ΓΙΑΤΙ ΟΤΑΝ ΚΑΝΕΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟ ΠΑΙΔΙ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΚΑΙ ΟΛΗ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ;

Τι είναι η «συμβουλευτική γονέων»; Γιατί δεν αρκεί να ξεκινήσει ένα παιδί ψυχοθεραπεία, αλλά χρειάζεται να πάει όλη η οικογένεια; Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν συμμετέχοντας στη θεραπεία του παιδιού τους;

Πολλοί γονείς απευθύνονται σε ψυχολόγους προβληματισμένοι και συχνά απελπισμένοι, για ζητήματα που αφορούν στο παιδί τους. Το θετικό είναι ότι έχουν κάνει ήδη το πρώτο βήμα. Το αρνητικό είναι ότι ορισμένοι θεωρούν πως αυτά τα ζητήματα αφορούν μόνο το παιδί τους και όχι τους ίδιους. Κι όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις, η διαφοροποίηση της συμπεριφοράς του γονιού, με την καθοδήγηση ενός ψυχολόγου, είναι αρκετή για να αλλάξει η συμπεριφορά του παιδιού. Αυτή είναι η συμβουλευτική γονέων.

Ο φαύλος κύκλος της άγνοιας

Γιατί το παιδί μου είναι τόσο επιθετικό; Γιατί είναι συνέχεια θυμωμένο; Γιατί κλείνεται στο δωμάτιό του; Γιατί δεν μου μιλάει; Γιατί δεν έχει φίλους; Γιατί δεν θέλει να πάει σχολείο; Τι κάνω λάθος; Πολλά τα γιατί και τα ερωτήματα των γονιών γεμάτα αγωνία, άγχος και ενοχές. Είναι αρκετοί οι γονείς που νιώθουν ανήμποροι να διαχειριστούν θέματα που σχετίζονται με το παιδί τους.

Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς δεν ξέρουμε πώς να μάθουμε στα παιδιά μας να απολαμβάνουν τη ζωή. Πώς να διδάξουμε, άλλωστε, κάτι που δεν μάθαμε ούτε εμείς ως παιδιά; Κάπως έτσι, διαιωνίζουμε τον φαύλο κύκλο που μας παρέδωσαν οι δικοί μας γονείς, και τα παιδιά μας γίνονται θύματα της δικής μας άγνοιας.

Ναι, το ξέρω, όλοι οι γονείς ορκιζόμαστε πως δεν θα επαναλάβουμε τα λάθη των γονιών μας. Κι όμως, τις περισσότερες φορές ακολουθούμε το ίδιο ακριβώς μονοπάτι, με μικρές παραλλαγές. Πόσο ανοιχτοί είμαστε, λοιπόν, στο να ξεφύγουμε από αυτό το μονοπάτι; Το πρώτο βήμα είναι να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι να ζητήσουμε βοήθεια, όχι μόνο για το παιδί μας αλλά και για εμάς.

Γιατί οι γονείς διστάζουν να εμπλακούν στη θεραπεία του παιδιού τους

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ολοένα αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των γονέων σχετικά με θέματα ψυχικής υγείας που ταλανίζουν τα παιδιά. Πολλοί είναι οι γονείς που επισκέπτονται χωρίς δισταγμό έναν/μία παιδοψυχολόγο, οι περισσότεροι όμως δυσκολεύονται να κατανοήσουν το εξής: Πόσο κρίσιμο ρόλο διαδραματίζουν οι ίδιοι στη συναισθηματική και συμπεριφορική ανάπτυξη του παιδιού τους.

Χρειάζεται να γίνει ξεκάθαρο το ότι η δυναμική της οικογένειας και οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μελών της, μπορούν να συμβάλλουν στην εμφάνιση δυσλειτουργικών συμπεριφορών στα παιδιά. Και το σημαντικότερο είναι ότι όλα θα ήταν καλύτερα, εάν οι ίδιοι οι γονείς ξεκινούσαν συνεδρίες ψυχοθεραπείας.

Είναι πολλές οι αιτίες που κάνουν τους γονείς διστακτικούς στο να εμπλακούν άμεσα και ουσιαστικά στη θεραπεία του παιδιού τους. Οι κυριότερες είναι οι εξής:

• Το στίγμα: Δυστυχώς, το περιβόητο στίγμα που συνδέεται με θέματα ψυχικής υγείας υπάρχει ακόμα, κάνοντας ορισμένους γονείς να ντρέπονται να παραδεχτούν ότι χρειάζονται βοήθεια.
• Ο φόβος της ευθύνης: Οι γονείς ανησυχούν πως θα κατηγορηθούν για τα ζητήματα του παιδιού τους ή ότι η εμπλοκή τους στη θεραπεία θα θεωρηθεί ως παραδοχή της ενοχής τους.
• Η έλλειψη κατανόησης: Μερικοί γονείς ίσως δεν κατανοούν πλήρως τα οφέλη της θεραπείας ή δεν έχουν καταλάβει ακριβώς τον τρόπο που θα εμπλακούν στη διαδικασία.
• Οι περιορισμοί χρόνου και προγραμματισμού: Πολυάσχολα προγράμματα και επαγγελματικές υποχρεώσεις δυσκολεύουν τους γονείς να βρουν χρόνο για τις συνεδρίες θεραπείας.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Τι επιτυγχάνουν οι γονείς συμμετέχοντας στη θεραπεία του παιδιού τους

