ΓΙΑΤΙ ΟΙ CELEBRITIES ΑΝΕΒΑΖΟΥΝ CRYING SELFIES ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΣΥΧΝΑ;

Σκρολάροντας στα social media, όλο και πιο συχνά βλέπεις celebrities να έχουν ανεβάσει φωτογραφίες που τους δείχνουν θλιμμένους μέχρι δακρύων, αποκαλύπτοντας κάτι που τους βασανίζει ψυχικά ή/και σωματικά. Τι είναι όμως πραγματικά οι crying selfies; Ένα τολμηρό άνοιγμα στον κόσμο ή ένα είδος συναισθηματικής εκμετάλλευσης;

 

Οι λεγόμενες crying selfies εμφανίζονται όλο και περισσότερο σε λογαριασμούς διάσημων – και μη. Φωτογραφίες που παρουσιάζουν μια διαφορετική εικόνα από τη λαμπερή, χαρούμενη πλευρά της ζωής που είχαμε συνηθίσει να κυριαρχεί στα social media.

Τον Νοέμβριο του 2021, για παράδειγμα, η Μπέλα Χαντίντ ανέβασε στο instagram ένα βιντεάκι της Γουίλοου Σμιθ, στενής της φίλης και κόρης του Γουίλ Σμιθ. Στο βίντεο η 22χρονη τραγουδίστρια δήλωνε πως «…ξεχνάμε, συχνά, ότι όλοι αισθανόμαστε το ίδιο: χαμένοι, μπερδεμένοι. Ας ενωθούμε κι ας μοιραστούμε τα ελαττώματά μας, τις ανασφάλειές μας, τη χαρά, την ευτυχία μας, και ας τα δεχτούμε όλα ως όμορφα και φυσιολογικά».

Σκρολάροντας από δεξιά προς αριστερά, το post του διάσημου μοντέλου αποκάλυπτε στη συνέχεια μία σειρά από φωτογραφίες της στις οποίες είναι κλαμένη. Στη λεζάντα δίπλα στις crying selfies δηλώνει εμπνευσμένη από τα λόγια της Γουίλοου: «Αυτή είναι λίγο πολύ η καθημερινότητά μου, κάθε βράδυ, εδώ και κάμποσα χρόνια».

Μιλώντας τότε στους 47 εκατομμύρια ακόλουθούς της (που σήμερα ξεπερνούν τους 56 εκ.), πρόσθεσε ότι «τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι αληθινά… Μερικές φορές το μόνο που χρειάζεται να ακούσεις είναι ότι δεν είσαι μόνος σου. Σ’ αγαπώ, σε βλέπω και σε ακούω. Η αυτοβοήθεια και η ψυχική ασθένεια ή μία χημική ανισορροπία στο σώμα μας δεν είναι μία γραμμική κατάσταση, περισσότερο μοιάζει με μία διαδρομή γεμάτη εμπόδια… έχει τα πάνω και τα κάτω της».

Κλείνει το post γράφοντας ότι της είναι ολοένα και πιο δύσκολο να μη μοιράζεται την αλήθεια της στον προσωπικό λογαριασμό της.

Η ψυχολογία πίσω από τις crying selfies

Κοιτάζοντας το feed του μοντέλου μέχρι εκείνο το post, μπορεί κανείς να δει οτιδήποτε άλλο εκτός από «αλήθειες». Η διαδρομή της Μπέλα μοιάζει ένα καλοστημένο editorial μόδας γεμάτο γκλάμουρ, ταξίδια, και ρούχα. Τι άλλαξε; Η ίδια ή το περιβάλλον της;

Μόλις πριν από έναν μήνα, η Σελίνα Γκόμεζ κυκλοφόρησε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο «My Mind & Me» στο Apple TV+. Με αυτό τον τρόπο άνοιξε στο κοινό την πόρτα στην περιπέτειά της με την ψυχική της υγεία. Από τη διπολική διαταραχή και το αυτοάνοσο που την ταλαιπωρεί, μέχρι τις δυσκολίες της ενηλικίωσής της στο Grand Prairie του Τέξας, η Gomez δεν άφησε τίποτα κρυφό.

