ΓΙΑΤΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΑΠΟ ΕΜΑΣ ΔΕΝ ΤΟ ‘ΧΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ;

Το ότι δεν είσαι αστέρι στα μαθηματικά, όπως άλλοι άνθρωποι γύρω σου, καθόλου δεν έχει να κάνει με τη συνολική νοημοσύνη σου. Μάθε πού οφείλεται.

Ζητά μου την προπαίδεια του 8 και θα μου πάρει μερικά δευτερόλεπτα για να σου απαντήσω. Προφανώς και από το Δημοτικό που την πρωτοδιδάχτηκα την έχω επαναλάβει χιλιάδες φορές. Προφανώς –κάμποσα «φιλολογικά» πτυχία μετά– σου εγγυώμαι ότι μπορώ να σου απαντήσω σε πολλά, πιο περίπλοκα ακαδημαϊκά ερωτήματα. Τι συμβαίνει, όμως, με τα μαθηματικά και όταν εξελίσσονται σε πιο σύνθετες από τις βασικές πράξεις, μου φαίνονται απόλυτα δυσνόητα; Ξέρω ότι δεν είμαι μόνη σε αυτό. Και γιατί κάποιοι άνθρωποι μπορούν να κάνουν ακόμα και πολύ δύσκολους υπολογισμούς σχεδόν αυτόματα;

Η απάντηση σε αυτό είναι πολύπλευρη και σίγουρα καθόλου δεν έχει να κάνει με το συνολικό IQ κάποιου –που ούτως ή άλλως ως έννοια έχει απορριφθεί– μα περισσότερο με τη μαθητική νοημοσύνη του, καθώς και με το ενδεχόμενο να υποφέρει από δυσαριθμησία ή να του έχει μεταφερθεί άγχος για τα μαθηματικά, κάτι που παρατηρείται συχνότερα στα κορίτσια.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι, όπως στα περισσότερα πράγματα, έτσι και η άνεση των ανθρώπων στα μαθηματικά δεν είναι υπόθεση «μαύρο-άσπρο». Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα που ξεκινά από το «διάνοια» και φτάνει στο «δεν καταλαβαίνω τίποτα», το οποίο εν πολλοίς σχετίζεται και με τη μνήμη εργασίας, το κατά πόσο δηλαδή ο εγκέφαλός μας μπορεί να συγκρατεί πληροφορίες όταν σταματά για καιρό να τις χρησιμοποιεί.

Τα παιδιά, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν τη μνήμη εργασίας τους συστηματικά κάνοντας μαθηματικά (χρησιμοποιώντας την προπαίδεια και κάνοντας εξισώσεις) καθημερινά. Η βραχυπρόθεσμη αυτή μνήμη, όμως, σε κάποιους ανθρώπους εξασθενεί με τα χρόνια και όσο δεν χρησιμοποιείται.

Θέλω να πω ότι, μια χαρά θυμόμουν τα βήματα μιας εξίσωσης με παρενθέσεις στο Γυμνάσιο. Καθώς, όμως, έχω να κάνω μια τέτοια εργασία εδώ και πάνω από 20 χρόνια, η εν λόγω μνήμη εργασίας μου έχει πλέον καταρρεύσει. (Μεταξύ μας, η συγκεκριμένη μνήμη με άφηνε ανέκαθεν τόσο, μα τόσο αδιάφορη).

Τι μας κάνει «κακούς» στα μαθηματικά

Η λιγότερο ανεπτυγμένη μαθηματική νοημοσύνη

Η μαθηματική νοημοσύνη, η οποία εδρεύει στο δεξί ημισφαίριο, είναι η ικανότητα της επαγωγικής, της αναγωγικής και της επιστημονικής λογικής. Δείχνει την ικανότητα του ατόμου να ερευνά συνθήκες, να χειρίζεται τα μαθηματικά σύμβολα και τις αριθμητικές σχέσεις, να εκτελεί σύνθετους υπολογισμούς και να συγκρατεί σειρά από λεπτομέρειες στη μνήμη του.