Όταν οι γονείς συμμετέχουν ενεργά στη θεραπευτική διαδικασία:

• Μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τις ανάγκες του παιδιού τους.
• Καταφέρνουν να του παρέχουν υποστήριξη και καθοδήγηση εκτός των συνεδριών.
• Εργάζονται πάνω στις δικές τους γονικές δεξιότητες και βελτιώνουν εντέλει τη σχέση τους με το παιδί τους.

Τι σημαίνει «συμβουλευτική γονέων»

Η συμβουλευτική γονέων είναι μια μορφή θεραπείας που έχει σχεδιαστεί για να υποστηρίξει τους γονείς και τους φροντιστές στην αντιμετώπιση ποικίλων θεμάτων που σχετίζονται με την ανατροφή των παιδιών και τη δυναμική της οικογένειας.

Στόχος της συμβουλευτικής γονέων είναι να παρέχει στους γονείς τις δεξιότητες που χρειάζονται για να υποστηρίξουν αποτελεσματικά τα παιδιά τους και να δημιουργήσουν ένα υγιές οικογενειακό περιβάλλον.

Σε ποιες περιπτώσεις βοηθά η συμβουλευτική γονέων

Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για τους οποίους οι γονείς μπορούν να αναζητήσουν συμβουλευτική γονέων είναι οι εξής:

• Θέματα σχέσεων γονέα-παιδιού: Ζητήματα που σχετίζονται με την επικοινωνία, την πειθαρχία ή το συναισθηματικό δέσιμο με το παιδί.
• Θέματα συμπεριφοράς: Προκλητικές συμπεριφορές του παιδιού, όπως περιφρόνηση, επιθετικότητα και άγχος.
• Μεταβάσεις ζωής: Περίοδοι σημαντικών αλλαγών, όπως ένα διαζύγιο, ένας νέος γάμος ή η γέννηση ενός νέου παιδιού.
• Ανησυχίες για την ψυχική υγεία: Θέματα ψυχικής υγείας των γονιών (π.χ. κατάθλιψη, άγχος, στρες) που επηρεάζουν αρνητικά τον γονεϊκό ρόλο.
• Υποστήριξη και καθοδήγηση: Αντιμετώπιση των προκλήσεων της ανατροφής των παιδιών ή και εκμάθηση νέων στρατηγικών και τεχνικών γονικής μέριμνας.
• Ενίσχυση της κατανόησης: Μεγαλύτερη κατανόηση των προκλήσεων και των δυνατών σημείων του παιδιού.
• Ενίσχυση της σύνδεσης γονέα-παιδιού: Ευκαιρία για σύνδεση και οικοδόμηση μιας ισχυρότερης σχέσης, ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας και αποτελεσματικής επίλυσης συγκρούσεων.
• Μοντελοποίηση συμπεριφοράς: Διαμόρφωση μιας θετικής συμπεριφοράς των γονιών για το παιδί τους.
• Υποστήριξη του παιδιού: Συμμετέχοντας οι γονείς στη θεραπεία του παιδιού τού δείχνουν ότι επενδύουν στην ευημερία του, και δεσμεύονται να το υποστηρίξουν στο ταξίδι του προς καλύτερη ψυχική υγεία.

Εάν θέλουμε, λοιπόν, πραγματικά να βοηθήσουμε το παιδί μας, δεν αρκεί να εντοπίσουμε τον κατάλληλο ειδικό και να πληρώνουμε τις συνεδρίες. Οφείλουμε να βοηθήσουμε πρώτα από όλα τον ίδιο μας τον εαυτό, να βελτιώσουμε τον γονεϊκό μας ρόλο, και να χτίσουμε μαζί με το παιδί τη συνολική μας ευημερία.

Φανταστείτε έναν κόσμο γεμάτο με συνειδητοποιημένους και εκπαιδευμένους γονείς που θα μεγαλώνουν παιδιά με συναισθηματική σταθερότητα και υψηλά κίνητρα, παιδιά ευτυχισμένα! Μας αξίζει ένας τέτοιος, νέος κόσμος. Ας αρχίσουμε να τον δημιουργούμε βήμα-βήμα.

Η Βαρβάρα Καρπούζου είναι κλινική ψυχολόγος MSc, παιδοψυχολόγος MSc, συστημική ψυχοθεραπεύτρια.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.