«Για να είμαι ειλικρινής, ήταν λίγο δύσκολο για μένα να παραδεχτώ το πόσο ευάλωτη είμαι. Ξέρω όμως ότι υπάρχει δύναμη σε αυτή την πράξη. Και ελπίζω να μπορώ με αυτή να βοηθήσω οποιονδήποτε άλλο υποφέρει», είπε η Γκόμεζ σε συνέντευξή της στο περιοδικό Rolling Stone.

Η Μπίλι Άιλις, από την άλλη, μας συστήθηκε με το «καλημέρα σας» ως μία ιδιαίτερη περίπτωση, που φορούσε φαρδιά ρούχα για να μην εκθέτει τη φιγούρα της. Υπέφερε από σωματική δυσμορφία, αυτοτραυματιζόταν, και στην εκπομπή της Έλεν Ντε Τζένερις μοιράστηκε με εκατομμύρια τηλεθεατών ότι ζούσε με σύνδρομο Τουρέτ.

Τελικά έγινε αγαπητή και διάσημη παρά τα προβλήματά της, που επέλεξε συνειδητά να μην κρύψει ποτέ. Ή μήπως χάρη σ’ αυτά; Στον τελευταίο της δίσκο με τίτλο «Happier Than Ever», πάντως, επίσης ακολούθησε την τάση των crying selflies: Ποζάρει με ένα δάκρυ να κυλάει από τα υγρά της μάτια. Αυθεντική καλλιτεχνική έκφραση ή πολύ καλό μάρκετινγκ;

Cry baby

Μια ραγισμένη καρδιά δέχεται πολύ περισσότερα likes από μια φιλόδοξη αμαζόνα. Η αλήθεια είναι πως η generation Z, στην οποία απευθύνεται η τραγουδίστρια, έχει ευαισθησία στην ευαισθησία. Ορδές εικοσάρηδων ανεβάζουν ο ένας μετά τον άλλο το πένθος για τον χωρισμό τους στο TikTok.

Τα λεγόμενα breakup videos με hashtag #crying έχουν φτάσει πάνω από 11 δισεκατομμύρια προβολές. Οι ειδικοί ψυχικής υγείας στηρίζουν την ερμηνεία του φαινομένου crying selfie στην κανονικοποίηση της ψυχικής υγείας, τα μεγαλύτερα ποσοστά άγχους αλλά και τη μεγαλύτερη ενσυναίσθηση που δείχνει να έχει η γενιά Ζ. Κι ενώ η κουβέντα θα μπορούσε να κλείσει εδώ, ως η επόμενη τάση της νέας γενιάς, ολοένα και περισσότερες celebrities μεγαλύτερης ηλικίας αγκαλιάζουν το trend του δικαιώματος στην έκθεση.

Τον Αύγουστο που μας πέρασε, η ηθοποιός Μπρουκ Σίλντς ανέβασε στο TikTok ένα βίντεο στο οποίο αφηγείται, με κλάματα, πόσο δύσκολο της ήταν να αποχωριστεί την κόρη της. Επέστρεφε, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, στο κολέγιο και στην πόλη όπου φοιτά.

Η Λίζο έκλαψε πέρυσι στα social media για τα κακεντρεχή σχόλια που δέχτηκε μετά την προβολή του video clip της «Rumors», όπου εμφανίζεται παρέα με την τότε εγκυμονούσα Cardi B (τo ίδιο το τραγούδι μιλά για το body shaming). Φέτος έκλαψε ξανά on camera, ακούγοντας ένα κομμάτι της Μπίλι Άιλις.

Η Ντρου Μπάριμορ είχε ανεβάσει ήδη από τα τέλη του 2018 μία φωτογραφία της με φτιαγμένα μαλλιά και τέλειο μακιγιάζ, δίπλα σε μία κλαμένη selfie. Εκεί είχε πει ότι δεν είναι όλες οι ημέρες τέλειες και πως δεν είναι κακό να κλαις πριν μαζέψεις ξανά τα κομμάτια σου και συνεχίσεις, μετά από κάτι που σε πόνεσε.

