ΕΤΣΙ ΘΑ ΑΠΑΛΛΑΓΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΝΑΛΥΣΗ

Είσαι από αυτούς που η σκέψη τους τρέχει συνεχώς σε πιθανές επιλογές και σενάρια; Που αναλύουν την παραμικρή τους κίνηση και το μυαλό τους γεννά σκέψεις συνεχώς και ακατάπαυστα; Αν ναι, μάλλον υποφέρεις από αυτό που οι ψυχολόγοι περιγράφουν σαν υπερανάλυση.

Γιατί κάποιοι κάνουν συνεχώς αρνητικές σκέψεις, ενώ άλλοι δεν το πολυσκέφτονται και υιοθετούν μια πιο ψύχραιμη και θετική αντιμετώπιση των πραγμάτων; Τι κάνει κάποια άτομα να ταλαιπωρούνται με υποθετικά σενάρια και συνεχείς σκέψεις;

«Η αλήθεια είναι πως σκέψεις και προβληματισμοί βομβαρδίζουν το μυαλό μας και επανέρχονται συνεχώς, αναλύοντας γεγονότα, καταστάσεις, περιβάλλοντα, πιθανότητες και ανθρώπους, τόσο σε σχέση με το παρελθόν και το παρόν, αλλά κυρίως ως προς το μέλλον», αναφέρει η life coach Νάνσυ Αράπογλου.

Γιατί κάποια άτομα κάνουν υπερανάλυση

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να υπεραναλύει τα πάντα, ενώ ένα άλλο άτομο αφήνει τη ζωή να κυλήσει χωρίς τόση σκέψη, εξηγεί η Νάνσυ Αράπογλου: «Συνήθως αυτή η “φλυαρία” του νου χαρακτηρίζει ανθρώπους που διακατέχονται από έντονο άγχος, τελειομανία και ελεγκτική τάση. Η υπερανάλυση μπορεί να είναι ένας μηχανισμός άμυνας για την αντιμετώπιση του άγχους και του στρες. Έχoυμε εφεύρει και οικειοποιηθεί αυτή τη συμπεριφορά, προκειμένου να διαφυλάξουμε τον εαυτό μας από τα κακώς κείμενα. Σκεφτόμαστε συνεχώς και αναλύουμε την κάθε λεπτομέρεια που ακούσαμε ή είδαμε, προκειμένου να θωρακίσουμε τον εαυτό μας από τον πιθανό πόνο, τη ντροπή (ότι δεν τα καταφέραμε) ή την πιθανή ταπείνωση του να κάνουμε κάτι δημόσια το οποίο μπορεί να επικριθεί».

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Όπως αναφέρει η ίδια, «όσο πιο σημαντικό είναι ένα θέμα για εμάς, για παράδειγμα μια σχέση, τόσο περισσότερο το περνάμε από κόσκινο! Αναλύοντας ένα θέμα σε βάθος, έχουμε την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να ελέγξουμε τον εαυτό μας και τους άλλους. Γι’ αυτόν το λόγο, άλλωστε, τα άτομα που υπεραναλύουν το περιβάλλον τους είναι συχνά άτομα ιδιαίτερα ελεγκτικά και έχουν αρκετές φοβίες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση, αμφιβολία και φόβο να τεθεί οτιδήποτε σε δράση».

Ο ρόλος των γονέων

Ένα άτομο που έχει μεγαλώσει σε περιβάλλον όπου ένας γονιός ήταν πολύ αναλυτικός, ασυνείδητα υιοθετεί ανάλογη συμπεριφορά και τρόπο σκέψης. Μια επιπλέον αιτία είναι η τάση που έχουν ορισμένα άτομα να προκαταβάλουν την αρνητική έκβαση των γεγονότων. Είναι κατά κάποιον τρόπο ένα είδος μηχανισμού άμυνας, ώστε να προστατέψουν τον εαυτό τους από πιθανή απογοήτευση, πόνο, ντροπή, επίκριση, μη αποδοχή από το περιβάλλον τους.

2 τρόποι για να αντιμετωπίσεις την υπερανάλυση

1. Επικεντρώσου στο παρόν

Ένας τρόπος για να αντιμετωπίσει κανείς την υπερανάλυση είναι να επικεντρωθεί στο παρόν και να αποφεύγει να σκέφτεται γεγονότα που έγιναν στο παρελθόν ή που θα γίνουν στο μέλλον. Πολύ σημαντικό είναι να καταλάβει πως το μόνο που μπορεί να ελέγξει στην ζωή του είναι ο τρόπος που μπορεί να αντιμετωπίσει μια κατάσταση τώρα. Δεν είναι δυνατόν να αλλάξει πράγματα που έγιναν στο παρελθόν ούτε μπορεί να καθορίσει τι θα γίνει στο μέλλον.

2. Κατάγραψε τις σκέψεις σου

H καταγραφή των σκέψεων βοηθάει στην αντιμετώπιση της υπερανάλυσης, συνεπώς το journaling θα μπορέσει να λειτουργήσει για σένα. Το να καταγράφεις τις σκέψεις, τις αγωνίες και τους φόβους σου είναι χρήσιμο, γιατί έτσι είναι πιο εύκολο να τις αξιολογήσεις σε δεύτερο χρόνο.

Την επόμενη φορά που το μυαλό σου θα αρχίσει να τρέχει ανεξέλεγκτα και να υπεραναλύει, προσπάθησε να αφεθείς στη ροή των πραγμάτων και να μη σκέφτεται ότι όλα πρέπει να βρίσκονται υπό τον έλεγχό σου, γιατί κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Αυτή η λανθασμένη πεποίθηση σε εγκλωβίζει και δεν σε αφήνει να προχωρήσεις.