ΕΙΝΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΟΝΟΓΑΜΙΚΟ ΟΝ;

Είναι ο άνθρωπος μονογαμικό ή πολυγαμικό ον; Ένας ψυχίατρος επιχειρεί μέσα από ένα βίντεο να δώσει στοιχεία που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε το ερώτημα που ταλανίζει χρόνια τους επιστήμονες – και όχι μόνο.

Το ερώτημα σχετικά με το αν ο άνθρωπος είναι μονογαμικό ή πολυγαμικό ον μας απασχολεί εδώ και πολλά πολλά χρόνια. Επιστήμονες έχουν βάλει τα δυνατά τους να δώσουν μία τεκμηριωμένη απάντηση, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Θέσαμε το αναπάντητο μέχρι στιγμής ερώτημα στον ψυχίατρο-ψυχαναλυτή Σάββα Σαββόπουλο, για να μας δώσει τη δική του ερμηνεία από την ψυχολογική σκοπιά.

«Πρόκειται όντως για ένα ερώτημα που παραμένει αναπάντητο. Θα επιχειρήσω ωστόσο να δώσω κάποια στοιχεία που θα μας βοηθήσουν στην κατανόηση της μονογαμίας», λέει ο κ. Σαββόπουλος και συνεχίζει: «Από τη αρχή της ανθρώπινης ιστορίας υπερίσχυσε η μονογαμία επειδή ήταν μία κοινωνική και πολιτισμική ανάγκη να υπάρχει η συνοχή της οικογένειας, ούτως ώστε τα παιδιά που γεννιούνται να “εξαναγκάζουν” τους γονείς τους να ασχολούνται μαζί τους για να αναπτυχθούν».

Μονογαμικός ή πολυγαμικός;

Τι συμβαίνει σε βιολογικό επίπεδο; Είμαστε φτιαγμένοι για να είμαστε μονογαμικοί ή είναι στη φύση μας η πολυγαμία; «Σε επίπεδο βιολογικό, η ικανότητα του να είσαι πιστός δεν είναι δεδομένη. Και αυτό το βλέπουμε στις σύγχρονες κοινωνίες, όπου στο πλαίσιο γάμων ή σχέσεων το επίπεδο της απιστίας είναι αρκετά μεγάλο».

Ο κ. Σαββόπουλος αναφέρεται και σε επιστημονικές έρευνες σε χιμπατζήδες σχετικά με τη μονογαμία. «Κάποιοι ερευνητές μελέτησαν πρωτεύοντα θηλαστικά, όπως οι χιμπατζήδες, οι οποίοι έχουν κατά 97,5% ίδιο γενετικό υλικό με αυτό του ανθρώπου, και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι χιμπατζήδες είναι πολυγαμικοί».

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Τι μας λέει αυτό για τους ανθρώπους; «Χρειάζεται να λάβουμε υπόψη μας τις ικανότητες του ανθρώπου να έχει σκέψεις και συναισθήματα διαφορετικά από αυτά των χιμπατζήδων – όχι καλύτερα, απλώς διαφορετικά. Ο άνθρωπος, λοιπόν, μέσα από την επιθυμία, αναπτύσσει μία μεγάλη ανάγκη να έρθει κοντά σε κάποιο πρόσωπο, ειδικά όταν νιώσει έρωτα γι’ αυτό. Είναι σαν να θέλει να προσκολληθεί και να ζήσει και πάλι την πρώτη αγάπη με τη μητέρα του».

Ο κ. Σαββόπουλος εξηγεί και τον λόγο που όταν είμαστε ερωτευμένοι είμαστε μονογαμικοί. «Το διάστημα που είμαστε ερωτευμένοι εκλύεται μεγάλη ποσότητα ωκυτοκίνης – πρόκειται για την «ορμόνη της αγάπης». Και τι ζητάει η ωκυτοκίνη; Την προσκόλληση στο αγαπημένο ον».

«Το αν θα είμαστε με ένα άλλο άτομο –ανεξαρτήτως φύλου– σε μονογαμική σχέση ή αν θα ακολουθήσουμε πολυγαμική πορεία εξαρτάται από τη βιολογία, την ψυχολογία, το κοινωνικό περιβάλλον. Στη σύγχρονη πραγματικότητα, ειδικά στις κοινωνίες της Δύσης, μέσα από τον ατομικισμό που έχει επικρατήσει, αρχίζουν και διακρίνονται μορφές σεξουαλικής ικανοποίησης των ατόμων με διαφορετικές ταυτότητες που πολλές φορές δεν ευνοούν τη μονογαμία, αλλά τείνουν προς το μέρος της πολυγαμίας. Αυτά είναι κοινωνικά φαινόμενα και δεν μπορούμε να τα βάλουμε μόνο σε ψυχολογικό πλαίσιο», καταλήγει ο κ. Σαββόπουλος.