7 ΣΗΜΑΔΙΑ ΟΤΙ ΕΧΕΙΣ ΧΑΜΗΛΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση δυσκολεύει με πολλούς τρόπους τη ζωή και επιβαρύνει ψυχικά την προσωπικότητα. Μάθε να την αναγνωρίζεις μέσα από 7 ενδείξεις και δούλεψε για να την ανακτήσεις με τους τρόπους που σου προτείνουμε.

Η αυτοεκτίμηση αποτελεί αναπόσπαστο εφόδιο μιας χαρούμενης και επιτυχημένης ζωής. Είναι η σιωπηλή δύναμη που σου επιτρέπει να εμπιστεύεσαι τις ικανότητές σου, να παίρνεις αποφάσεις, να αντιμετωπίζεις φόβους και να παίρνεις ρίσκα.

Αν και τις περισσότερες φορές η αυτοεκτίμηση συγχέεται με την αυτοπεποίθηση, οι δύο έννοιες δεν ταυτίζονται. Η αυτοεκτίμηση καλλιεργείται καθώς μεγαλώνεις μέσα στην οικογένεια και είναι η εσωτερική φωνή που σου λέει μπορώ να το κάνω αυτό, ακόμα και όταν οι πιθανότητες είναι εναντίον σου. Είναι η πεποίθηση ότι μπορείς να ξεπεράσεις τα εμπόδια και να πετύχεις τους στόχους σου, ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλοι ή μικροί μπορεί να είναι.

Τι σημαίνει αυτοεκτίμηση και πώς θα καταλάβεις αν έχεις

Η αυτοεκτίμηση δεν είναι ένα απλό χαρακτηριστικό, ούτε μια κατάσταση του νου. Είναι μια δεξιότητα που εξελίσσεται διαρκώς και μοιάζει με ταξίδι αυτοανακάλυψης, αυτοβελτίωσης και αυτοαποδοχής.

Πρόκειται για την κατανόηση των δυνατών και αδύνατων σημείων μας, την αποδοχή της μοναδικότητάς μας και την προσπάθεια να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Είναι το να στέκεσαι με το κεφάλι ψηλά, όχι με αλαζονεία, αλλά με ταπεινότητα και ευγνωμοσύνη για όσα είσαι και για όσα γίνεσαι.

Η ψυχολόγος Ναταλία Κουτρούλη αναφέρει: «Η κατάκτηση της αυτοεκτίμησης θεμελιώνεται στις πρώιμες εμπειρίες από το στενό οικογενειακό και κοινωνικό πλαίσιο του ατόμου, καθώς αναπτύσσει την προσωπικότητά του κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Ταυτόχρονα, η ξεχωριστή ιδιοσυγκρασία του καθενός συμβάλλει σημαντικά στη διαδικασία αυτή. Η διαβάθμιση της αυτοεκτίμησης από υψηλά έως χαμηλά επίπεδα καθορίζει τη λειτουργικότητα του ατόμου και την ψυχική του αρμονία».

Έτσι, ενώ η αυτοεκτίμηση σε ορισμένους δείχνει να πηγάζει αυθόρμητα και πολύ φυσικά, την ίδια στιγμή για άλλους είναι μια δεξιότητα που χρειάζεται να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί. Απαιτεί υπομονή, εξάσκηση και επιμονή.

Αν αναρωτιέσαι πόση αυτοεκτίμηση έχεις, οι παρακάτω ενδείξεις θα σε βοηθήσουν να το μάθεις. Αν σου φαίνονται γνώριμες οι παρακάτω καταστάσεις, τότε ανήκεις στην ομάδα των ατόμων με χαμηλή αυτοεκτίμηση, αλλά αυτό δεν χρειάζεται να σε πτοεί. Δίπλα σε κάθε ένδειξη, υπάρχει και ένας τρόπος να δουλέψεις τη δεξιότητα αυτή και να την καλλιεργήσεις, ώστε να μπορέσεις να αλλάξεις κυριολεκτικά τη ζωή σου.

7 ενδείξεις χαμηλής αυτοεκτίμησης

1. Νιώθεις ότι δεν μπορείς να κάνεις τα πράγματα που θέλεις

Αν αισθάνεσαι έτσι, είναι επίσημο: δεν έχεις εμπιστοσύνη στις ικανότητές σου. Και δυστυχώς αυτό μπορεί να σταθεί μεγάλο εμπόδιο στη ζωή σου. Είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι όλοι ξεκινούν από κάπου κι ότι είναι ΟΚ να μην είσαι τέλειος/α.

