ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟ;

Επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει πως το άγχος είναι μεταδοτικό, ιδιαίτερα στα εργασιακά περιβάλλοντα. Τι μπορείς να κάνεις ώστε να προασπίσεις τον οργανισμό σου από την αρνητική επίδρασή του;

Είμαι αγχώδης. Πάντα ήμουν. Ξέρω καλά –αν και έχω καταβάλει μεγάλες προσπάθειες μέσα στα χρόνια να το αποφύγω– πως πολύ συχνά μεταδίδω χωρίς να το θέλω αυτό το άγχος στους συναδέλφους μου στο γραφείο, στον άνδρα μου και στα παιδιά μου.

Έχω βρεθεί και από την άλλη πλευρά. Σαν ευαίσθητος δέκτης αγχωτικών καταστάσεων, αρχίζω να νιώθω τα σωματικά συμπτώματα του άγχους όταν βρεθώ σε ένα περιβάλλον όπου κάποιος είναι αγχωμένος, ακόμη και όταν η κατάσταση δεν με αφορά ή δεν με αγγίζει με οποιονδήποτε τρόπο.

Το φαινόμενο της μετάδοσης του άγχους έγινε αντικείμενο μελέτης και από τους επιστήμονες. Όπως διαπίστωσαν, το να παρακολουθείς κάποιον που έχει στρες προκαλεί και σ' εσένα συμπτώματα άγχους χωρίς να κάνεις κάτι στρεσογόνο. Φαντάσου για παράδειγμα να παρακολουθείς έναν συνάδελφό σου να κάνει μια παρουσίαση δείχνοντας φανερά αγχωμένος. Είναι πολύ πιθανό να αρχίσεις κι εσύ να νιώθεις τους χτύπους της καρδιάς σου να αυξάνονται, το στόμα σου να στεγνώνει και τα χέρια σου να ιδρώνουν. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Σε πρόσφατη έρευνα που διενεργήθηκε από το Centre for the Advanced Study of Collective Behaviour στο Πανεπιστήμιο της Κόνσταντς στην Γερμανία, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως πράγματι τα άτομα που παρακολουθούσαν άλλους να βρίσκονται σε κατάσταση στρες εμφάνιζαν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα τους. Ο λόγος που οι επιστήμονες αποφάσισαν να ασχοληθούν με αυτό το θέμα, πέρα από τη σημασία που έχει το στρες για τη γενικότερη υγεία, ήταν για να δουν πώς τα συμπεράσματα αυτά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε στρατηγικές που θα περιόριζαν την μεταδοτικότητα του άγχους στους χώρους εργασίας.

Πώς μεταδίδεται το στρες

Το στρες μεταδίδεται τόσο μέσα από βιολογικούς μηχανισμούς (τις φερομόνες) όσο και μέσα από κοινωνικούς όπως οι εκφράσεις του προσώπου, η γλώσσα του σώματος και η έκφραση των συναισθημάτων. Η μετάδοση του στρες στους χώρους εργασίας είναι πολύ συνηθισμένη. Τα στελέχη και οι managers είναι συχνά η πρωταρχική πηγή της μετάδοσης του στρες. Τα αρνητικά τους συναισθήματα και η πίεση που βιώνουν μεταδίδεται συχνά στην ομάδα, με αρνητική επίδραση στην παραγωγικότητα και την ευεξία των εργαζομένων τους.

Σύμφωνα με έρευνες, το 80% των Αμερικανών εργαζομένων υποφέρουν από εργασιακό στρες και πάνω από 25% αναφέρουν ότι η δουλειά είναι η Νο 1 πηγή άγχους στην ζωή τους. Το να βρει κανείς τρόπους να διαχειριστεί το στρες και να αποτρέψει τη μετάδοσή του στους χώρους εργασίας είναι πολύ σημαντική υπόθεση για την ατομική αλλά και την κοινωνική ευημερία.

Μία ακόμη έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Κόνσταντς διαπίστωσε ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να μάθουν να υιοθετούν αποτελεσματικές μεθόδους αντιμετώπισης του στρες και να μειώσουν το βάρος του εργασιακού άγχους αξιοποιώντας μια εκπαίδευση διαχείρισης άγχους βασισμένη στη γνωσιακή συμπεριφορική θεωρία.

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Νιγηρία και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Medicine κατέληξε σε ανάλογα συμπεράσματα, χρησιμοποιώντας και αυτή μια θεραπεία βασισμένη στη γνωσιακή συμπεριφορική θεωρία. Το να εξοπλίζει κανείς τους εργαζόμενους με τεχνικές διαχείρισης άγχους όχι μόνο αυξάνει την παραγωγικότητα και βοηθά τον καθένα από αυτούς να εξελιχθεί στη δουλειά του, αλλά τους βοηθά επίσης να μην μεταδίδουν το άγχος στους συναδέλφους τους, με αποτέλεσμα καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους τις εργάσιμες ημέρες και ώρες.