ΕΧΕΙΣ ΣΚΕΦΤΕΙ ΠΟΤΕ ΝΑ ΠΕΙΣ ΚΑΤΙ ΚΑΛΟ ΣΕ ΕΝΑΝ ΑΓΝΩΣΤΟ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ;

Αν όχι, δε φαντάζεσαι πόσο καλό μπορεί να κάνεις! Ψυχολόγοι επιλέγουν τις φιλοφρονήσεις με την μεγαλύτερη θετική επίπτωση στους άλλους και εξηγούν τι είναι αυτό που τις κάνει τόσο επιδραστικές.

H Xuan Zhao, συμπεριφορική επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Stanford και ιδρύτρια της wellness start up Flourish Science είχε έτοιμη μια φιλοφρόνηση για τον ταχυδρομικό υπάλληλο που τη βοήθησε ένα απόγευμα με μια τεράστια στοίβα από δέματα παρότι ήταν λίγο πριν το σχόλασμά του. Πριν φύγει, η Zhao του έδωσε μια κάρτα που στη μία πλευρά έγραφε «Η προθυμία σας να κάνετε το κάτι παραπάνω δεν περνάει ποτέ απαρατήρητη», ενώ από πίσω συνέχιζε «Έλαβες αυτή τη φιλοφρόνηση γιατί το μεγαλείο σου αξίζει μια μεγάλη αναγνώριση».

Ως ψυχολόγος, η Zhao γνωρίζει καλά ότι ένας καλός λόγος μπορεί να φτιάξει τη ημέρα ενός άλλου ανθρώπου και είχε έτοιμη την κάρτα φιλοφρόνησης για κάθε περίπτωση.

Η ίδια, άλλωστε, είχε συμμετάσχει σε σχετικές επιστημονικές έρευνες για την επίδραση των φιλοφρονήσεων. Όλες δείχνουν ότι οι άνθρωποι τείνουν να υποτιμούν την επίδραση που έχουν τα θετικά σχόλια στους αποδέκτες τους, με αποτέλεσμα να μην κάνουν όσα θα μπορούσαν.

Σίγουρα έχει συμβεί και σε εσένα να σκεφτείς κάτι θετικό για έναν φίλο, έναν συνάδελφο ή κάποιον που περιμένει μαζί σου π.χ. στη στάση και να μην το πεις. Όμως, όπως επισημαίνει η Zhao, «η φιλοφρόνηση είναι μία από τις απλές καθημερινές πράξεις που έχουν τεράστια δύναμη να κάνουν κάποιον να αισθανθεί καλά και δεν κοστίζουν απολύτως τίποτα».

Γιατί μια φιλοφρόνηση έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο;

«Για τους ανθρώπους είναι εξαιρετικά σημαντικό να απολαμβάνουν την εκτίμηση και τον σεβασμό των άλλων, και να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου», εξηγεί η Vanessa Bohns, κοινωνική ψυχολόγος και καθηγήτρια οργανωσιακής συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο Cornell, η οποία έχει μελετήσει τη δύναμη των φιλοφρονήσεων. «Είμαστε προγραμματισμένοι να "πιάνουμε" κάθε ψήγμα πληροφορίας που λαμβάνουμε σχετικά με το πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Αυτό δεν συμβαίνει συχνά, αλλά όταν συμβαίνει δίνεται αυτή η ανατροφοδότηση που τόσο πολύ οι άνθρωποι επιθυμούν».

Η φιλοφρόνηση είναι η επιβεβαίωση ότι οι άλλοι αναγνωρίζουν ένα θετικό χαρακτηριστικό σου, γεγονός που ενεργοποιεί το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου και ενισχύει τη διάθεση. Σύμφωνα με την έρευνα της Vanessa Bohns, οι άνθρωποι αισθάνονται «σημαντικά καλύτερα» αφού δώσουν ή δεχτούν μια φιλοφρόνηση.

Το περιοδικό Time  δημοσίευσε σε άρθρο του τις πιο επιδραστικές φιλοφρονήσεις που έχουν εντοπίσει οι ψυχολόγοι, εξηγώντας γιατί έχουν τέτοια απήχηση, σύμφωνα πάντοτε με τους ειδικούς.

1. Χειρίστηκες πολύ καλά αυτή κατάσταση

Είναι η φιλοφρόνηση που ξεχωρίζει η Bohns και την έκανε σε έναν σερβιτόρο που είδε να αντιμετωπίζει μια δύσκολη κατάσταση με έναν πελάτη σε μπαρ. «Μου αρέσει πολύ επειδή είναι ένα θετικό σχόλιο που χρησιμοποιείς σε στιγμές που το άλλο άτομο συχνά δεν είναι σίγουρο για το αν χειρίστηκε μια κατάσταση σωστά. Αυτό το σχόλιο καταφέρνει να του δείξει ότι οι προσπάθειές του να εκτονώσει μια κατάσταση ή να βοηθήσει κάποιον ήταν επιτυχείς και επιπλέον δεν πέρασαν απαρατήρητες», αναφέρει η Bohn.

2. Είναι καταπληκτική η ικανότητα σου να βγάζεις το καλύτερο σε κάθε άνθρωπο.