Πριν λίγο καιρό, η Νικολά Πελτζ, σύζυγος του Μπρούκλιν Μπέκαμ, ανέβασε κι εκείνη τη δική της crying selfie. Έγραφε στους ακόλουθούς της: «Ο τρόπος που με μεγάλωσαν οι γονείς μου με έκανε να υψώσω ένα μεγάλο τείχος ώστε να προστατεύω τον εαυτό μου. Όλοι έχουμε κακές ημέρες, που οι άλλοι μας κάνουν να νιώθουμε άσχημα, και είναι εντάξει να πληγώνεσαι από αυτό. Απλώς σκέφτηκα να γράψω κάτι για αυτή την πλευρά μου που δεν δείχνω ποτέ εδώ μέσα».

Αποτέλεσμα; 193 και κάτι χιλιάδες likes. Είναι τα περισσότερα likes μία μεγάλη ψηφιακή αγκαλιά ή ένα γερό push στο προσωπικό μας brand;

Η 56χρονη, πρώην μοντέλο, Πωλίνα Πορίτζκοβα, που επίσης έχει ανεβάσει κλαμένες selfies, αισθάνθηκε αμέσως μετά την ανάγκη να υποστηρίξει την κίνησή της λέγοντας: «Μερικοί από τους φίλους μου με κατηγόρησαν ότι είμαι μία ναρκισσίστρια που δημοσίευσε τα συναισθήματά της στο IG για να τραβήξει την προσοχή. Έπρεπε να το σκεφτώ.

»Είμαι εδώ για να νιώσω συμπάθεια μέσα από τα likes; Όχι. Είμαι εδώ γιατί προσπαθώ να ξορκίσω την ντροπή μου. Δημοσιεύω σκέψεις και συναισθήματα για τα οποία ντρέπομαι… Το να τα μοιράζομαι με κάνει να ντρέπομαι λιγότερο. Σε αντάλλαγμα, κερδίζω αποδοχή για αυτό ακριβώς που είμαι. Το αυθεντικό μου εγώ. Όχι αυτό που θα ήθελα να σου πουλήσω».

Sadfishing: Ψαρεύοντας για αγάπη

Βέβαια υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που πίσω από τα δάκρυα βλέπουν ακριβώς αυτό. Το πόσο περισσότερο «πουλάει» η αυθεντικότητα. Είναι πολύ ωραίο να εκτίθεσαι και να είσαι αυθεντικός. Τι συμβαίνει όμως στην αυθεντικότητα όταν γίνεται με επιτήδευση; Πόσο αληθινό και όχι σκηνοθετημένο είναι ένα κλάμα σε μία crying selfie, όταν πατάς το record και φροντίζεις να σε τραβά η κάμερα του κινητού σου από τη σωστή γωνία;

Το sadfishing, ένας όρος που επινοήθηκε από τη συγγραφέα Ρεμπέκα Ριντ, αφορά σε αυτή ακριβώς την τάση των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να αναζητούν αντιδράσεις συμπάθειας, δημοσιεύοντας θλιβερές ιστορίες και εικόνες. Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι ακόμη κι έτσι το μοίρασμα στα μέσα μπορεί να αποφορτίσει κάποιον που πραγματικά πονάει. Άλλοι συμπληρώνουν ότι τα ανεξέλεγκτα, κακά σχόλια μπορεί και να επιφέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα.

Σύμφωνα πάντως με τη Ριντ, «οι διάσημοι συνήθως γράφουν για τα προβλήματά τους για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των αναγνωστών, ώστε στη συνέχεια να τους πουλήσουν κάτι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Κένταλ Τζένερ της οικογένειας Καρντάσιαν. Αφού έγραψε για τον δύσκολο αγώνα της με την ακμή, αποδείχθηκε ότι το post ήταν χορηγημένο από brand ομορφιάς».

