ΑΥΤΗ Η ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ 6 «ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΙ» ΤΥΠΟΙ ΠΑΙΔΙΩΝ
Η ψυχολόγος Dr. Shefali Tsabary υποστηρίζει ότι υπάρχουν διαφορετικοί «τύποι παιδιών». Το να καταλάβετε σε ποιον ανήκει το δικό σας θα σας βοηθήσει να το κατανοήσετε καλύτερα και να δυναμώσετε τη μεταξύ σας σχέση.
Μια από τις πιο σοφές συμβουλές που έχω διαβάσει στα 12 χρόνια μου ως μαμά –στην οποία συχνά ανατρέχω ειδικά τώρα, που η μεγάλη μου κόρη είναι στην εφηβεία– είναι: «Μεγάλωσε το παιδί που έχεις, όχι αυτό που θα ήθελες να έχεις». Ακούγεται αυτονόητο, όμως δεν είναι. Λίγοι, βέβαια, θα το παραδεχτούν, όμως συμβαίνει μερικές φορές: πριν καν αξιολογήσουμε τη δική μας ικανότητα να είμαστε οι γονείς που θα ήθελε να έχει το παιδί μας, να έχουμε από εκείνο προσδοκίες που απέχουν πολύ από την πραγματικότητα.
Ακούμε γονείς να λένε, για παράδειγμα, «είναι πάρα πολύ ζωηρό το παιδί μου, δεν μπορούσε να είναι πιο ήσυχο;» ή «είναι υπερβολικά εσωστρεφής, ό,τι κι αν έχω κάνει δεν αλλάζει» ή «εγώ είχα ονειρευτεί ένα κοριτσάκι με όμορφες πλεξούδες, όχι να παίζει ποδόσφαιρο»! Αυτές οι φράσεις δεν σημαίνουν, βέβαια, ότι οι γονείς αυτοί δεν λατρεύουν τα παιδιά τους.
Όμως, όπως εξηγεί και η παιδοψυχολόγος Dr. Shefali Tsabary, με το να δυσκολευόμαστε να συντονιστούμε με το ταμπεραμέντο και τις μοναδικές αρετές του παιδιού μας, αποτυγχάνουμε να τιμήσουμε και να γιορτάσουμε τον αυθεντικό του εαυτό.
Η ίδια, μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, λέει ότι κατά την 20ετή εμπειρία της ως παιδοψυχολόγος έχει διαχωρίσει 6 «εξαιρετικούς» τύπους παιδιών. Ένα παιδί, βέβαια, μπορεί να έχει χαρακτηριστικά από περισσότερους από έναν τύπο. Λέει, λοιπόν, η Tsabary, ότι «το να αναγνωρίζετε τον τύπο του δικού σας παιδιού θα σας βοηθήσει να το κατανοήσετε καλύτερα και να δυναμώσετε τη μεταξύ σας σχέση».
Ποιοι είναι οι βασικοί τύποι παιδιών, σύμφωνα με την παιδοψυχολόγο
1. Το ανήσυχο και εκρηκτικό παιδί
Είναι συνήθως ευέξαπτο, ευερέθιστο και μπορεί να αντιδράσει στο παραμικρό. Η ομορφιά του είναι ότι είναι ευαίσθητο και με πολύ λειτουργικούς αισθητήρες, όμως ταυτόχρονα «απορροφά» την ένταση που μπορεί να υπάρχει γύρω του και τότε… εκρήγνυται!
Συμβουλή για γονείς: Να είστε προσγειωμένοι και ήρεμοι. Αν αντιδράτε είτε με θυμό είτε με άγχος, αυτό μπορεί να προκαλέσει ένα τσουνάμι συναισθημάτων. Επαινέστε το παιδί σας για την ικανότητά του να επεξεργάζεται το περιβάλλον γύρω του, αλλά διδάξτε το να δημιουργεί και το προσωπικό του καταφύγιο: «Όταν νιώθεις νευρικότητα, κλείσε τα μάτια σου και επανέλαβε στον εαυτό σου: είμαι ασφαλής, είμαι το σπίτι μου και θα είμαι μια χαρά».
2. Το παιδί υπερκινητικός εξερευνητής
Είναι το παιδί που δεν μπορεί να κάτσει ήσυχο στο σημείο που το άφησες. Γονείς και δάσκαλοι το χαρακτηρίζουν συχνά «ταραχοποιό», γιατί μπορεί να είναι κουραστικά δραστήριο, στο μυαλό και στο σώμα. Αλλά η υπερδύναμή του είναι ότι είναι τρομερά φιλομαθές, πρόθυμο και με έμφυτη περιέργεια για τα πάντα.
