ΓΙΑΤΙ ΕΧΕΙΣ ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΠΡΟΒΑΛΛΕΙΣ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΣΟΥ ΖΩΗ ΣΤΑ SOCIAL MEDIA

Αν η προσωπική ζωή αφορά κατά κύριο λόγο μόνο δύο ανθρώπους, τότε γιατί κάποιοι επιλέγουν να την υπερεκθέτουν στα social media; Υπάρχει κάποια βαθύτερη ψυχολογική ανάγκη ή υποκινούνται από άλλα κίνητρα; Μήπως είναι απλώς μια τάση της εποχής;

Αν κάποιοι θεωρούν τα social media μάστιγα της εποχής, το βέβαιο είναι ότι εκείνα δεν... πτοούνται. Τα social media είναι ο νέος τρόπος επικοινωνίας των σύγχρονων ανθρώπων και, είτε το θέλουμε είτε όχι, ήρθαν για να μείνουν.

Το φαινόμενο δεν θα μπορούσε να μην έχει απασχολήσει τους ειδικούς, που διενεργώντας έρευνες επί ερευνών, καταλήγουν σε διάφορα συμπεράσματα σχετικά με το τι επιλέγουμε να μοιραστούμε στα social media ή στο πώς επηρεάζουν την ψυχική μας υγεία, αλλά και στο πώς θα κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα από αυτά.

Σύμφωνα με αυτές, μία από τις βασικές λειτουργίες που επιτελούν σε ψυχολογικό επίπεδο τα social media είναι να παρουσιάσουν τον καθένα μας θετικά στους άλλους, όπως αναφέρεται στη δημοσίευση της μελέτης στο επιστημονικό έντυπο Social Cognitive and Affective Neuroscience.

Κρατήστε το λίγο αυτό, διότι σε αυτό το άρθρο μάς απασχολούν οι αναρτήσεις προσωπικού περιεχομένου. Με άλλα λόγια, οι λόγοι για τους οποίους ορισμένοι χρήστες επιλέγουν να προβάλλουν σε υπερβολικό βαθμό την προσωπική τους σχέση – δεν θα εστιάσουμε στην προβολή των παιδιών εδώ.

Η προσωπική μας σχέση στα social media

Η σχέση μας με τον/τη σύντροφό μας είναι κάτι προσωπικό, κάτι που αφορά εκείνον/η κι εμάς, κάτι που λειτουργεί δυαδικά. Τότε γιατί να θέλουμε να την εκθέτουμε σε εκατοντάδες ανθρώπους που μπορεί να μην μας ξέρουν καν;

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Προτού απαντήσουμε, σημειώστε ότι πίσω από οποιαδήποτε ανάρτησή μας (η οποία μπορεί να αφορά μια σημαντική επαγγελματική πληροφορία, ακόμη και μια προσφορά εκ μέρους μας), το προσωπικό συμφέρον παραμένει το ισχυρότερο κίνητρο, σύμφωνα με τους ερευνητές.

Ο Jonah Berger, καθηγητής στη Σχολή Wharton του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και συγγραφέας του best seller των New York Times «Contagious: Why Things Catch On», αναφέρει ότι το κάθε post μας εξαργυρώνεται με ένα κοινωνικό νόμισμα: Μοιραζόμαστε πράγματα που μας κάνουν να φαινόμαστε καλοί.

Θα μπορούσε η προβολή της σχέσης μας να μας κάνει να φαινόμαστε καλοί; Μα φυσικά! Κοιτάξτε πόσο αγαπάει ο τάδε τη γυναίκα του! Τι ωραία που μιλάει για εκείνη! Πόσο πολύ διασκεδάζουν μαζί! Τι ωραία δώρα που ανταλλάσσουν... Πόσο καλός είναι!

Ποια είναι τα πιθανά κίνητρα

Μπορεί κάτι τέτοιο να κρύβει σκοπιμότητες; Και ναι και όχι, μας είπε η ψυχολόγος Ναταλία Κουτρούλη. Οι λόγοι για τους οποίους εκθέτουμε την προσωπική μας σχέση στα Social Media άλλωστε μπορεί να είναι πολλοί και δεν είναι απαραίτητα ίδιοι για όλους.

«Ορισμένοι μπορεί να αισθάνονται πράγματι ευτυχισμένοι και χαρούμενοι σε κάποια περίσταση με το σύντροφό τους. Τραβάνε τότε μια φωτογραφία και την ανεβάζουν, ώστε να τη μοιραστούν, με τον ίδιο τρόπο που παλιά θα έβαζαν μια φωτογραφία στο άλμπουμ και θα την έδειχναν στους φίλους τους στο σπίτι», αναφέρει η κ. Κουτρούλη, σημειώνοντας ότι σε αυτές τις περιπτώσεις το μοίρασμα είναι αυθεντικό.

