ΓΙΑΤΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΚΑΝΟΥΝ ΕΥΚΟΛΑ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ ΒΑΣΑΝΙΖΟΝΤΑΙ;

Οι σχέσεις που συνάπτουμε βασίζονται σε μια ποιότητα που λέγεται συναισθηματικός δεσμός και που χαρακτηρίζει τον καθένα μας. Με βάση αυτή τη διαπίστωση, ένας ψυχίατρος και μια ψυχολόγος απαντούν σε αυτό το φλέγον ερώτημα, δίνοντας όχι μόνο επιστημονικές αποδείξεις, αλλά και πιθανές λύσεις για τα «σχεσικά» προβλήματα που μας απασχολούν.

Υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι που κινούνται με εξαιρετική ευκολία στις σχέσεις. Όχι μόνο συνάπτουν εύκολα σχέσεις, αλλά μπορούν και τις διατηρούν και –το κυριότερο– είναι ευτυχισμένοι μέσα σε αυτές.

Στον αντίποδα, υπάρχουν άλλοι που δεν κάνουν εύκολα σχέσεις –συνήθως λέμε γι' αυτούς ότι φοβούνται να δεθούν– και ορισμένοι που αν και τα καταφέρνουν να βρουν έναν/μία σύντροφο, αδυνατούν να ευτυχήσουν. Είναι εκείνοι που μηρυκάζουν τα προβλήματά τους με το έτερον ήμισυ, το οποίο μοιάζει να μην τους καταλαβαίνει ποτέ.

Υπάρχει επιστημονική εξήγηση

Προτού βιαστούμε να τους κρίνουμε και να προβούμε σε γενικεύσεις λες και είμαστε όλοι ειδικοί, ας σταθούμε σε δύο πράγματα. Πρώτον, δεν αποκλείεται κάποιοι άνθρωποι να έχουν σταθεί άτυχοι μία, δύο, ίσως και τρεις φορές στη ζωή τους, οπότε είτε αναφέρονται σε υπαρκτά προβλήματα, είτε μένουν μόνοι επειδή πράγματι τα άτομα με τα οποία είχαν συνάψει σχέσεις δεν ήταν τα κατάλληλα.

Δεύτερον, αν παραμερίσουμε τον παράγοντα της τύχης και διαπιστώσουμε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο σχέσεων και συμπεριφορών, τότε είναι η ώρα να αναρωτηθούμε: εξηγείται επιστημονικά γιατί ορισμένοι κινούνται άνετα στις σχέσεις, ενώ κάποιοι άλλοι διαρκώς αγωνίζονται;

«Ναι», απαντούν ο ψυχίατρος και νευροεπιστήμονας Δρ. Αμίρ Λεβίν και η σύμβουλος ψυχικής υγείας Ρέιτσελ Χέλερ στο βιβλίο τους Συνδεδεμένοι. Η επιστήμη της ενήλικης προσκόλλησης και πώς μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε και να διατηρήσετε την αγάπη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Οι δυο τους συγκέντρωσαν σε έναν πρακτικό οδηγό δεδομένα από έρευνες χρόνων σχετικά με τις προσωπικές σχέσεις ενηλίκων και, βασισμένοι στη θεωρία του συναισθηματικού δεσμού, κατάφεραν να αποκωδικοποιήσουν τη συμπεριφορά των σχέσεων.

Τι λέει η θεωρία του ενήλικου συναισθηματικού δεσμού

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη θεωρία, ο ενήλικος συναισθηματικός δεσμός ορίζει 3 βασικούς τύπους συναισθηματικού δεσμού ή τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και ανταποκρίνονται στην οικειότητα στις ερωτικές σχέσεις, που είναι παρόμοιοι με αυτούς που βρίσκουμε στα παιδιά: ασφαλής, αγχώδης και αποφευκτικός.

1. Οι ασφαλείς άνθρωποι νιώθουν άνετα με την οικειότητα και συνήθως είναι θερμοί και τρυφεροί.
2. Οι αγχώδεις λαχταρούν την οικειότητα, συχνά τους απασχολούν οι σχέσεις τους και τείνουν να ανησυχούν για την ικανότητα του/της συντρόφου τους να τους αγαπήσει.
3. Οι αποφευκτικοί άνθρωποι εξισώνουν την οικειότητα με την απώλεια της ανεξαρτησίας και διαρκώς προσπαθούν να μειώσουν την εγγύτητα.

Φαντάζεστε τώρα τι συμβαίνει όταν ένας αγχωτικός συνάψει σχέση με έναν αποφευκτικό; Μπορεί και να το έχετε ζήσει...

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Οι άνθρωποι, ανάλογα με τον τύπο στον οποίο ανήκουν διαφέρουν σε αρκετά πράγματα αναφορικά με τις σχέσεις, όπως:

• την οπτική που έχουν για την οικειότητα και τη συντροφικότητα,
• τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν την αντιπαράθεση,
• τη συμπεριφορά τους σχετικά με το σεξ,
• την ικανότητά τους να μεταφέρουν στον άλλο τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους,
• τις προσδοκίες τους για το σύντροφο και τη σχέση τους.

Τι ρόλο παίζει η ανατροφή

Οι δύο ειδικοί επισημαίνουν ότι όλοι μας ανήκουμε σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες. Περισσότεροι από το 50% είναι ασφαλείς, 20% αγχώδεις και 25% αποφευκτικοί, ενώ υπάρχει και μια τέταρτη κατηγορία που συνδυάζει την αγχώδη με την αποφευκτική συμπεριφορά και αφορά το 3-5% των ατόμων.

Η κατανόηση των τύπων συναισθηματικού δεσμού είναι ένας εύκολος και αξιόπιστος τρόπος να καταλάβουμε και να προβλέψουμε τη συμπεριφορά των άλλων σε κάθε ρομαντική σχέση.