Μια φιλοφρόνηση έχει μεγαλύτερη επίδραση όταν είναι συγκεκριμένη και όχι γενική, υποστηρίζει η Zhao. Αυτός είναι ο λόγος που ξεχωρίζει τη συγκεκριμένη φιλοφρόνηση, γιατί είναι πολύ συγκεκριμένη και αναφέρεται «στην ιδιότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει και να καλλιεργεί τις δυνατότητες των άλλων», αναφέρει. Αν π.χ. παρακολούθησες μια ενδιαφέρουσα ομιλία σε ένα συνέδριο, η πρότασή της είναι να μην πεις στον ομιλητή ένα γενικό «συγχαρητήρια», αλλά ποιο μέρος της ομιλίας του σε άγγιξε περισσότερο, τι σε ενέπνευσε ή τι σε έκανε να δεις διαφορετικά.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

3. Κάνεις ακόμα και τις συνηθισμένες στιγμές να μοιάζουν εξαιρετικές.

Αυτή η φιλοφρόνηση είναι κατάλληλη να την απευθύνεις στο σύντροφό σου, σε έναν στενό σου φίλο ή σε κάποιο στενό μέλος της οικογένειας σου. «Είναι ένας ωραίος και ουσιαστικός τρόπος για να τονίσεις πως η παρουσία τους μετατρέπει τη ζωή σε κάτι ουσιαστικό και αξιόλογο, παρά την ρουτίνα της καθημερινότητας», εξηγεί η Zhao.

4. Πολύ ωραία σκουλαρίκια!

Μη διστάζεις να κάνεις κοπλιμέντα σε αγνώστους. Στην έρευνα της Bohns, φοιτητές σε μια πανεπιστημιούπολη κλήθηκαν να πλησιάσουν έναν άγνωστο του ίδιου φύλου και να του κάνουν μια φιλοφρόνηση για κάτι που φορούσε. Πριν το κάνουν, τους ζητήθηκε να εκτιμήσουν τι αντίκτυπο θα είχε η στο άλλο άτομο. Όπως αποδείχθηκε, όλοι τους υποτίμησαν τη θετική επίδραση που θα είχε ενώ υπερεκτίμησαν το πόσο ενοχλητικό θα ήταν για τους άλλους να τους σταματά τυχαία ένας άγνωστος για να τους πει για το πουκάμισο τους.

Γιατί οι άνθρωποι διστάζουν να κάνουν φιλοφρονήσεις

Θα το έχεις νιώσει σε καταστάσεις που απαιτούν μια φιλοφρόνηση: ακόμη κι όταν αυτή βρίσκεται στην άκρη της γλώσσας σου, πιάνεις τον εαυτό σου να αμφιβάλλει αν πρέπει να την κάνει. Κάποιοι ανησυχούν ότι μπορεί να το παρακάνουν και να ακουστούν ανειλικρινείς ή κόλακες. Άλλοι ανησυχούν πως η φιλοφρόνηση τους θα ακουστεί περίεργη, γλυκερή, γλυκανάλατη ή γελοία, πως μπορεί κάποιος να γελάσει μαζί τους.

Το μυστικό και εδώ είναι να είστε ειλικρινείς, να πιστεύετε και να υποστηρίζετε αυτό που λέτε. Η Erica Boothby, κοινωνική ψυχολόγος στη Σχολή Wharton του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και συνεργάτιδα της Bohns στην έρευνα για τις φιλοφρονήσεις, προτρέπει «να κάνετε πρόβα στον καθρέφτη σας» αν αυτό σας κάνει να νιώθετε καλύτερα.

Τα faux pas των φιλοφρονήσεων

Ίσως να έχεις κι εσύ στο περιβάλλον σου κάποιο τοξικό άτομο που κάνει τις φιλοφρονήσεις να ακούγονται σαν προσβολή. Φιλοφρονήσεις με διφορούμενα υπονοούμενα, που περιέχουν συγκαλυμμένη κριτική ή προσβολές, δεν είναι φιλοφρονήσεις. Ούτε το να πεις κάτι θετικό για την εμφάνιση, τα μαλλιά ή τα ρούχα κάποιου που μόλις έδωσε μια ομιλία ή που έκανε μια παρουσίαση σε επαγγελματικό meeting.

Όταν σου κάνουν μια φιλοφρόνηση να λες ευχαριστώ

Οι περισσότεροι αισθάνονται αμήχανα όταν δέχονται μια φιλοφρόνηση. Συνήθως κοκκινίζουν, αποστρέφουν το βλέμμα για να αποφύγουν την οπτική επαφή ή αρχίζουν να σχολιάζουν υποτιμητικά τον εαυτό τους. Η πιο σωστή απάντηση είναι να πείτε: «Ευχαριστώ πολύ. Σημαίνει πολλά αυτό που λες για μένα και έχει μεγάλη σημασία που αυτό το σχόλιο έρχεται από σένα». Αυτό είναι μια πολύτιμη ευκαιρία να συνδεθείτε με έναν άλλο άνθρωπο, να νιώσετε καλά και να γεμίσετε ενέργεια για το υπόλοιπο της μέρας.