Άλλωστε, όπως υπογραμμίζει η ίδια, το πλαίσιο της σύγχρονης εποχής είναι διαφορετικό: επιτρέπει σε όλους να είναι πιο εκδηλωτικοί, καθώς υπάρχει μεγαλύτερη άνεση και ελευθερία στην έκθεση. Στην πραγματικότητα, έχουμε μάθει να μην κρύβουμε τη σχέση μας. Οι νεότεροι μάλιστα, έχουν γαλουχηθεί στην έκθεση της προσωπικής ζωής, είναι μια συνήθεια.

Κρυμμένα συναισθήματα

«Άλλοτε, μπορεί να θέλει κανείς να προκαλέσει τη ζήλια ή τον θαυμασμό, να κάνει επίδειξη και να νιώσει δικαίωση αν έχει πληγωθεί στο παρελθόν. Ή μπορεί να θέλει να παρουσιαστεί πολύ ευτυχισμένος μέσα στη σχέση του, προκειμένου να ικανοποιήσει τα συναισθήματα του συντρόφου του, να τον κάνει να νιώσει περήφανος», αναφέρει η κ. Κουτρούλη.

«Σε αυτές τις περιπτώσεις, η προβολή έχει να κάνει με το θεαθήναι. Δεν μπορούμε όμως να είμαστε βέβαιοι για τα κίνητρα και τις προθέσεις του καθενός. Το βέβαιο είναι ότι δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο ψυχολογικό μοτίβο που κρύβεται πίσω από αυτή τη συνήθεια. Δεν μιλάμε δηλαδή για μια κοινή ψυχολογική ανάγκη», εξηγεί η ειδικός.

«Αγάπη μου, σε λατρεύω»: τι μπορεί να σημαίνει

Φαίνεται ίσως παράξενη η τάση ορισμένων να απευθύνονται στο σύντροφό τους σε δεύτερο πρόσωπο, για να του ευχηθούν χρόνια πολλά ή να του υπενθυμίσουν την αγάπη τους μπροστά σε ένα ακροατήριο 1000 followers. Μήπως κάτι τέτοιο σημαίνει ότι δεν το κάνουν κατ' ιδίαν;

«Ορισμένοι άνθρωποι δεν ανοίγονται εύκολα στο σύντροφό τους και όσο παράξενο κι αν ακούγεται ''κρύβονται'' πίσω από την οθόνη, λέγοντας δημόσια όσα δεν μπορούν να εκφράσουν κατ' ιδίαν», απαντάει η κ. Κουτρούλη.

«Αυτό όμως δεν είναι ο κανόνας. Ακροατήριο μπορεί να χρειάζεται και κάποιος που πιστεύει ότι έτσι κάνει χαρούμενο το σύντροφό του, σαν μια δημόσια δήλωση αγάπης, ενώ δεν αποκλείεται και να θέλει να ''πείσει'' για την πίστη και την αφοσίωσή του».

«Αν μια φωτογραφία είναι καλοστημένη και όχι αυθόρμητη, αν η ανάρτηση μοιάζει προσχεδιασμένη, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η πρόθεση του χρήστη είναι η επιδειξιομανία, αν και όχι πάντα», προσθέτει. Θέλει δηλαδή να δείξει στον κόσμο το απόκτημα ή το επίτευγμά του και ο σύντροφος γι' αυτόν είναι συνήθως ένα τρόπαιο που τον βοηθάει να χτίσει την εικόνα του επιτυχημένου.

«Πρόκειται συνήθως για ανθρώπους που προβάλλουν υπερβολικά όλα τα επιτεύγματά τους, από τη δουλειά και τις αθλητικές επιδόσεις, μέχρι τα παιδιά και το νέο look. Πίσω από τις αναρτήσεις τους κρύβεται η ανάγκη να νιώσουν σημαντικοί, να αποδείξουν στους άλλους ότι έχουν πετύχει, ενώ μπορεί να μην νιώθουν καν έτσι», λέει η ίδια.

Πότε η έκθεση της προσωπικής ζωής είναι «προβληματική»

Αφού λοιπόν δεν μπορούμε να βάλουμε έναν γενικό κανόνα, σε μια εποχή που η έκθεση των προσωπικών στιγμών είναι ο κανόνας, αφού είναι λογικό να θέλουμε να θυμόμαστε τις όμορφες αναμνήσεις της ζωής μας, ας δούμε λίγο ποιο είναι το παράλογο.

Αν υπάρχει συστηματικότητα και ένταση στην έκθεση, τότε σίγουρα υπάρχει μια βαθύτερη, ανικανοποίητη ανάγκη. «Αν δηλαδή κάποιος/α αναφέρει σε κάθε post τον/τη σύντροφό του, αν βρίσκει ευκαιρία να μιλάει γι' αυτόν/η με ασήμαντες αφορμές, τότε προφανώς έχει ανάγκη να δείξει ότι έχει μια επιτυχημένη σχέση. Είτε επειδή έχει ανασφάλειες, είτε επειδή έχει ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά», ολοκληρώνει η κ. Κουτρούλη. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.