Συμβουλή για γονείς: Το παιδί αυτό πρέπει να επαινείται και όχι να αποθαρρύνεται για το παθιασμένο πνεύμα του. Δείξτε του την άνευ όρων αποδοχή σας, ώστε να μπορεί να αποδεχτεί τον εαυτό του σε έναν κόσμο που κατ’ επανάληψη θα επιχειρεί να το τιθασεύσει: «Σε θαυμάζω για τη δημιουργικότητα και τη φαντασία σου. Ο διαφορετικός τρόπος σκέψης σου μπορεί να σε βοηθήσει να κάνεις φανταστικά πράγματα».
3. Το υπερ-δοτικό παιδί
Είναι σαν το βούτυρο –μαλακό και εύκαμπτο, εύκολο στη διαχείριση– και είναι το τέλειο θήραμα για τους γονείς που έχουν έντονη την ανάγκη επιβολής ελέγχου. Θα αναλάβει δουλειές στο σπίτι, θα παίρνει καλούς βαθμούς στο σχολείο, θα καλύπτει όλα τα κενά. Αλλά αυτή η προθυμία του να βοηθά διαρκώς μπορεί να υπερβαίνει το όριο και να το οδηγεί να αναλαμβάνει συχνά ευθύνες που δεν του αναλογούν – να γίνεται, δηλαδή, ένας μικρός ενήλικας στο σπίτι.
Συμβουλή για γονείς: Τιμήστε το παιδί σας, αλλά διδάξτε το ταυτόχρονα να προστατεύει τα όριά του. Θυμίστε του ότι οι δικές του ανάγκες προηγούνται: «Είσαι δοτικό άτομο και μπορεί να συναντήσεις ανθρώπους που θα επιδιώκουν διαρκώς να παίρνουν από εσένα. Να θυμάσαι, ότι δεν πειράζει να λες όχι».
4. Το παιδί ονειροπόλος ερημίτης
Είναι το ντροπαλό και εσωστρεφές παιδί που δυσκολεύεται στις κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες. Μπορεί να το «πιάσετε» να κοιτάζει αφηρημένο το διάστημα, να σκιτσάρει στο τετράδιό του ή να περνά τόσο χρόνο μόνο του που μοιάζει σα να είναι απόν.
Συμβουλή για γονείς: Η κοινωνία μπορεί να του πει ότι θα πρέπει να αλλάξει, να γίνει πιο εξωστρεφές. Βοηθήστε το να νιώσει ασφαλές και τονίστε τα δυνατά του σημεία: «Μην επιτρέπεις στους άλλους να σου λένε πώς πρέπει να είσαι. Να θυμάσαι, μόνοι τους μπορούν να μένουν οι δυνατοί άνθρωποι. Εγώ σε θαυμάζω ακριβώς όπως είσαι».
5. Το παιδί επαναστάτης αντικομφορμιστής
Το παιδί αυτό έχει ατσάλινη θέληση και δεν θα συμβιβαστεί μέχρι να πειστεί ότι το θέλει το ίδιο. Επιπλέον, είναι το παιδί που δεν τρομάζει μπροστά στην εξουσία. Και το μεγάλωμά του αποτελεί μεγάλη πρόκληση.
Συμβουλή για γονείς: Τα παιδιά αυτά έχουν ανάγκη να νιώθουν σεβασμό για την αποφασιστικότητά τους. Ξεχάστε τον έλεγχο και τις επικρίσεις: «Λατρεύω την ικανότητά σου να ακολουθείς την εσωτερική σου φωνή και να μην επηρεάζεσαι από όσα λένε οι γύρω σου. Ωστόσο, μην πολεμάς τους κανόνες αναίτια, γιατί αυτό θα σε εξαντλήσει».
6. Το παιδί μες-στην-καλή-χαρά
Το παιδί αυτό είναι μονίμως γελαστό και σε καλή διάθεση. Δεν είναι γκρινιάρικο, απαιτητικό ή αυταρχικό. Το μόνο μειονέκτημα είναι, ότι μπορεί να είναι υπερβολικά χαλαρό και να δείχνει ότι δεν έχει κίνητρα. Ως αποτέλεσμα, οι γονείς του πιστεύουν, ότι δεν είναι αρκετά φιλόδοξο.
Συμβουλή για γονείς: Αυτό που οι γονείς δεν συνειδητοποιούν είναι ότι αυτά τα τόσο χαρωπά παιδιά είναι οι γκουρού της φιλοσοφίας «ζήσε το παρόν». Γιορτάστε μαζί τους τη θετική αυτή προσέγγιση του κόσμου: «Φέρνεις πάντα τόση γαλήνη και χαρά σε κάθε κατάσταση. Διατήρησε αυτόν τον ρυθμό γιατί πραγματικά λείπει από τον κόσμο».
Η Dr. Shefali Tsabary, PhD, είναι παιδοψυχολόγος και συγγραφέας των bestsellers «The parenting map», «Ο ενσυνείδητος γονέας» και «Η αφυπνισμένη οικογένεια». Κατά το διδακτορικό της δίπλωμα στην Κλινική Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ειδικεύτηκε στον συγκερασμό δυτικής ψυχολογίας και ανατολικής φιλοσοφίας.