5 ΤΡΟΠΟΙ ΣΚΕΨΗΣ ΠΟΥ ΣΟΥ ΣΤΕΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ

Αυτό που σαμποτάρει την αυτοπεποίθησή σου είναι οι σκέψεις που κάνεις και που, αν το καλοσκεφτείς, σχετίζονται με το άγχος. Μήπως να προσπαθήσεις να τις σαμποτάρεις κι εσύ;

Οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουν ένα μεγάλο λάθος όσον αφορά την αυτοπεποίθησή τους: Θεωρούν ότι το παρελθόν ευθύνεται με κάποιον τρόπο, με αποτέλεσμα οι ίδιοι να μην αισθάνονται σίγουροι για τον εαυτό τους, να φοβούνται δηλαδή ότι δεν θα τα βγάλουν πέρα. 

Ο Αμερικανός κλινικός ψυχολόγος Nick Wignall αναφέρει κάποιες χαρακτηριστικές σκέψεις που κάνουν οι περισσότεροι όπως:

• Aν δεν είχα μοιάσει στον πατέρα μου...
• Aν η μητέρα μου μου είχε δείξει περισσότερη στοργή...
• Aν δεν είχα τόσο νευρωτικό χαρακτήρα...

...τότε θα είχα περισσότερη εμπιστοσύνη σε μένα.

Μήπως αισθάνεσαι κι εσύ κάπως έτσι; Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με την κλινική εμπειρία του ειδικού, τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει. Αντίθετα, οι άνθρωποι που δεν έχουν εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους, συνηθίζουν να έχουν έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης στο παρόν, που όχι μόνο δεν τους βοηθάει, αλλά τους σαμποτάρει. Για την ακρίβεια, πρόκειται για ορισμένες συνήθειες που βάζουν τρικλοποδιά στην αυτοπεποίθησή τους. Ποιες είναι;

1. Είσαι εθισμένος/η στην επιβεβαιώση

Όταν αναζητάς συνεχώς επιβεβαίωση από κάποιους ανθρώπους που εμπιστεύεσαι για να νιώσεις σίγουρος/η ότι οι άλλοι σε εκτιμούν, δεν σε επιβουλεύονται, ότι αξίζεις κ.ο.κ. είναι σαν να ξεφεύγεις από τις συναισθηματικές σου δυσκολίες και τις αναθέτεις σε κάποιον άλλο.

iStock

Διδάσκεις έτσι τον εγκέφαλό σου ότι φοβάσαι να νιώσεις άσχημα και δεν μπορείς να διαχειριστείς τα αρνητικά συναισθήματα. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι την επόμενη φορά που θα νιώσεις φόβο, θα αισθανθείς διπλά φοβισμένος και αβέβαιος για το αν μπορείς να το αντιμετωπίσεις.

2. Αμφισβητείς συνεχώς τον εαυτό σου (για τις αποφάσεις σου)

Αυτή η συνήθεια είναι εμφανής, όταν έχεις να πάρεις μια απόφαση. Είτε σημαντική είτε ασήμαντη, στο δικό σου μυαλό φαίνεται πως ό,τι κι αν επιλέξεις, είσαι λάθος. Το να το κάνεις αυτό μία στις τόσες δεν είναι και τόσο μεγάλο πρόβλημα. Το να το κάνεις όμως συνεχώς, είναι καταστροφικό, επειδή μαθαίνεις στο μυαλό σου ότι δεν μπορείς να παίρνεις αποφάσεις.

Ενδέχεται αυτό να συμβαίνει εξαιτίας της τελειομανίας σου ή του άγχους σου για την αίσια έκβαση των πραγμάτων. Ο μόνος τρόπος όμως για να απαλλαγείς από αυτή τη συνήθεια είναι να δεις τα πράγματα όπως είναι: υπάρχει πάντα η αβεβαιότητα για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, κανείς δεν μπορεί ποτέ να είναι σίγουρος για την έκβασή τους, όσες προφυλάξεις κι αν έχει πάρει. Συμφιλιώσου με την ιδέα αυτή. Δεν χρειάζεται να πάρεις την καλύτερη απόφαση, χρειάζεται απλώς να πάρεις μια απόφαση.

