ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΜΑΣ ΦΙΛΟΙ;

Οι παλιοί φίλοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας, όχι μόνο επειδή διαφυλάσσουν συναρπαστικές αναμνήσεις από το κοινό παρελθόν μας, αλλά επίσης γιατί μας φέρνουν σε επαφή με το ποιοι ήμασταν πριν γίνουμε αυτό που είμαστε σήμερα. Κι αυτό μπορεί να μας χαρίσει μια πολύτιμη διορατικότητα για ζητήματα που μας απασχολούν.

Μία σχετικά πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι ο μέσος άνθρωπος έχει κατά μέσο όρο 10 καλούς φίλους. Πρόκειται για ανθρώπους που γνωρίζει συγκυριακά κατά την πορεία της ζωής του και, αν είναι πολύ τυχερός, ορισμένους τους αποκτά ήδη ως παιδί, με αποτέλεσμα η φιλία τους να μετρά αρκετές δεκαετίες.

Όλοι οι αληθινοί φίλοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στη σωματική και ψυχική μας υγεία. Όμως, φαίνεται πως ειδικά οι «παλιοί φίλοι» έχουν ιδιαίτερη σημασία στη ζωή μας, ακριβώς λόγω της παλαιότητας της σχέσης μας.

Τους παλιούς φίλους μας τους γνωρίσαμε σε κάποια συγκεκριμένη αναπτυξιακή φάση της ζωής μας: Μπορεί να ήμασταν γείτονες και να παίζαμε μαζί αμπάριζα στις αυλές των σπιτιών μας. Μπορεί να έτυχε να καθίσουμε στο ίδιο θρανίο και η φιλία μας να ξεκίνησε όταν σε ένα τεστ μαθηματικών ο ένας από τους δύο έσπρωξε λίγο το γραπτό του για να κοιτάξει ο άλλος. Μπορεί το άτομο αυτό να ήταν ο πρώτος μας παιδικός έρωτας, μα στην πορεία να καταλάβαμε ότι περνάμε πολύ καλά μαζί χωρίς την παραμικρή ερωτική χημεία.

Μερικές δεκαετίες μετά, είναι πιθανό να πήραμε εντελώς διαφορετικούς δρόμους (ο ένας να έκανε πολύ επιτυχημένη καριέρα, να έβγαλε πάρα πολλά λεφτά, να μη δημιούργησε ποτέ οικογένεια, ο άλλος να έχει σήμερα τρία παιδιά και να πνίγεται στις οικονομικές υποχρεώσεις). Μπορεί φαινομενικά να μην έχουμε τίποτα κοινό και ίσως αν γνωριζόμασταν τώρα για πρώτη φορά, να μη γινόμασταν ποτέ φίλοι. Ωστόσο, κάθε φορά που συναντιόμαστε με το άτομο αυτό, νιώθουμε απερίγραπτη οικειότητα και ζεστασιά. Μια χαρά που δύσκολα προκύπτει μέσα από άλλες, επίσης σημαντικές σχέσεις. Πώς γίνεται αυτό;

Η σημασία που έχουν οι παλιοί φίλοι στη ζωή μας σήμερα

Οι συναντήσεις μας με τους παλιούς μας φίλους είναι λυτρωτικές. Ο λόγος, όπως λένε οι ειδικοί, είναι ότι λειτουργούν ως αγωγοί σε παλαιότερες εκδοχές του εαυτού μας, στις οποίες δεν έχουμε πρόσβαση στην καθημερινότητά μας, όμως περιέχουν τρομερά σημαντικές πληροφορίες.

Κάνοντας παρέα με έναν παλιό φίλο έχουμε τη δυνατότητα να επανεκτιμήσουμε τη διαδρομή μας μέχρι σήμερα. Μας δίνεται η ευκαιρία να δούμε πώς εξελιχθήκαμε. Αν μας «πονούν» ακόμα τα ίδια πράγματα, τι είχε σημασία τότε για εμάς και τι τώρα, αν μπορούμε να θυμηθούμε τι απολαμβάναμε πραγματικά ως παιδιά ή ως έφηβοι.

