ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΜΠΙΣΤΕΥΕΣΑΙ ΤΟ ΕΝΣΤΙΚΤΟ ΣΟΥ;

Πότε η πολλή σκέψη κάνει κακό; Και πώς θα μπορέσουμε να την αποβάλλουμε και να βάλουμε λίγη παραπάνω διαίσθηση στη ζωή μας;

Σπουδαίο πράγμα η λογική. Βρίσκεται πίσω από την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Τη μαθαίνουμε από μικρά παιδιά, θέλουμε να γίνει ο θεμέλιος λίθος της σκέψης μας, το προστατευτικό δίχτυ των αποφάσεών μας. Πόσες φορές, όμως, δεν έγινε το εμπόδιο ανάμεσα στα θέλω και στα πρέπει μας; Πόσες φορές αντί να μας βοηθήσει να πάρουμε μια απόφαση έκανε ακριβώς το αντίθετο; Και πόσες άλλες παραβλέψαμε το σοφό μας το ένστικτο για να την ακολουθήσουμε και τελικά φάγαμε το κεφάλι μας; 

Η προσωπική μου σχέση με τη λογική υπήρξε εξαιρετική παιδιόθεν. Ωστόσο, μεγαλώνοντας διαπίστωσα ότι λειτουργούσε πιο πολύ σαν τροχοπέδη πάρα σαν χείρα βοηθείας. Στα πραγματικά διλήμματα, όσες λίστες με υπέρ και κατά κι αν έφτιαχνα, ποτέ δεν εξυπηρετούσαν. Αντιθέτως, θόλωναν αυτό που ήθελα.

Τι με βοηθούσε να το βρω; Μια μικρή, αδύναμη φωνούλα που έμοιαζε να παντρεύει επιθυμία και γνώση και πάλευε να ακουστεί, χωρίς να έχει λογικά επιχειρήματα. Ήταν το ένστικτό μου. Ή αλλιώς η διαίσθησή μου. Στο δικαστήριο της σκέψης μου, ήταν χαμένη τις περισσότερες φορές, αλλά στης καρδιάς μου, αδιαφιλονίκητη νικήτρια.

Τι είναι το ένστικτο και πώς μας βοηθάει;

«Το ένστικτο δεν είναι τίποτε άλλο από όλη την προηγούμενη εμπειρία μας, η οποία συγκροτείται τόσο από τις συνειδητές όσο κι από τις ασυνείδητες πληροφορίες. Οι ασυνείδητες πληροφορίες, όμως, δεν ανακαλούνται εύκολα. Ο εγκέφαλός μας δουλεύει συνεχώς, προσλαμβάνοντας ερεθίσματα και γνώσεις, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων κρατάει κρυμμένο. Είναι μια γνώση που δεν είναι ορατή, διότι δεν μπορούμε να την εκφράσουμε με λέξεις», λέει η ψυχίατρος Νίκη Μαρκογιάννη.

Αυτό είναι το ένστικτο που μας κάνει να μην εμπιστευόμαστε έναν άνθρωπο, χωρίς να ξέρουμε το γιατί. Ίσως κάτι στη γλώσσα του σώματος, κάποιες πληροφορίες που έδωσε στις πρώτες συναντήσεις μας να «ακούμπησαν» επάνω σε μια καταγεγραμμένη ασυνείδητη γνώση μας.

Ελένη Καστρινογιάννη

Αυτό υποστηρίζει και μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neuron: ότι, δηλαδή, χωρίς τη λογική διεργασία των νύξεων, ο εγκέφαλός μας μπορεί να ξεχωρίσει τι είναι καλό και πάνω σε αυτό να βασίσει μια απόφασή του. Στο ίδιο συμπέρασμα έχει καταλήξει και ομάδα ψυχολόγων του University College London, υποστηρίζοντας ότι οι συνειδητές λειτουργίες του εγκεφάλου μας που ενεργοποιούνται με τη σκέψη μπορούν να μπλοκάρουν το ασυνείδητο, το οποίο σε αρκετές περιπτώσεις αποδεικνύεται πιο αποτελεσματικό στη λήψη αποφάσεων.

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι κάποιοι χαρακτήρες παίρνουν πιο εύκολα αποφάσεις με βάση το ένστικτό τους. Είναι οι πιο εξωστρεφείς που δεν μπλοκάρουν τη διαίσθησή τους με την εκλογίκευση. Στον αντίποδα, οι αγχώδεις που μελετούν τις κινήσεις τους υπερβολικά από φόβο μήπως πάρουν κάποια λάθος απόφαση, έχουν πιο πολλές πιθανότητες να κάνουν μια επιλογή με την οποία δεν θα είναι ευχαριστημένοι.