Είναι μία νοημοσύνη που χαρακτηρίζει συνήθως τους ερευνητές, τους μαθηματικούς, τους φιλοσόφους, τους προγραμματιστές, τους στατιστικούς και τους λογιστές. Τα δε παιδιά με αναπτυγμένη μαθηματική νοημοσύνη, μαθαίνουν καλύτερα μέσα από αριθμούς και λογική σκέψη να υπολογίζουν και να οργανώνουν τις διάφορες πληροφορίες που έχουν ως δεδομένα. Αργότερα στη ζωή τους οδηγούνται μέσω αυτής και στην επίλυση μη μαθηματικών προβλημάτων, αναζητώντας πάντα τη σχέση αιτίας-αποτελέσματος.

Η μαθηματική είναι μία από τις 8 επιμέρους ευφυΐες από τις οποίες διακρίνεται η ανθρώπινη νοημοσύνη. Μπορεί η συγκεκριμένη να μην είναι για εσένα τόσο υψηλή, αλλά να είναι κάποια άλλη, π.χ. η γλωσσική.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Η δυσαριθμησία

Πρόκειται για μία ειδική μαθησιακή δυσκολία που αφορά αρκετά παιδιά, τα οποία εμφανίζουν δυσκολία στην κατανόηση των μαθηματικών εννοιών, στην ανάγνωση και στη γραφή των μαθηματικών συμβόλων και αριθμών και στην πρακτική υλοποίηση και εκτέλεση των μαθηματικών πράξεων.

Είναι μία νευρογνωστική διαταραχή με γενετική βάση, η οποία όμως αν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί με την κατάλληλη αντιμετώπιση να βελτιωθεί. Αν τώρα ανακάλυψες ότι έχεις αυτή τη διαταραχή σε μεγάλη ηλικία, θα συνεχίσεις να ζεις μ' αυτή. Παρατήρησε μόνο, αν έχεις παιδιά, μην την έχουν κληρονομήσει.

Το περιβάλλον (και τα κοινωνικά στερεότυπα)

Μελέτη του 2018 απέδειξε πως τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί είναι ικανοί να μεταδώσουν στα παιδιά το άγχος τους για τα μαθηματικά, επηρεάζοντάς τα τόσο που τα ίδια να νομίζουν πως ποτέ δεν θα τα καταφέρουν. Αν, δηλαδή, ενός γονιός πει στο παιδί του ότι «Ούτε εγώ ήμουν καλός στα Μαθηματικά, δεν πειράζει αν δυσκολεύεσαι κι εσύ», του μεταφέρει έστω και άθελά του την πεποίθηση ότι δεν θα τα καταφέρει, ακόμα κι αν προσπαθήσει.

Το ίδιο ισχύει και με τους εκπαιδευτικούς για τους οποίους, μάλιστα, έρευνα που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Αμερικανικής Ακαδημίας Επιστημών έδειξε πως στα κορίτσια τα μαθηματικά επιτεύγματα δεν αναγνωρίζονταν τόσο όσο στα αγόρια. Η επίδραση του δασκάλου στους μαθητές αποδείχτηκε τεράστια. Όταν, δηλαδή, οι μαθητές ενθαρρύνονται έχουν πολλές παραπάνω πιθανότητες να τα καταφέρουν.

Δεν είναι, όμως, τυχαίο, όπως έδειξε άλλη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Ν. Υόρκης, πως τα κορίτσια έχουν τέσσερις φορές λιγότερες πιθανότητες σε σχέση με τα αγόρια να εγγραφούν σε ένα μαθηματικό πρόγραμμα σπουδών στο πανεπιστήμιο. Το πρόβλημα έχει ξεκινήσει, φυσικά, πολύ νωρίτερα.

Στον αντίποδα, έρευνα του Τμήματος Ψυχιατρικής και Συμπεριφορικών Επιστημών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, απέδειξε μέσω νευροαπεικονιστικής μελέτης του εγκεφάλου μαθητών δημοτικού, ότι η θετική ψυχολογική στάση και προδιάθεση ενός παιδιού απέναντι στα μαθηματικά, παίζει τεράστιο ρόλο –εξίσου σημαντικό με τη νοημοσύνη ίσως– στο αν θα έχει καλές σχολικές επιδόσεις σε αυτό το μάθημα.

Μήπως, λοιπόν, απλά δεν ακούσαμε πολλά μπράβο μεγαλώνοντας;

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.