ΓΙΑΤΙ ΠΟΛΛΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ;

Η συστολή που παρατηρούμε σε πολλά κορίτσια όταν μεγαλώνουν έχει να κάνει με την απώλεια αυτοπεποίθησης. Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς για να τα βοηθήσουν; Ακριβώς το αντίθετο από ό,τι κάνουν συνήθως! 

Ίσως το έχετε προσέξει κι εσείς: Πολλά κορίτσια μπαίνοντας στην εφηβεία γίνονται πολύ διαφορετικά. Αλλάζει η συμπεριφορά και ο χαρακτήρας τους. Αν δεν το έχετε προσέξει, είναι επειδή η αλλαγή δεν κάνει φασαρία. Δεν μοιάζει με έντονο ξέσπασμα, ούτε με εκρηκτική επανάσταση.

Πολλά κορίτσια στην εφηβεία –σε κάποιες περιπτώσεις και στην προεφηβεία– χάνουν την αυτοπεποίθησή τους. Μετατρέπονται σε συνεσταλμένα πλάσματα, με χαμηλωμένο βλέμμα και με μια μεγάλη έγνοια: Είναι αρκετά καλές ή όμορφες; Μπορεί να τις ακούσετε να λένε φράσεις όπως: «Είμαι ένα άσχημο κορίτσι, χωρίς φίλους, τη στιγμή που όλοι οι άλλοι είναι έξυπνοι και όμορφοι», «Πρέπει να κάνω δίαιτα, αλλιώς όλοι θα με κοροϊδεύουν».

Τι είναι το χάσμα αυτοπεποίθησης;

Το φαινόμενο λέγεται χάσμα αυτοπεποίθησης και εμφανίζεται στις ηλικίες 8-14. Το ανέδειξαν οι Αμερικανίδες δημοσιογράφοι Katty Kay και Claire Shipman, στο βιβλίο τους The Confidence Code for Girls, που παρουσιάζει αίτια και τρόπους αντιμετώπισης.

Το βιβλίο βασίζεται σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ, σε αντιπροσωπευτικό δείγμα περισσότερων από 1.300 κοριτσιών και τους γονείς τους. Τα κορίτσια που ρωτήθηκαν απάντησαν πως αρκετά πράγματα τις κάνουν να αισθάνονται άβολα, όπως «ο τρόπος που ντύνομαι», «το να μιλήσω μπροστά σε κόσμο», «το να κάνω νέους φίλους»...

Σύμφωνα με το πόρισμα της έρευνας, τα επίπεδα της αυτοπεποίθησης στα κορίτσια πέφτουν κατά 30% στα 14 έτη. Ανάλογες αλλαγές συμβαίνουν και στα αγόρια, παρ’ όλα αυτά στα 14 τους η αυτοπεποίθησή τους είναι υψηλότερη από των κοριτσιών κατά 27%.  Δυστυχώς, τα πράγματα δεν αλλάζουν πολύ στο μέλλον. Για τις περισσότερες γυναίκες το χάσμα της αυτοπεποίθησης δεν κλείνει ποτέ.

Το πρόβλημα με την πτώση στην αυτοπεποίθηση των κοριτσιών είναι ότι δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή. Καθώς οι επιδόσεις των κοριτσιών στα μαθήματα παραμένουν υψηλές, πολλοί γονείς και δάσκαλοι συνδέουν εσφαλμένα την αυτοπεποίθηση με την επιτυχία.

Χριστινα Αβδικου

Πού οφείλεται το φαινόμενο;

Γιατί όμως παρουσιάζεται αυτό το χάσμα στην αυτοπεποίθηση των κοριτσιών;

1. Ο πρώτος λόγος έχει να κάνει με τη βιολογία και την ψυχολογία των κοριτσιών. Στην ηλικία αυτή, λόγω των ορμονικών αλλαγών, διαφοροποιείται ο εγκέφαλος ανάλογα με το φύλο. Τα κορίτσια αναπτύσσουν περισσότερο το τμήμα του εγκεφάλου που είναι γνωστό και ως «κέντρο ανησυχίας». Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι γυναίκες είναι προγραμματισμένες να μπορούν να «βλέπουν» πιο μακριά τις συνέπειες και να ανησυχούν περισσότερο γι’ αυτές. Ως αποτέλεσμα, αναπτύσσουν μια υπεραναλυτική σκέψη που μπορεί να οδηγήσει σε αναμάσηση των προβληματισμών τους. Αυτό με τη σειρά του τις εμποδίζει από το να ρισκάρουν και να δοκιμάζουν νέα πράγματα.

2. Την ανάληψη του ρίσκου εμποδίζει και η τελειομανία, στην οποία ωθούνται τα κορίτσια από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Γονείς και δάσκαλοι καλλιεργούν –όχι από πρόθεση– το πρότυπο του «καλού παιδιού», της «καλής μαθήτριας», που τα κορίτσια στην πλειονότητά τους υιοθετούν αβίαστα. Είναι πιο εύκολο να παραμείνεις στο comfort zone σου, ώστε να έχεις καλές επιδόσεις, παρά να τολμήσεις κάτι νέο.

