ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΔΙΑΙΤΕΣ ΜΕ ΚΑΝΟΥΝ ΔΥΣΤΥΧΙΣΜΕΝΗ

Κάπου εκεί μετά το Πάσχα και πριν την πρώτη εμφάνιση στην παραλία, αρχίζει η φρενίτιδα της δίαιτας – καμουφλαρισμένης και ως «διατροφής». Φέτος λέω όχι στον «συναγερμό» του μαγιό και νιώθω καλύτερα.

Tο τζην που φορούσες πριν την εγκυμοσύνη, το «τεστ του μαγιό» –Μου κάνει φέτος;– ο καθρέφτης στα δοκιμαστήρια της γνωστής «μαγαζάρας», όλα οδηγούν στη δίαιτα. Αυτή τη λέξη χρησιμοποιώ, γιατί ο όρος «διατροφή» μου μοιάζει υποκριτικός και εργαλειοποιείται από τους διαιτολόγους προκειμένου να σε πείσουν ότι δεν θα στερηθείς, αλλά θα μάθεις να τρέφεσαι σωστά και να διατηρείσαι υγιής.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας, και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας». Πώς λοιπόν θα βρω την υγειά μου αν δεν νιώθω ευεξία και δεν μπορώ να ικανοποιήσω τις αισθήσεις που γυροφέρνουν το φαγητό; Την όραση, την όσφρηση και τη γεύση;

Γιατί λέω όχι σε μία –ακόμη– δίαιτα

Έχω προσφύγει δύο φορές ως τώρα στην ενήλικη ζωή μου σε διαιτολόγους πιστοποιημένους με πτυχία ΤΕΙ και μεταπτυχιακά. Και στις δύο περιπτώσεις, ο στόχος επιτεύχθηκε: δέκα κιλά την πρώτη φορά και επτά κιλά τη δεύτερη. Κάποια στη θέση μου θα τρίτωνε τις επισκέψεις, αλλά εγώ όχι. Είμαι καλοφαγού με ρίζες κρητικές από τυροκομική οικογένεια. Θα αφήσω τη λασιθιώτικη  γραβιέρα από τα μιτάτα του Τζερμιάδου για χάρη του cottage; Θα στραγγίσω και θα μετρήσω τις ελιές Καλαμών; Θα δαγκώσω λίγο από το κρίθινο παξιμάδι μου, γιατί έχει θερμίδες αλλά δεν του φαίνεται;

Φίλη αγαπημένη έχει ήδη απαντήσει: Ναι! Μετράει κιλά, θερμίδες, μέγεθος πιάτου… Κάνει νηστεία πριν και μετά τα καλέσματα όπου τρώει κυριολεκτικά σαν πουλάκι και λέει «έσκασα» χαϊδεύοντας την επίπεδη κοιλιά της. Η μνήμη του κινητού της υποφέρει από τις εφαρμογές για υγεία και απώλεια βάρους, δηλαδή καταμετρητές βημάτων και apps θερμιδομετρητών. Ο καθρέφτης της μάλλον είναι πολύ αυστηρός μαζί της κι εκείνη με τη σειρά της γίνεται σκληρή με τον εαυτό της. Υπάρχει μία ιστορία ανεπιβεβαίωτη που λέει ότι πετάει στα σκουπίδια κάθε γλυκό που της φέρνουν στα τραπέζια της, εάν αυτό δεν φαγωθεί μέχρι τέλους από τους καλεσμένους. Αλίμονο!

Δεν θέλω να γίνω έτσι γιατί όταν συνεχώς στερείσαι –ακόμη κι αν δεν το παραδέχεσαι– γίνεσαι, εκτός από όμορφη στα μάτια του κόσμου, και ευερέθιστη και οριακά ακοινώνητη. Δεν μπορείς να συμμετάσχεις με την καρδιά σου στα τσιμπούσια των φίλων, δεν λες τη γνώμη σου για την παστουρμαδόπιτα γιατί αποφεύγεις και να την κοιτάξεις, δεν εύχεσαι «να ζήσεις Κωστάκη» με τα απομεινάρια της τούρτας στο στόμα.