Ένα από τα βασικά μηνύματα αυτής της θεωρίας είναι ότι είμαστε προγραμματισμένοι να συμπεριφερθούμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι αν κατανοήσουμε τον μηχανισμό δεν μπορούμε και να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας, τουλάχιστον σε έναν βαθμό.

Μέχρι πρότινος πιστεύονταν ότι ο τύπος του ενήλικου συναισθηματικού δεσμού καθορίζεται από την ανατροφή μας. Έτσι, τα παιδιά των διαθέσιμων γονέων θα γίνονταν ασφαλείς ενήλικες, τα παιδιά των αυταρχικών αποφευκτικοί και τα παιδιά εκείνων που δεν ανταποκρίνονταν με συνέπεια στις συναισθηματικές ανάγκες τους αγχωτικοί.

Σήμερα , γνωρίζουμε ότι ο τρόπος που μας μεγάλωσαν είναι μόνο ένας παράγοντας ο οποίος επηρεάζει τη διαμόρφωση του ενήλικου συναισθηματικού δεσμού.

Σε ποιον τύπο συναισθηματικού δεσμού ανήκεις;

Για να βεβαιωθείς σε ποιον τύπο ανήκεις μπορείς να απαντήσεις στο παρακάτω ερωτηματολόγιο:

1. Μου είναι σχετικά εύκολο να συνδεθώ με τους άλλους και νιώθω άνετα να εξαρτώμαι από αυτούς κι εκείνοι από εμένα. Δεν με ανησυχεί αν με εγκαταλείψουν ή αν κάποιος με πλησιάσει πιο πολύ (ασφαλής τύπος).
2. Δεν νιώθω άνετα να αναπτύξω στενή σχέση με τους άλλους. Δεν μου είναι εύκολο να τους εμπιστευθώ, ούτε να επιτρέψω στον εαυτό μου να εξαρτηθεί από αυτούς. Αγχώνομαι όταν κάποιος με πλησιάζει και οι σύντροφοί μου επιθυμούν να νιώθω πιο οικεία μαζί τους (αποφευκτικός τύπος).
3. Νιώθω ότι οι άλλοι διστάζουν να με πλησιάσουν όσο θα ήθελα. Ανησυχώ ότι ο σύντροφός μου δεν με αγαπάει πραγματικά ή δεν θέλει να είμαστε μαζί. Θέλω να γίνω ένα με τον άλλο και νομίζω ότι αυτή η επιθυμία μου τρομάζει τους άλλους (αγχώδης τύπος).

Οι συγγραφείς του βιβλίου υπογραμμίζουν ότι οι τύποι συναισθηματικού δεσμού είναι σταθεροί και εύπλαστοι, και το να γίνουμε πιο ασφαλείς είναι μια διαρκής διαδικασία. Στόχος μας, λένε, πρέπει να είναι το σπάσιμο των μοτίβων μέσα μας που μας καθιστούν ανασφαλείς.

Πώς να νιώσεις ασφάλεια στη σχέση σου

Ένας τρόπος είναι να θυμηθούμε τις παρελθοντικές ιστορίες που συνέβαλαν στην ανασφάλειά μας και να προσπαθήσουμε να τις διηγηθούμε διαφορετικά, με ασφαλή τρόπο, όπως διδάσκει ο Δρ. Νταν Σίγκελ, πρωτοπόρος στον τομέα του εφαρμοσμένου συναισθηματικού δεσμού (έχουν μεταφραστεί αρκετά βιβλία του στα ελληνικά).

Ένας άλλος τρόπος είναι να εκλαμβάνουμε κάθε καινούργια ανησυχία, απογοήτευση ή σύγκρουση ως μια εντελώς νέα πληροφορία και να την καταχωρούμε ως τέτοια.

Ένας τρίτος τρόπος είναι να επιδιώκουμε να περνάμε καλά μαζί με τον/τη σύντροφό μας και όχι απλώς να λύνουμε τα όποια προβλήματά μας. Η σωματική εγγύτητα θεωρείται πολύ σημαντική στην επίτευξη αυτού του στόχου.

ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΙ

εκδ. Κλειδάριθμος

Αγόρασέ το

public.gr

– Αν είσαι αγχώδης

Απόφυγε να εκφράσεις τις ανησυχίες και τα παράπονά σου και προτίμησε την αποτελεσματική επικοινωνία. Με απλά λόγια, ζήτα κατευθείαν αυτό που θέλεις και διεκδίκησέ το.

– Αν είσαι αποφευκτικός

Το πρώτο πράγμα είναι να αναγνωρίσεις την ανάγκη σου για χώρο και χρόνο (είτε συναισθηματικό είτε σωματικό), όταν αισθανθείς ότι έρχεσαι πολύ κοντά με τον άλλο και στη συνέχεια να το επικοινωνήσεις σε εκείνον/η, λέγοντας ξεκάθαρα ότι πρόκειται για μια δική σου ανάγκη στις σχέσεις.

Οι 5 αρχές της αποτελεσματικής επικοινωνίας

Η αποτελεσματική επικοινωνία θα σε βοηθήσει σε κάθε περίπτωση, αρκεί να θυμάσαι πάντα τις 5 βασικές αρχές της:

1. Δείξε ανοιχτά τι αισθάνεσαι (από την αρχή, μην περιμένεις να δημιουργηθεί ένα βουνό από παράπονα).
2. Εστίασε στις ανάγκες σου και γνωστοποίησέ τις.
3. Να είσαι συγκεκριμένος/η.
4. Μην κατηγορείς τον άλλο.
5. Να είσαι αποφασιστικός/ή και να μη συμβιβάζεσαι.