Η ανάληψη ρίσκων, όμως, η τόλμη και η αποτυχία έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης. Εκείνος που δοκιμάζει, ρισκάρει και αποτυγχάνει, γίνεται πιο διεκδικητικός και αποκτά τελικά μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Εκείνος που παίζει εκ του ασφαλούς, έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Το πρότυπο της τελειομανούς, καλής μαθήτριας δεν είναι αυτό που επιβραβεύεται στην ενήλικη ζωή και στην επαγγελματική σταδιοδρομία.

3. Τα κορίτσια αντιλαμβάνονται από νωρίς τις κοινωνικές ανισότητες. Κατανοούν ότι άντρες και γυναίκες αντιμετωπίζονται διαφορετικά και αυτό καταστρέφει κι άλλο την αυτοπεποίθησή τους.

4. Ρόλο παίζουν και τα social media, που σε μια τόσο ευαίσθητη ηλικία καλλιεργούν τα πρότυπα της τέλειας εμφάνισης και της ευτυχισμένης ζωής των άλλων.

ΟΤΑΝ ΟΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΥΨΗΛΕΣ, ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΣΥΝΔΕΟΥΝ ΕΣΦΑΛΜΕΝΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ.

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς με την αυτοπεποίθηση;

Καταρχάς πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα κορίτσια δεν χρειάζονται επιβράβευση της τελειομανίας τους. Χρειάζονται ενθάρρυνση στην ανάληψη ρίσκων. Σταματήστε να τις επιβραβεύετε επειδή πήραν καλούς βαθμούς, επειδή είναι ευγενικές και γλυκομίλητες. Υιοθετήστε το τρίπτυχο (κι ας φαίνεται… παρακινδυνευμένο):

• Ρίσκαρε περισσότερο.
• Σκέψου λιγότερο.
• Να είσαι ο εαυτός σου.

– Όχι στην προστασία

Αντισταθείτε στην παρόρμηση να προστατεύσετε τα κορίτσια σας, και αφήστε τα να τολμήσουν, να αποτύχουν και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες μιας αποτυχίας. Ίσως μοιάζει αντιφατικό, αλλά ο μόνος τρόπος να αναπτύξουν αυτοπεποίθηση είναι να ανταποκριθούν στις αποτυχίες.

– Ναι στον αθλητισμό

Ενθαρρύνετε τα κορίτσια να κάνουν κάποιο σπορ. Ο αθλητισμός εξοικειώνει τα παιδιά με την ιδέα της προσπάθειας και της αποτυχίας. Μια έρευνα μάλιστα έδειξε πως σε ποσοστό 94% οι γυναίκες που κατέχουν ηγετικές θέσεις στον επαγγελματικό χώρο συμμετείχαν μικρές σε ανταγωνιστικά αθλήματα. Αν η κόρη σας δεν δείχνει ενδιαφέρον για τον αθλητισμό, ενθαρρύνετε οποιαδήποτε άλλη εξωσχολική δραστηριότητα, όπως το θέατρο, η χορωδία, η ζωγραφική…

– Υγιή πρότυπα στα social media

Αντί να τσακώνεστε για το πόσες ώρες θα «κάτσουν» στο κινητό ή στο τάμπλετ, προτείνετε να ακολουθήσουν στα social media 4 γυναίκες επιτυχημένες στους τομείς που ενδιαφέρουν και τις ίδιες.

– Δράση από τους μπαμπάδες

Και μια συμβουλή για τις μαμάδες: Έχει παρατηρηθεί πως οι μητέρες είναι πιο αυστηρές με τις κόρες τους αναφορικά με τις προσδοκίες που έχουν από εκείνες. Ίσως επειδή αυτό εισέπραξαν από τις δικές τους μητέρες, σύμφωνα με τα κοινωνικά πρότυπα της εποχής τους. Να είστε πιο επιεικείς με τις κόρες σας. Αντί να τους υποδεικνύετε πώς πρέπει να σκέφτονται, αφήστε το παιχνίδι αυτό στον μπαμπά. Εκείνος κατά πάσα πιθανότητα θα τους δείξει έμπρακτα πως δεν χρειάζεται πολλή σκέψη, αλλά δράση!

– Πίστη στον εαυτό τους

Ενθαρρύνετέ τις να ακολουθήσουν το δικό τους δρόμο. Τις δικές τους επιθυμίες, τα δικά τους πάθη. Εξηγήστε τους πως δεν χρειάζεται να μοιάζουν σε καμία για να είναι καλές και πως καλό είναι μόνο αυτό που μας ταιριάζει και μας εκφράζει. Και κυρίως ενθαρρύνετε την προσπάθειά τους. Δείξτε τους έμπρακτα ότι δεν χρειάζεται να τα καταφέρνουν πάντα.