Για να το ξεπεράσεις, ξεκίνησε θέτοντας μικρούς, εφικτούς στόχους. Θα μπορούσε να είναι ακόμη και η ολοκλήρωση μιας εργασίας. Σταδιακά, καθώς πετυχαίνεις αυτούς τους στόχους, ανέβασε τον πήχη λίγο ψηλότερα. Παρατήρησε ότι έχεις δυνατότητες και μην ξεχνάς να γιορτάζεις τα επιτεύγματά σου.

Η επιβράβευση του εαυτού έχει σημαντικά οφέλη στην καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης. Πιστεύοντας σταδιακά περισσότερο στις ικανότητές σου, θα μπορέσεις να αναλάβεις μεγαλύτερες προκλήσεις.

2. Ανησυχείς διαρκώς για τη γνώμη των άλλων

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση συχνά εκδηλώνεται ως ένα διαρκές αίσθημα ανεπάρκειας ή αυτο-αμφιβολίας. Αυτό μπορεί να προέρχεται από διάφορους παράγοντες, όπως προηγούμενες αποτυχίες, αρνητικές εμπειρίες ή σκληρή κριτική.

Για να αντιμετωπιστεί, είναι σημαντικό να αναγνωρίσεις ότι όλοι έχουν ένα μοναδικό μείγμα δυνατών και αδύνατων σημείων. Κανείς δεν είναι τέλειος και είναι ΟΚ να μην υπερέχεις σε όλα. Η εξάσκηση της αγάπης και της αποδοχής του εαυτού είναι ένα ζωτικό βήμα προς τη βελτίωση της αυτοεκτίμησης. Ξεκίνησε αναγνωρίζοντας τα επιτεύγματά σου, όσο μικρά κι αν είναι, και εκτιμώντας τις προσπάθειές σου.

Μην αμελείς τις δραστηριότητες που απολαμβάνεις και σε κάνουν να αισθάνεσαι καλά για τον εαυτό σου. Μην αφήνεις τυχόν αρνητικές σκέψεις να σε επηρεάζουν, φρόντισε να τις αμφισβητείς. Τέλος, επίλεξε ανθρώπους που σε ανυψώνουν και σε ενθαρρύνουν.

3. Νιώθεις ότι το παρελθόν σου σε καθορίζει

Η προσκόλληση σε λάθη ή αποτυχίες του παρελθόντος συχνά οδηγεί σε έναν κύκλο αυτοαμφισβήτησης και χαμηλής αυτοεκτίμησης. Αυτά τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να εμποδίσουν την ικανότητά σου να προχωρήσεις και να εκμεταλλευτείς νέες ευκαιρίες.

Έχοντας κατά νου ότι όλοι κάνουν λάθη και έχουν αποτυχίες, μάθε να συγχωρείς τον εαυτό σου. Διώξε την ενοχή και την ντροπή που σχετίζονται με λάθη του παρελθόντος. Αναθεώρησε αυτά τα «λάθη» και δες τα ως πολύτιμες ευκαιρίες μάθησης που συνέβαλαν στην εξέλιξή σου. Δεν ήταν καθοριστικές στιγμές, αλλά σκαλοπάτια στο ταξίδι σου. Η πρακτική του mindfulness μπορεί να σε βοηθήσει να επικεντρωθείς στο παρόν.

4. Δυσκολεύεσαι να επιβάλλεις τα όριά σου

Το να δυσκολεύεσαι να πεις όχι ή να υπερασπιστείς τον εαυτό σου, αποτελεί σημάδι χαμηλής αυτοεκτίμησης. Αν μάλιστα αρχίσεις να νιώθεις το θύμα που όλοι εκμεταλλεύονται, αυτό μπορεί να έχει περαιτέρω επιπτώσεις στην αυτοεκτίμησή σου.

Για να το καταπολεμήσεις, είναι σημαντικό να εξασκηθείς στα όρια και στην τοποθέτηση του εαυτού σου. Είναι σημαντικό να εκφράζεις τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις και τις ανάγκες σου με σταθερό τρόπο και σεβασμό στους άλλους και στον εαυτό σου.

Ξεκίνησε να αρνείσαι ευγενικά πράγματα που δεν θες να κάνεις, χωρίς να φοβάσαι ότι θα χάσεις τους φίλους σου. Το να δίνεις προτεραιότητα στον εαυτό σου δεν σημαίνει ότι είσαι εγωιστής. Σημαίνει ότι φροντίζεις την ψυχική και συναισθηματική σου ευεξία.

