ΠΩΣ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΣΤΡΕΣ ΜΕ ΤΟ ΓΚΡΙΖΑΡΙΣΜΑ ΤΩΝ ΜΑΛΛΙΩΝ

Ήξερες ότι το στρες μπορεί να επηρεάσει ακόμα και το χρώμα των μαλλιών μας; Παρόλο που δεν θεωρείται ο πρωταρχικός παράγοντας, έχει το δικό του μερίδιο ευθύνης στο γκριζάρισμα. Και οι επιστήμονες ερευνούν πότε μπορεί να είναι αναστρέψιμο.

Τα γκρίζα μαλλιά προκαλούν προβληματισμό, ιδιαίτερα στις γυναίκες, για τις οποίες τα μαλλιά αποτελούν ένα αισθητικό εργαλείο αλλά και ένα μέσο μη λεκτικής επικοινωνίας. Λίγες είναι εκείνες που τα υποστηρίζουν π.χ. με την αποφασιστικότητα της Helen Mirren. Ακριβώς επειδή τα γκρίζα μαλλιά θεωρούνται σημάδι γήρατος, η εμφάνισή τους σε έναν άνθρωπο μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή του, ειδικά αν αυτό συμβεί πρόωρα.

Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην πρόωρη εμφάνιση γκρίζων τριχών; «Πολλά πράγματα μπορούν να προκαλέσουν το γκριζάρισμα των μαλλιών μας, συμπεριλαμβανομένης της γενετικής και του στρες», αναφέρει στη Washington Post η Shilpi Khetarpal, δερματολόγος που ειδικεύεται στις διαταραχές των μαλλιών.

Πού οφείλεται το γκριζάρισμα των μαλλιών;

Όπως εξηγεί η Khetarpal, «οι θύλακες των τριχών έχουν βλαστοκύτταρα που ονομάζονται μελανινοκύτταρα και παράγουν μια χρωστική ουσία που ονομάζεται μελανίνη, η οποία δίνει στα μαλλιά το χρώμα τους. Τα μελανινοκύτταρα συνεχίζουν να παράγουν μελανίνη για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα». Μάλιστα, υπάρχουν δύο τύποι μελανίνης: η ευμελανίνη και η φαιομελανίνη. Η ποικιλομορφία στο χρώμα των μαλλιών προέρχεται από την ποσότητα και την αναλογία της μαύρης-καφέ ευμελανίνης και της κόκκινης-καφέ φαιομελανίνης.

«Καθώς μεγαλώνουμε, αυτά τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη περνούν από ένα φαινόμενο που ονομάζεται απόπτωση ή προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος, με αποτέλεσμα τα μαλλιά να γίνονται γκρίζα ή λευκά», εξηγεί η ειδικός.

iStock

Παράγοντες που επηρεάζουν το γκριζάρισμα των μαλλιών

Σαφώς, η ηλικία παίζει ρόλο στο γκριζάρισμα των μαλλιών. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να καθορίσουν πότε τα μαλλιά μας θα αρχίσουν να αλλάζουν χρώμα. Ένας παράγοντας είναι η γενετική. Τα γονίδια είναι ο πρωταρχικός και ο πιο τεκμηριωμένος επιστημονικά λόγος για τον οποίο μπορεί να εμφανίζει κάποιος γκρίζες τρίχες, ακόμα και σε νεαρή ηλικία. Έρευνες έχουν δείξει ότι ρόλο παίζει επίσης η ανεπάρκεια ορισμένων θρεπτικών συστατικών καθώς και περιβαλλοντικοί παράγοντες (αν και η συσχέτιση στην περίπτωση αυτή είναι λιγότερο σαφής).

Τι ρόλο παίζει το στρες

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο τα μαλλιά μας γίνονται γκρι μπορεί να είναι το στρες. «Το χρόνιο στρες μπορεί να έχει πολλαπλές επιπτώσεις στο σώμα και τα μαλλιά δεν αποτελούν εξαίρεση», γράφει η Khetarpal. Παρόλο που τα γονίδια φαίνεται να είναι ο βασικός παράγοντας, το στρες μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Έρευνες σε ποντίκια έχουν δείξει ότι το στρες μπορεί να επιταχύνει το γκριζάρισμα των μαλλιών. «Η θεωρία είναι ότι τα μελανινοκύτταρα εξαντλούνται όταν βρίσκονται υπό πίεση», αναφέρει η ειδικός.

Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι το ίδιο συμβαίνει στον άνθρωπο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν ερευνητικά εργαλεία για την ακριβή καταγραφή του στρες και του χρώματος των μαλλιών με την πάροδο του χρόνου. Παρ' όλα αυτά, μια πρόσφατη έρευνα συνέδεσε το ψυχολογικό στρες με το γκριζάρισμα των μαλλιών στους ανθρώπους.

iStock

Το χρώμα στα μαλλιά μπορεί να αποκατασταθεί όταν εξαλειφθεί το στρες;

Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2021 στο επιστημονικό περιοδικό eLife, διαπίστωσε ότι το χρώμα των μαλλιών μπορεί να αποκατασταθεί όταν εξαλειφθεί το στρες. «Η κατανόηση των μηχανισμών που επιτρέπουν στις "γέρικες" γκρίζες τρίχες να επιστρέψουν στις "νεαρές" χρωματισμένες καταστάσεις τους θα μπορούσε να δώσει νέα στοιχεία για την ευκαμψία της ανθρώπινης γήρανσης γενικά και για το πώς αυτή επηρεάζεται από το στρες», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Martin Picard.

Οι ερευνητές ανέλυσαν μεμονωμένες τρίχες από 14 εθελοντές. Τα αποτελέσματα συγκρίθηκαν με ένα ημερολόγιο άγχους που κρατούσε κάθε εθελοντής, στο οποίο καλούνταν να αξιολογήσει το επίπεδο στρες κάθε εβδομάδας. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι ορισμένες γκρίζες τρίχες ανέκτησαν με φυσικό τρόπο το αρχικό τους χρώμα, κάτι που δεν είχε ποτέ τεκμηριωθεί ποσοτικά, ανέφερε ο Picard.

Πιο συγκεκριμένα, αποκαλύφθηκαν εντυπωσιακές συσχετίσεις μεταξύ στρες και γκριζαρίσματος των μαλλιών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αντιστροφή του γκριζαρίσματος με την άρση του άγχους. «Υπήρξε ένα άτομο που πήγε διακοπές και πέντε τρίχες στο κεφάλι του επανήλθαν στο σκούρο χρώμα κατά τη διάρκεια των διακοπών», λέει ο Picard.

Ωστόσο, η θεωρία ότι τα γκρι μαλλιά μπορούν να επανέλθουν στο αρχικό τους χρώμα δεν ισχύει για όλους τους ανθρώπους. «Με βάση τη μαθηματική μοντελοποίησή μας, πιστεύουμε ότι πρέπει να φτάσουν σε ένα όριο πριν γκριζάρουν», λέει ο Picard. «Στη μέση ηλικία, όταν τα μαλλιά βρίσκονται κοντά σε αυτό το όριο λόγω της βιολογικής ηλικίας και άλλων παραγόντων, το στρες θα τα σπρώξει πάνω από το όριο και θα μετατραπούν σε γκρίζα».

Πάντως, οι ερευνητές δεν πιστεύουν ότι η μείωση του στρες σε έναν 70χρονο που έχει γκρίζα μαλλιά για χρόνια θα τα σκουρύνει ή ότι η αύξηση του στρες σε έναν 10χρονο θα είναι αρκετή για να τα κάνει γκρι.