ΠΩΣ ΝΑ ΛΟΓΟΜΑΧΟΥΜΕ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΜΑΣ ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ ΤΟ ΑΙΜΑ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΙ

Ένας διαπραγματευτής από το Harvard μάς εξηγεί τον τρόπο να εστιάζουμε σε τρία σημεία όταν λογομαχούμε, ώστε να μην ξεφύγει η κατάσταση.

Υπάρχουν άνθρωποι που λατρεύουν τις αντιπαραθέσεις και άλλοι που τις αποφεύγουν όπως ο διάβολος το λιβάνι. Όταν αρχίζουμε να λογομαχούμε, θέλουμε –στη συντριπτική πλειονότητα– να έχουμε το δίκιο με το μέρος μας, ενώ οι πρακτικές που ακολουθούμε για να βγούμε νικητές οδηγούν συχνά σε εκρήξεις και τσακωμούς, που ενίοτε φτάνουν και στη βία.

Ο Dan Shapiro, επικεφαλής του διεθνούς προγράμματος διαπραγμάτευσης του Harvard και συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο «Negotiating the Nonnegotiable», ανήκει στην κατηγορία εκείνων που αποφεύγουν τις λογομαχίες. Εντούτοις, αναγνωρίζει πως οι αντιπαραθέσεις είναι χρήσιμες. «Το θέμα είναι πώς μπορούν να γίνουν και αποτελεσματικές».

Τα 3 SOS όταν λογομαχούμε

«Βλέποντας τι γίνεται στον κόσμο τη σήμερον ημέρα, έχω το προαίσθημα πως τουλάχιστον μια αντιπαράθεση από όσες έχετε κάθε μέρα αφορά τα πολιτικά δρώμενα», διαπιστώνει ο Shapiro. «Ό,τι λέει η άλλη πλευρά, δεν το πιστεύετε, δεν το θεωρείτε αξιόπιστο. Κάνετε ό,τι μπορείτε, ώστε να αποδείξετε πως έχετε δίκιο, ότι οι άλλοι έχουν άδικο. Κάνετε και ό,τι μπορείτε, προκειμένου να “ρίξετε” τον άλλον και να “ανεβείτε” εσείς.

»Το πρόβλημα δεν έχει να κάνει με το τι διαπραγματεύεστε. Ποιος είναι ο λόγος της διαφωνίας. Το πρόβλημα είναι πώς λογομαχούμε, πώς μπορούμε να είμαστε πιο αποτελεσματικοί. Αυτό που διαπίστωσα είναι ότι υπάρχουν τρία μεγάλα εμπόδια, τα οποία μπορούμε να ξεπεράσουμε, ώστε να κάνουμε πιο αποτελεσματικές συζητήσεις».

iStock

Νο 1: Ταυτότητα

«Γιατί εκνευριζόμαστε τόσο όταν διαφωνούμε με κάτι; Αυτό συνήθως έχει να κάνει με κάτι πιο βαθύ: την ταυτότητά μας. Το ποιες είναι οι αξίες μας, οι πεποιθήσεις μας, που νιώθουμε πως απειλούνται μέσα μας όπως συζητάμε με κάποιον άλλον. Την στιγμή που εμπλέκεται η ταυτότητά μας με τις διαφωνίες μας, τα συναισθήματα μας γίνονται 100 φορές πιο δυνατά. Η διαφωνία αποκτά μια τελείως διαφορετική διάσταση. Τώρα όλα έχουν να κάνουν με την υπερηφάνεια μας. Διακυβεύεται η αίσθηση που έχουμε για τον εαυτό μας».

Τι μπορείτε να κάνετε;

«Να θυμηθείτε ποιοι είστε και τι υπερασπίζεστε. Ποιες είναι οι αξίες και τα πιστεύω που σας ωθούν να δώσετε μάχη για τη θέση σας επί του όποιου θέματος. Όσο καλύτερα καταλαβαίνετε ποιοι είστε, τόσο περισσότερο μπορείτε να προσπαθήσετε να επιμείνετε στην τοποθέτησή σας και να μείνετε ισορροπημένοι, ακόμα και όταν ο άλλος απειλεί τις αξίες και τις πεποιθήσεις σας».

Νο 2: Εκτίμηση

Όταν λογομαχούμε, οι δύο πλευρές θέλουν να νιώθουν πως απολαμβάνουν εκτίμησης. «Την ίδια ώρα, το τελευταίο που θέλουν να κάνουν είναι να εκτιμήσουν την άλλη πλευρά», διαπιστώνει ο Shapiro. «Αυτό είναι πρόβλημα».

Τι μπορείτε να κάνετε;

«Όταν είστε εν μέσω λογομαχίας, μη μιλάτε. Χρησιμοποιήστε το πρώτο δεκάλεπτο για να ακούσετε σκόπιμα τι έχει να πει ο άλλος, για να καταλάβετε την αξία πίσω από την άποψη, την οπτική του. Ποια είναι η λογική; Ποιο είναι το σκεπτικό; Γιατί έχει την άποψη που έχει για το όποιο θέμα; Μόλις καταλάβετε πραγματικά και δείτε την αξία της οπτικής του, ενημερώστε τον πως τον ακούσατε και καταλάβατε γιατί έχει την συγκεκριμένη άποψη. Ότι αυτό που λέει έχει βάση». Ανεξάρτητα από το αν συμφωνείτε. «Δεν υπάρχει κάτι άλλο στον κόσμο να μας αρέσει περισσότερο, από το να νιώθουμε πως μας εκτιμούν. Αναγνωρίστε τη δύναμη σας στο να εκτιμάτε τους άλλους».

Νο 3: Σύνδεση

«Ποια είναι η συναισθηματική σύνδεση μεταξύ ημών και της άλλης πλευράς. Συνήθως αντιμετωπίζουμε τις διαφωνίες ως “εγώ εναντίον εσού”. Ως “η γνώμη μου επί του όποιου θέματος εναντίον της δικής σου”. Αυτό οδηγεί σε συγκρούσεις». Που δεν καταλήγουν κάπου όταν λογομαχούμε.

Τι μπορείτε να κάνετε;

«Βρείτε κοινό έδαφος. Μετατρέψτε τον άλλον από αντίπαλο σε σύμμαχο. Τότε θα εξαφανιστεί το “εγώ εναντίον εσού”. Θα αντικατασταθεί από το “και οι δυο μας αντιμετωπίζουμε το ίδιο –κοινό– πρόβλημα”. Ρωτήστε τον άλλο ποια είναι η συμβουλή του ως προς το πώς μπορείτε να οδηγηθείτε στα ίδια συμπεράσματα, την ίδια στιγμή. Αλλάξτε τη φύση της συζήτησης».

Ο Shapiro διαβεβαιώνει πως αν κάνουμε αυτά τα τρία πράγματα, μπορούμε να αλλάξουμε τις σχέσεις μας.

«Σκεφτείτε τι θα γινόταν, αν ξεκινούσαμε μια επανάσταση, μια θετική επανάσταση καλύτερης κατανόησης, μεγαλύτερης εκτίμησης και μεγαλύτερης σύνδεσης. Πώς έτσι θα μπορούσαμε να αλλάξουμε τις πολιτικές, τις χώρες μας και στο τέλος, τον κόσμο. Είναι κάτι πιθανό, αλλά ξεκινά από τον κάθε ένα ξεχωριστά».