ΑΥΤΗ Η ΕΚΦΡΑΣΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΜΑΡΤΥΡΑ ΟΤΙ ΑΡΕΣΕΙΣ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ

Υπάρχει μια συγκεκριμένη έκφραση προσώπου που μαρτυρά στους άλλους όσα διστάζουμε να πούμε με λόγια: Το όνομά της είναι Duchenne.

Τι συμβαίνει καθώς μεγαλώνουμε και γινόμαστε όλο και πιο καλοί στο να κρύβουμε τα συναισθήματά μας; Οι ειδικοί λένε ότι αυτό συνήθως προκύπτει ως αμυντικός μηχανισμός, προκειμένου να ανταπεξέλθει κανείς στο στρες, το άγχος ή τον φόβο της ακύρωσης που μπορεί να προκαλέσει η έκφραση των συναισθημάτων. Έτσι, ένα μικρό παιδί, που δεν έχει αναπτύξει ακόμα αυτόν τον μηχανισμό, δεν θα διστάσει να σταθεί μπροστά σου και να σου πει: Είμαι λυπημένος! Φοβάμαι! Είσαι όμορφη!

Ένας ενήλικας, όμως, αν δεν νιώθει άνεση και ασφάλεια, πιθανότατα θα σιωπήσει και θα αποσυρθεί. Μπορεί, μάλιστα, να προσπαθήσει να αποφύγει τη βλεμματική επαφή – καθόλου περίεργο, δεδομένου ότι η έκφραση του προσώπου συχνά μαρτυρά περισσότερα από τις λέξεις.

Η λύπη αποκαλύπτεται στο πρόσωπό μας κυρίως από τον τρόπο που οι γωνιές των χειλιών μας στρέφονται προς τα κάτω, ο φόβος συχνά μας κάνει να γουρλώνουμε τα μάτια και να ανοίγουμε ελαφρώς το στόμα, ενώ ο θαυμασμός, η αντίδρασή μας όταν κάτι μας αρέσει πολύ, αποκαλύπτεται αυθόρμητα τις περισσότερες φορές με ένα χαμόγελο. Το χαμόγελο αυτό, το οποίο απλώνεται από τα χείλη μέχρι τα μάτια και μοιάζει να φωτίζει όλο το πρόσωπο, έχει συγκεκριμένο όνομα: Οι επιστήμονες το αποκαλούν Duchenne. Όπως λένε, σε αντίθεση με άλλες εκφράσεις προσώπου, είναι σχεδόν αδύνατον να γίνει προσποιητά.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Γιατί είναι τόσο επιδραστικό το χαμόγελο Duchenne;

Το χαμόγελο Duchenne προκύπτει από την δράση δύο μυών του προσώπου: Του κύριου ζυγωματικού μυός, που ανασηκώνει τις γωνίες του στόματος, και του σφιγκτήρα των βλεφάρων, που ανασηκώνει τα ζυγωματικά δημιουργώντας γραμμές στις εξωτερικές γωνίες των ματιών, σα να γελούν και αυτά μαζί με το στόμα.

Ονομάστηκε έτσι από έναν επιστήμονα του 19ου αιώνα, η συνεισφορά του οποίου επικεντρώνεται στη χαρτογράφηση των μυών του ανθρώπινου σώματος, μεταξύ των οποίων και αυτών που ελέγχουν τις εκφράσεις του προσώπου. Ο Κάρολος Δαρβίνος, σχολιάζοντας το χαμόγελο Duchenne είπε ότι αυτή η συστολή των ματιών σηματοδοτεί το χαμόγελο της αληθινής απόλαυσης.

Μην το καταπιέζεις

Το χαμόγελο Duchenne δεν έχει μόνο την δική του, ιδιαίτερη σημασία, αλλά και οφέλη τόσο για το άτομο που χαμογελά όσο και για το άτομο στο οποίο απευθύνεται:

1. Σύμφωνα με μελέτες, οι πληροφορίες που δίνουν στον εγκέφαλο οι μύες του προσώπου μας μπορούν να επηρεάσουν τη συναισθηματική μας κατάσταση. Έτσι, όταν χαμογελάμε περισσότερο, καταφέρνουμε να ρυθμίζουμε καλύτερα τη συναισθηματική μας κατάσταση, ακόμα κι όταν δεν είναι πολύ καλή.
2. Το χαμόγελο είναι «κολλητικό», σύμφωνα με τη νευροβιολόγο Peggy Mason, η οποία ανακάλυψε πως αποτελεί μία από τις εκφράσεις του προσώπου που όταν «μοιράζεται» δημιουργεί μια κοινωνική συνοχή που μας βοηθά να έχουμε ενσυναίσθηση και να βοηθάμε ο ένας τον άλλον να επιβιώνει. Όταν κάποιος σου χαμογελά, έστω και στιγμιαία, δημιουργείται ένας δεσμός μεταξύ σας. Σε έναν κόσμο που οι διαδικτυακές συναναστροφές μας απομακρύνουν και εντείνουν τη μοναχικότητα, η δύναμη της αληθινής ανθρώπινης αλληλεπίδρασης αναγνωρίζεται πλέον όλο και περισσότερο.
3. Ομάδα ερευνητών απέδειξε το 2012 ότι το χαμόγελο μειώνει το στρες: Δύο ομάδες εθελοντών κλήθηκαν να συμμετέχουν σε δύο στρεσογόνες εργασίες, κατά τις οποίες η μία ομάδα έπρεπε διαρκώς να χαμογελά. Μάλιστα, για να παραμείνουν χαμογελαστοί οι συμμετέχοντες τοποθέτησαν ξυλάκια (chopsticks) στο στόμα τους, που συγκρατούσαν διαρκώς τους μυς του προσώπου σε θέση χαμόγελου. Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι παλμοί των «χαμογελαστών» εθελοντών έμειναν χαμηλά κατά τη στρεσογόνο διαδικασία και κατέληξαν ότι «υπάρχουν τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά οφέλη από τη διατήρηση θετικών εκφράσεων στο πρόσωπο κατά τη διάρκεια μιας στρεσογόνας κατάστασης».
4. Σειρά μελετών έχει δείξει ότι το να χαμογελά κανείς τόσο με το στόμα όσο και με τα μάτια κάνει την έκφραση να δείχνει πιο πιστευτή και το άτομο πιο ειλικρινές και αξιόπιστο. Επιπλέον, άλλες μελέτες υποστηρίζουν ότι το χαμόγελο Duchenne είναι πιο πειστικό από κάθε άλλο: έτσι, ένας πωλητής που χαμογελά με αυτόν τον τρόπο έχει περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει τον πελάτη, ένας σερβιτόρος να κερδίσει υψηλότερο φιλοδώρημα κ.ο.κ.

Παρατήρησε αν κάποιος χαμογελά έτσι κάθε φορά που σε βλέπει και, πού ξέρεις; Ίσως με τον καιρό καταφέρει να κερδίσει και την καρδιά σου.