεΐστικο κλίμα και η ομοψυχία της ομάδας για έναν κοινό δημιουργικό σκοπό. Ήταν η έκφραση στο πρόσωπο του δασκάλου που ποτέ δεν μας έκρινε, μα φωτιζόταν κάθε φορά που πετυχαίναμε τον υψηλό του στόχο.
Μεγαλώνοντας δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω πόσο ευχάριστη δραστηριότητα είναι η συμμετοχή σε μία χορωδία. Μιλώντας πρόσφατα για τα οφέλη της χορωδίας με τον ίδιο αυτό δάσκαλο, τον Μιχάλη Γλυνιαδάκη, καθηγητή ανώτερων θεωρητικών της μουσικής, συνθέτη και ιδιοκτήτη του Ωδείου Νέα Μελωδία, συγκράτησα να μου λέει: «Η χορωδία δεν είναι ένα μουσικό σύνολο. Είναι ένα όργανο. Και ο κάθε χορωδός είναι από μια χορδή του», επισημαίνοντας τη συλλογικότητα αυτής της ενασχόλησης. Ψάχνοντάς το, όμως, λίγο παραπάνω, διαπίστωσα ότι υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση πίσω από τα ψυχικά οφέλη της συμμετοχής σε μια χορωδία.
Τα ψυχικά και σωματικά οφέλη της συμμετοχής σε μια χορωδία
Όποιος έχει συμμετάσχει σε κάποια χορωδία θα αναφέρει ως τα δύο σημαντικότερα οφέλη της την αίσθηση ομαδικότητας, και ως εκ τούτου εξάλειψη της μοναξιάς, και τη βελτίωση της διάθεσης. Πράγματι, βρετανική μελέτη που συγκέντρωσε στοιχεία από 78 μέλη χορωδιών απέδειξε πως η χορωδία ενισχύει τους κοινωνικούς δεσμούς μεταξύ τους, ενώ το τραγούδι τους προκαλεί αισθήματα χαράς. Οι επιστήμονες, λοιπόν, πρότειναν την ενασχόληση αυτή ως ένα μέσο ανάπτυξης υγιών σχέσεων.
Σύμφωνα με άλλη μελέτη, οφέλη φάνηκε να υπάρχουν και στην υγεία. Σε αυτήν οι ερευνητές επί δύο χρόνια συγκέντρωναν στοιχεία από 193 καρκινοπαθείς που συμμετείχαν σε χορωδίες. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι το τραγούδι μειώνει σημαντικά τα επίπεδα άγχους τους και βελτιώνει τη γενικότερη ευεξία τους. Αρκεί μόνο μία συμμετοχή σε χορωδία, έδειξε η μελέτη, για να μειωθούν οι ορμόνες του στρες και να αυξηθούν οι κυτοκίνες, οι πρωτεΐνες που υποστηρίζουν την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά σοβαρές ασθένειες.
«Στη χορωδία όχι μόνο απολαμβάνεις αλλά και παράγεις τέχνη»
Συνεχίζοντας την κουβέντα μας για τα οφέλη της χορωδίας, ο κ. Γλυνιαδάκης επισήμανε κάτι που συχνά ξεχνάμε: «Η χορωδία είναι μια εξαιρετική κοινωνική δραστηριότητα που έχει να κάνει με την κουλτούρα μας. Στο παρελθόν, οι Έλληνες ως λαός τραγουδούσαμε σε κάθε ευκαιρία, σε πανηγύρια, σε γλέντια. Τα τελευταία χρόνια, που μας έχει πάρει η πολιτιστική κατηφόρα, η επικοινωνία του κόσμου με την τέχνη είναι μονομερής. Σταματήσαμε να τραγουδάμε και περιμένουμε να ακούσουμε τη “φίρμα”. Συμμετέχοντας, όμως, σε ένα τέτοιο σύνολο δημιουργείς μουσική και η σχέση σου με την τέχνη γίνεται αμφίδρομη».