5. Δυσκολεύεσαι να κάνεις τις δικές σου επιλογές

Η έλλειψη εμπιστοσύνης στην κρίση σου συχνά εκδηλώνεται ως αναποφασιστικότητα ή υπερβολική εξάρτηση από τις απόψεις των άλλων. Αυτό μπορεί να περιορίσει την προσωπική σου ανάπτυξη και τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων σε σημαντικό βαθμό.

Για να το αντιμετωπίσεις, ξεκίνα να εμπιστεύεσαι το ένστικτό σου. Η διαίσθηση είναι ένα ισχυρό εργαλείο που μπορεί να σε καθοδηγήσει κατά τη λήψη αποφάσεων, ενώ παράλληλα θα εξασκείσαι στη λήψη μικρών και ανώδυνων αποφάσεων.

Τα λάθη είναι μέρος της μαθησιακής διαδικασίας. Εάν μια απόφαση αποδειχθεί λανθασμένη, δες την ως ευκαιρία μάθησης και όχι ως αποτυχία. Η εμπιστοσύνη χτίζεται μέσω επαναλαμβανόμενης πρακτικής και εμπειριών. Μην τις αποφεύγεις.

6. Κατηγορείς με το παραμικρό τον εαυτό σου

Αυτό συμβαίνει επειδή εστιάζεις σε λάθη και αποτυχίες και κρίνεις αυστηρά τόσο τον εαυτό σου όσο και τους άλλους. Δύο πράγματα θα σε βοηθήσουν να το ξεπεράσεις. Πρώτον, εξασκήσου στην αυτοσυμπόνια, αλλά και στη συμπόνια απέναντι στους άλλους. Το είπαμε και πιο πριν: όλοι κάνουμε λάθη, χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι για την ποιότητά μας.

Δεύτερον, κράτα μια λίστα αναγνώρισης των επιτευγμάτων σου. Μπορείς να αρχίσεις από μικρά πράγματα, όπως για παράδειγμα ότι αρνήθηκες σε έναν φίλο κάτι ή ότι έφτιαξες ένα νόστιμο γεύμα ή ακόμη κι ότι κατάφερες να παραμείνεις συγκεντρωμένος στην εργασία σου για μία ώρα. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Είναι όμως σημαντικό να καταγράφεις καθημερινά τα επιτεύγματά σου.

7. Ζητάς διαρκώς συγγνώμη

Το να ζητάς συνεχώς συγγνώμη είναι μια ένδειξη ότι έχεις την ανάγκη να ευχαριστείς τους άλλους. Αυτή η συμπεριφορά συχνά προκύπτει από τον φόβο της απόρριψης ή την επιθυμία να αποφευχθεί η σύγκρουση. Αναζήτησε τις αιτίες που μπορεί να σε οδήγησαν εδώ. Τι ρόλο έπαιξε το οικογενειακό σου περιβάλλον ή η αίσθηση της απειλής;

Αφού εντοπίσεις τις πρωταρχικές αιτίες, φρόντισε να αναγνωρίσεις σταδιακά τη δική σου αξία. Υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι δεν χρειάζεται να ευχαριστείς τους πάντες διαρκώς. Είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι έχεις το δικαίωμα να εκφράζεις τα συναισθήματα και τις απόψεις σου και ότι η φωνή σου είναι εξίσου σημαντική με οποιουδήποτε άλλου.

Μερικές χρήσιμες συμβουλές αν έχεις χαμηλή αυτοεκτίμηση

Ο Αμερικανός ψυχίατρος Daniel G. Amen M.D. βασισμένος στην εμπειρία του από τις συνεδρίες με τους θεραπευόμενούς του, έχει καταλήξει στο εξής συμπέρασμα: Η Νο 1 συμβουλή για να τονώσεις άμεσα την αυτοεκτίμησή σου, είναι να σταματήσεις να συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους.

Η ανάκτηση της αυτοεκτίμησης είναι ένα ταξίδι, όχι ένας προορισμός. Απαιτεί υπομονή, εξάσκηση και αυτοσυμπόνια. Εάν δυσκολεύεσαι, μην διστάσεις να ζητήσεις επαγγελματική βοήθεια από κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.

Οι επαγγελματίες μπορούν να παρέχουν στρατηγικές και εργαλεία για να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή σου. Μην ξεχνάς ότι κάθε βήμα που κάνεις για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησής σου είναι ένα βήμα προς μια πιο ευτυχισμένη, πιο ικανοποιητική ζωή.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.