3. Καταστροφολογείς για τυχόν μελλοντικούς κινδύνους

Αν και η τάση μας να σκεφτόμαστε το χειρότερο δυνατό σενάριο έχει τις ρίζες της στην προσπάθειά μας να προβλέψουμε και να αποφύγουμε κακοτοπιές, πράγμα που δεν είναι απαραίτητα κακό, καταλήγει να γίνεται μια πολύ επιβλαβής συνήθεια.

iStock

Κυρίως επειδή μάς κρατάει διαρκώς ανήσυχους και αγχωμένους, διεγείροντας υπερβολικά το νευρικό μας σύστημα. Στην ουσία δηλαδή πρόκειται για μία από τις πιο χαρακτηριστικές εκφράσεις του άγχους, που σε κρατάει δέσμιο ενός φαύλου κύκλου: του «δεν θα τα καταφέρω». Και πάλι, αυτό που διδάσκεις στον εαυτό σου είναι ότι δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα.

4. Ασχολείσαι υπερβολικά με τα λάθη του παρελθόντος

Κάθε φορά που κάτι πάει στραβά στη δουλειά, επαναλαμβάνεις νοερά μια τρομερή σκηνή πριν από 10 χρόνια, όταν έκανες ένα χαζό λάθος και ταπεινώθηκες μπροστά σε ολόκληρη την εταιρεία. Όταν θυμάσαι τον θείο σου που έχει πεθάνει, υπενθυμίζεις στον εαυτό σου τα όσα δεν έκανες γι' αυτόν ή δεν του είπες, νιώθοντας απίστευτες ενοχές.

Το να προσπαθείς να μην επαναλάβεις τα λάθη του παρελθόντος είναι ένα πράγμα. Το να θυμίζεις συνεχώς στον εαυτό σου τις ατυχείς σου στγμές είναι βασανιστικό και δεν σε διδάσκει τίποτα χρήσιμο. Μοιάζει σα να επαναλαμβάνεις στον εαυτό σου «πόσο βλάκας είμαι!». 

5. Φοβάσαι να νιώσεις φόβο

Και ως αποτέλεσμα προσπαθείς να του ξεφύγεις. Για παράδειγμα, σκέφτεσαι πως όταν θα βγεις στον κόσμο να μιλήσεις, θα παραλύσεις από τον φόβο. Έτσι, καταρρέεις από πριν και προτιμάς να μην κάνεις τίποτα. Μα, είναι αδύνατο να μη φοβόμαστε ποτέ.

Οι άνθρωποι που έχουν αυτοπεποίθηση δεν είναι άφοβοι, κανείς δεν είναι άφοβος. Οι άνθρωποι που έχουν αυτοπεποίθηση απλώς διαχειρίζονται τον φόβο τους. Και μάλλον έχουν συμφιλιωθεί μαζί του.

Άρχισε κι εσύ να αποδέχεσαι και να επικυρώνεις τους φόβους σου, αντί να τους αποφεύγεις. Η αποφυγή των αρνητικών συναισθημάτων είναι όπως είδαμε στην πρώτη περίπτωση, χαρακτηριστική συνήθεια υπονόμευσης της αυτοπεποίθησης.

Είναι σα να λες στον εαυτό σου ότι δεν μπορείς να τα διαχειριστείς. Παρεμπιπτόντως, υπάρχουν τρόποι για να νικήσεις τον φόβο σου να μιλήσει μπροστά στο κοινό.

Πώς σχετίζεται η αυτοπεποίθηση με το άγχος;

Αν διαβάσεις προσεκτικά όλους τους παραπάνω λανθασμένους μα και τόσο συνηθισμένους τρόπους σκέψης, θα διαπιστώσεις ότι όλοι σχετίζονται με ένα γενικευμένο άγχος. Αν λοιπόν το άγχος κλωνίζει με τους παραπάνω τρόπους την αυτοπεποίθησή σου, τι μπορείς να κάνεις;

Να ξεκινήσεις σιγά σιγά και μεθοδικά να τους αντιστρέψεις. Και, πού ξέρεις; Ίσως τότε ανακτήσεις όχι μόνο την αυτοπεποίθησή σου, αλλά και μια καλύτερη ποιότητα ζωής και μια αίσθηση ασφάλειας.