Η χορωδία σε φέρνει σε επαφή με «λόγιο και κλασικό ρεπερτόριο»
Στη χορωδία, επίσης, έρχεσαι –ίσως για πρώτη φορά– σε επαφή με «λόγιο και κλασικό ρεπερτόριο», σημειώνει ο κ. Γλυνιαδάκης, που μπορεί να μην ακούς ποτέ στο σπίτι σου, ωστόσο σου αρέσει να το τραγουδάς. «Οι χορωδοί είναι περήφανοι που τραγουδούνε π.χ. Vivaldi, είναι σα να πηγαίνεις βόλτα με το ελικόπτερο, ενώ δεν οδηγείς καν μηχανάκι», λέει χιουμοριστικά.
Φυσικά, αυτό σημαίνει ότι γίνεται και η σχετική θεωρητική διδασκαλία πριν από το μάθημα. «Στο δικό μας ωδείο, αφού τελειώσει η διδασκαλία από τις δασκάλες, συναντώ εγώ τους χορωδούς για να τους κάνω μια ανάλυση, να καταλαβαίνουν τα παιδιά (ή οι ενήλικες) τι τραγουδάνε. Τραγουδάς διαφορετικά όταν ξέρεις, π.χ. ότι ο Μπετόβεν επηρεάστηκε πολύ από τη Γαλλική Επανάσταση και απογοητεύτηκε όταν ο Ναπολέων έγινε αυτοκράτορας».
Η χορωδία μπορεί να γίνει οικογενειακή υπόθεση
Η κ. Γλυνιαδάκης επισημαίνει ότι σε μία ερασιτεχνική χορωδία μπορούν να τραγουδήσουν όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας, ακόμα και οι γονείς μαζί με τα παιδιά τους.
«Οι γονείς των μαθητών μου ενδιαφέρονται συχνά να συμμετάσχουν στη χορωδία, στο τμήμα ενηλίκων. Μάλιστα, έχει συμβεί μαμά μαθήτριάς μου σε εκδήλωση να τραγουδήσει μαζί με την κόρη της. Είναι μάλλον η μοναδική δραστηριότητα που μπορεί να γίνει οικογενειακή», περιγράφει.
Και σημειώνει, ότι «με αυτόν τον τρόπο δένεσαι και με το ωδείο. Τόσο στις πρόβες όσο και στις συναυλίες βιώνεις απίστευτες στιγμές ευτυχίας, νιώθεις μεγάλη χαρά που είσαι μέρος ενός κοινού σκοπού. Όποιος κι αν είσαι, όποια κι αν είναι η ηλικία σου, ο δάσκαλος θα σε τοποθετήσει τονικά και έτσι θα μάθεις και τι τραγουδιστής είσαι (σοπράνο, άλτο, τενόρος ή μπάσος)».
Ικανοποιείς μια προσωπική φιλοδοξία
«Υπάρχει και το ντοκουμέντο της ηχογράφησης, ένα ακουστικό αρχείο, που έχουν οι χορωδοί στα χέρια τους μετά τη συναυλία, που τους κάνει να νιώθουν μεγάλη περηφάνια», λέει ο κ. Γλυνιαδάκης, αναφερόμενος στη συνέχεια στην ικανοποίηση μιας φιλοδοξίας.
«Είναι μεγάλος το κέρδος, ιδιαίτερα για ένα παιδί, να τραγουδά και να το συνοδεύει επαγγελματική ορχήστρα, επαγγελματίες μουσικοί. Η συνύπαρξη επαγγελματία μαέστρου και ερασιτεχνών χορωδών είναι ένα απίστευτο πάντρεμα. Δίνει μεγάλη χαρά, λοιπόν, στον χορωδό να νιώθει ότι είναι ικανός να το κάνει αυτό, να κρίνεται ισότιμα με τον επαγγελματία. Επιπλέον, υπάρχει και η φιλοδοξία, αν είσαι καλός “μαθητής”, κάποια στιγμή να σου εμπιστευτεί ο μαέστρος ένα σόλο!»