Τι όμορφη που είσαι όταν κλαις

H Δρ Ναταλία Κουτρούλη, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, προσεγγίζει το φαινόμενο crying selfie ως κάτι που μπορεί να κρύβει δύο όψεις: «Μετά από δεκαετίες εξιδανίκευσης της τέλειας, σχεδόν υπεράνθρωπης εικόνας των σταρ, ήρθε η εξανθρώπισή της. Και αυτό δεν έγινε χωρίς τις υπερβολές που συνήθως συνοδεύουν μία νέα τάση.

»Όταν τα προβλήματα υγείας ή μία δυσκολία προσεγγίζεται μέσα από την αληθινή, ανθρώπινη διάστασή της, και δημοσιεύεται με πραγματικά καλές προθέσεις, γίνεται βοηθητική.

»Οι περισσότεροι από μας αισθάνονται ότι τους καταλαβαίνουν, οι διάσημοι είναι άνθρωποι σαν εμάς, η φήμη και η δόξα δεν λύνουν τα πραγματικά, πανανθρώπινα προβλήματα. Έτσι, παίρνουμε θάρρος να αντιμετωπίζουμε τις μικρές ή μεγάλες δυσκολίες της καθημερινότητάς μας.

»Το μοίρασμα, η στροφή προς την αυθεντικότητα και η αποδοχή της ελεύθερης έκφρασης είναι πάντα καλά στοιχεία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βοηθούν τη διάδοσή τους πολύ πιο άμεσα και γρήγορα. Έτσι, σήμερα είναι αποδεκτή ακόμη και η διπολική διαταραχή, για παράδειγμα, που κάποτε, ίσως λόγω άγνοιας, θεωρούνταν θέμα ταμπού.

»Και η αλήθεια είναι ότι πολύ πιο εύκολα μπορείς να ταυτιστείς με μία μαμά που κλαίει για το παιδί της όταν το αποχωρίζεται, όποια ηλικία και να έχει αυτό. Ή με μία νεαρή κοπέλα με κύστη στις ωοθήκες (όπως αποκάλυψε πρόσφατα η Χέιλι Μπίμπερ). Είναι πιο πιθανό να έχεις κι εσύ κύστες, από το να είσαι μοντέλο, πλούσια κληρονόμος με γονείς σταρ του Χόλιγουντ και παντρεμένη με τον Τζάστιν Μπίμπερ, το αγόρι που πόθησε μία ολόκληρη γενιά.

»Μπορεί το φαινόμενο crying selfie να παρατηρείται εδώ και λίγα χρόνια, σίγουρα όμως η πανδημία επισφράγισε την τάση. Κανείς στα social media δεν μπορούσε, ξαφνικά, να ανεβάζει εικόνες μiας τέλειας ζωής γεμάτης ταξίδια, ρούχα και πάρτι. Όλοι βρεθήκαμε στην ίδια μοίρα, κλεισμένοι και φοβισμένοι. Κερδισμένοι από αυτό βγήκαν οι σταρ με τα γρηγορότερα αντανακλαστικά. Εκείνοι που ανέβασαν βίντεο χωρίς μακιγιάζ και στάιλινγκ, αλλά με πιτζάμες, ζωάκια και καναπέδες. Τα συστατικά της καθημερινότητας όλου σχεδόν του πλανήτη. Κάποιες μάσκες έπεσαν, τότε, και κάποιες αλήθειες έγιναν πιο εύκολες να ακουστούν.

»Στo φαινόμενο των crying selfies ας προσθέσουμε και το κίνημα #ΜeΤoo. Αυτό που μας αδειοδότησε να συμμετάσχουμε σε ομαδικά τραύματα της κοινωνίας… Είναι ανθρώπινο και καλό να ξεκινά κάτι τέτοιο από όσους βρίσκονται στο φως, ώστε να βρουν μιμητές. Αρκεί βέβαια να μη φτάνουμε στο αντίθετο άκρο και αρχίσουμε να μιμούμαστε το κλάμα αποθεώνοντας την ίδια τη μελαγχολία».

Πώς, αλήθεια, να ερμηνεύσουμε τότε την ύπαρξη ενός tutorial που μόλις κυκλοφόρησε στο TikTok, με οδηγίες μακιγιάζ για εκείνες που θέλουν να μοιάζουν σαν να έχουν μόλις κλάψει;