ΤΟ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙΣ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΥΚΟΛΟΤΕΡΟ ΠΡΑΓΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΦΙΚΤΟ.

Η διαίσθηση είναι γυναίκα

Στην προσπάθειά μου να κάνω πέρα τη λογική που με μπλοκάρει, κρατάω στα θετικά και μια καλή πληροφορία: οι γυναίκες έχουμε μεγαλύτερη κλίση στη διαισθητική σκέψη, χάρη στη διαφορετική εγκεφαλική λειτουργία μας. Σύμφωνα με την κ. Μαρκογιάννη, «ο θηλυκός άνθρωπος είναι προγραμματισμένος να μεγαλώνει μικρά και έχει καλύτερη, πιο βαθιά πρόσβαση στο τμήμα των ασυνείδητων πληροφοριών που έχουν άμεση σχέση με την επιβίωση. Για να το πούμε πιο απλά, η γυναίκα που ζούσε στη σπηλιά έπρεπε ακόμη και στον βαθύ ύπνο της να ξεχωρίσει το σύρσιμο ενός φιδιού που θα απειλούσε τη ζωή του βρέφους της. Όταν πεταγόταν ξαφνικά, είχε νιώσει ενστικτωδώς την απειλή. Γι’ αυτό επιβίωσαν εκείνη και το παιδί της. Τα δικά τους γονίδια φέρουμε εμείς οι σύγχρονοι άνθρωποι».

Μήπως λοιπόν να εμπιστευτούμε τη «γυναικεία πλευρά» που υπάρχει σε όλους μας, άντρες και γυναίκες, εκείνη που πηγάζει από το μητρικό φίλτρο, την πιο τρυφερή, όταν λαμβάνουμε αποφάσεις; Μήπως να αφήσουμε κατά μέρος τις λίστες και τις λογικές προτεραιότητες και να κάνουμε τα πράγματα με τη σειρά που μας έρχονται στο μυαλό; Η απάντηση της ειδικού είναι αναμφίβολα «ναι».

Το να αλλάξεις, βέβαια, τον τρόπο που σκέφτεσαι δεν είναι το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο. Δεν είναι όμως και ανέφικτο. Ας ξεκινήσουμε με κάτι απλό, που λένε και οι παλιότεροι: «Sleep on it» ή, στα ελληνικά, «Μην πάρεις ποτέ απόφαση, αν δεν κοιμηθείς». Αν ο ύπνος μας χαλαρώνει, εξουδετερώνοντας τις «τοξικές» λογικές σκέψεις, μήπως τελικά η χαλάρωση και όχι η πνευματική εγρήγορση είναι το όπλο που ψάχνουμε;

Ξαναβρές τη διαίσθησή σου

Μερικές απλές και χρήσιμες συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν στη λήψη αποφάσεων:

• Μη βάζεις την ταμπέλα του σωστού ή του λάθους στις αποφάσεις σου. Προσπάθησε να τις αντιμετωπίζεις ως «διαφορετικές».
• Άρχισε να επιβραβεύεις τον εαυτό σου κάθε μέρα, ακόμη και για κάτι μικρό.
• Μη φοβάσαι υπερβολικά για τις συνέπειες των αποφάσεών σου. Δεν ήρθε το τέλος του κόσμου.
• Αν κάποια απόφαση δεν σε αφήνει να κοιμηθείς, υπάρχει λόγος. Ξανασκέψου την την άλλη μέρα.
• Μπροστά σε ένα δίλημμα, κάνε εικόνα τον εαυτό σου και τις δύο περιπτώσεις και άφησε τις μέρες να περάσουν προσπαθώντας να νιώσεις πώς είσαι μέσα στη μία και στην άλλη.
• Αν δεν μπορείς να αποφασίσεις, ρίξ’ το κορώνα - γράμματα. Παρατήρησε τη βαθύτερη επιθυμία σου όσο διάστημα κάνει το κέρμα να προσγειωθεί.
• Μην τρομοκρατείσαι στην ιδέα ότι θα γίνουν όλα άνω κάτω αν παραλείψεις να κάνεις κάτι.
• Κάνε μικρά χαλαρωτικά διαλείμματα πριν από κάθε απόφαση που σε προβληματίζει.
• Αντιμετώπισε τον εαυτό σου σαν ένα μικρό, αγχωμένο παιδί. Τι θα το συμβούλευες να κάνει;