Ένας παλιός φίλος λειτουργεί σαν «φύλακας-άγγελος» αναμνήσεων που ίσως να μην καταφέρναμε με άλλον τρόπο να διατηρήσουμε.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Τους παλιούς φίλους τους χρειαζόμαστε

Σύμφωνα με επιστήμονες, τους παλιούς φίλους τους χρειαζόμαστε και λόγω της περίπλοκης ανθρώπινης φύσης μας: Καθώς περνάμε φάσεις ανάπτυξης, έχουμε την τάση να απορρίπτουμε παλαιότερες έννοιες και να χάνουμε την ενσυναίσθησή μας για όσα μας απασχολούσαν κάποτε. Στα 14, για παράδειγμα, οι γονείς μας φαίνονταν ανυπόφοροι. Είκοσι ή τριάντα χρόνια μετά, αισθανόμαστε πιο κοντά τους από ποτέ.

Κι όμως, ο παλιός φίλος έχει την ιδιότητα να μας συνδέει με την ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής και, όπως κάνουν συνήθως οι συγγραφείς, να μας εξοικειώνει με έναν χαρακτήρα –τον δικό μας– που υπό άλλες συνθήκες θα μας φαινόταν εντελώς άγνωστος.

Άλλο παράδειγμα: Στα 22 μας, η ζωή μας ως singles φάνταζε αξιοθρήνητη και βαρετή. Κλαιγόμασταν στους φίλους ότι δεν θα αγαπήσουμε και δεν θα αγαπηθούμε ποτέ και ότι θα μείνουμε για πάντα μόνοι. Στα 42, με δύο πιτσιρίκια να τρέχουν και να ουρλιάζουν μέσα στο σπίτι, θα δίναμε το μισό μας βασίλειο για να είμαστε ξανά singles έστω για μια μέρα. Και τότε, ένας παλιός φίλος έρχεται να μας θυμίσει ότι αυτό ακριβώς που ζούμε τώρα ήταν που κάποτε ονειρευόμασταν.

Απλά τώρα βιώνουμε τη ζωή από μια διαδοχή πολύ διαφορετικών πλεονεκτικών θέσεων. Και, όπως είναι λογικό, προκαταβαλλόμαστε μόνο από την εικόνα του παρόντος, ξεχνώντας τη συγκεκριμένη –ατελή μεν αλλά όχι ασήμαντη– σοφία που μας διακατείχε στις προηγούμενες εκδοχές του εαυτού μας.

ΤΟ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΜΕ ΝΑ ΘΥΜΗΘΟΥΜΕ ΠΟΙΟΙ ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΡΟΤΟΥ ΓΙΝΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΜΑΣ.

Κάθε ηλικιακό στάδιο κατέχει ένα ανώτερο είδος γνώσης σε διαφορετικό κάθε φορά τομέα, που συχνά δεν μεταλαμπαδεύεται στον «επόμενο» εαυτό μας. Το να καταφέρνουμε να θυμηθούμε ποιοι ήμασταν προτού γίνουμε αυτό που είμαστε τώρα είναι σημαντικό για την ανάπτυξη και την ακεραιότητά μας.

Είναι σαν τους καλούς καθηγητές που δεν ξέχασαν ποτέ τι σημαίνει να είσαι παιδί στην τάξη. Σαν τους καλούς διευθυντές που θυμούνται τη δική τους εμπειρία όταν πρωτοξεκίνησαν σε μία δουλειά. Ή τους καλούς πολιτικούς (αυτοί αναζητούνται, βέβαια) που μπορούν να ανακαλέσουν τις εποχές που οι απόψεις τους ήταν εντελώς διαφορετικές από αυτές που αναγκάζονται σήμερα να έχουν.

Οι καλοί γονείς φροντίζουν να μη χάνουν την επαφή με την ευαισθησία ή την αδικία που μπορεί να ένιωθαν ως παιδιά, έτσι έρχονται κοντά στα παιδιά τους. Ορισμένοι πλούσιοι που κάποτε ήταν φτωχοί θυμούνται πώς ένιωθαν όταν δεν μπορούσαν ούτε να διανοηθούν να φάνε σε ένα καλό εστιατόριο. Και, οι σύμβουλοι γάμου θα το επικυρώσουν, ένας τρόπος να διατηρήσουμε τον έρωτα ή έστω την πίστη στον σύντροφό μας είναι να θυμόμαστε ποιοι ήμασταν όταν τον πρωτογνωρίσαμε και γιατί θέλαμε τόσο πολύ να περάσουμε τη ζωή μας μαζί του.

Οι παλιοί φίλοι, λοιπόν, ενεργοποιούν –ίσως όσο κανείς άλλος– ορισμένα συναρπαστικά και πολύτιμα κομμάτια του παρελθόντος μας, τα οποία τείνουμε να ξεχνάμε, όμως είναι πραγματικά χρήσιμα για τη ζωή μας στο παρόν.