Η αλήθεια είναι ότι ζηλεύω το «φοράω ό,τι θέλω», που το έχασα μόλις πέρασα τα σαράντα και απέκτησα τα δυο μου παιδιά. Αλλά γιατί να μην φορέσω ό,τι θέλω; Η νέα γενιά αρχίζει να απελευθερώνεται και αυτό είναι ελπιδοφόρο. Tα παχουλά κορίτσια φορούν κοντά σορτς και μαγιό μπικίνι και δεν δίνουν λογαριασμό σε κανέναν. Από την άλλη μεριά υπάρχουν οι δεκαεπτάχρονες που νιώθουν φριχτά ένοχες για την δεύτερη μπάλα παγωτό και κλείνουν την πόρτα του μπάνιου πίσω τους για να τη «βγάλουν» βάζοντας δάκτυλο στο στόμα. Σας φαίνεται υπερβολικό; Κι όμως, συμβαίνει συχνά στις νέες γυναίκες με διαταραχή πρόσληψης τροφής.

Παράτα τη δίαιτα

Πώς και σκέφτηκα να γράψω ένα πένθιμο κομμάτι για τη δίαιτα τον Μάη μήνα, που η φύση όλα τα ανασταίνει; Η 6η Μαΐου είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Δίαιτας και «γιορτάζουν» οι προβληματισμοί γύρω από τις διατροφικές στερήσεις: γιατί τα κορίτσια ειδικά λοιμοκτονούν; Ποιος ορίζει το ιδεώδες σώμα; Τι είναι αυτό που τελικά διαταράσσει τον ευαίσθητο ψυχισμό μας και φοβόμαστε να φάμε με την ψυχή μας ή νιώθουμε ενοχές όταν το κάνουμε;

Χριστίνα Αβδίκου

Το 1992, η Mary Evans Young, Βρετανίδα φεμινίστρια και συγγραφέας του μπεστ-σέλλερ «Τα έχεις όλα, χωρίς να κάνεις δίαιτα»  αποφάσισε να ανοίξει πόλεμο στις δίαιτες και ένωσε τους ομοϊδεάτες της κάτω από τη φράση: Παράτα τη δίαιτα. Το Ditch that diet, όπως ακριβώς ήταν το σύνθημά της, το οποίο κινητοποίησε μεγάλη μερίδα του κόσμου και οδήγησε στην καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Δίαιτας.

Και κάπως έτσι εφευρέθηκε η απενοχοποιημένη λέξη «διατροφή», την οποία χρησιμοποιούν αλόγιστα κάθε είδους «ειδικοί», πέρα από τους εγκεκριμένους επιστήμονες διαιτολόγους-διατροφολόγους. Γιατί, να το πούμε κι αυτό: Όταν θέλεις διακαώς να χάσεις βάρος, ακούς τους πάντες έχοντες σχέση με το σώμα και την ψυχή σου: από τον γυμναστή με τις αδρές «γνώσεις» διαιτολογίας από τα χρόνια του ΤΕΦΑΑ, που χωρίς τη σύμφωνη γνώμη γιατρού θα σε πείσει να ακολουθήσεις το fasting, τη νέα τάση στη διατροφή, μέχρι τον «σύμβουλο ψυχικής υγείας», που μπορεί να έχει τελειώσει ένα τριετές κολεγιακό πρόγραμμα σπουδών και να έχει συμμετάσχει σε δυο-τρία σεμινάρια ψυχολογίας. (Τόσο με στεναχωρούν αυτά που γράφω που χρειάζομαι τη χαρά που μου δίνει η σοκολάτα και όχι η μπάρα δημητριακών με 70% κακάο).

Κι αν θέλω να αδυνατίσω;

Να το κάνεις. Και να αναρωτηθείς και γιατί μπαίνεις στη διαδικασία. Είναι στ’ αλήθεια μια κίνηση για να ικανοποιήσεις τον εαυτό σου ή τους άλλους; Και να εκπονήσεις και το σχέδιο για τη διατήρηση του αποτελέσματος, το οποίο απαιτεί ισόβια προσήλωση στους κανόνες της δίαιτας.

Και, τέλος, να δεις κι έναν πίνακα του Ρέμπραντ με τις παχουλές και όμορφες για την εποχή τους γυναίκες. Και να συνειδητοποιήσεις ότι μπορείς να αγαπηθείς με μερικά κιλά παραπάνω. Και όταν δεις έναν ωραίο άντρα να φιλά με πάθος την υπέρβαρη αγαπημένη του, όπως ο Πιρς Μπρόσναν τη συμβία του, μην αναρωτηθείς: Μα τι της βρίσκει; Γιατί, αγαπούλες, η δίαιτα δεν έκανε κανέναν ερωτεύσιμο, ούτε ευτυχισμένο.

Υ.Γ. Το κείμενο δεν αφορά τα άτομα που για ιατρικούς λόγους βρίσκονται σε ειδικά προγράμματα διατροφής.