ΟΙ 12 ΤΡΟΠΟΙ ΣΚΕΨΗΣ ΠΟΥ ΒΛΑΠΤΟΥΝ (ΣΟΒΑΡΑ) ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Χωρίς να το καταλαβαίνεις, ίσως ακολουθείς κι εσύ έναν ή περισσότερους από αυτούς τους 12 τρόπους σκέψης που μπορεί να επιδεινώσουν την ψυχική σου υγεία. Τους εντοπίσαμε για να τους παραμερίσεις.

Έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε με παράλογους τρόπους, με τρόπους που διαστρεβλώνουν την αλήθεια. Πρόκειται για σκέψεις και πεποιθήσεις που συνήθως έχουμε υιοθετήσει άκριτα από το στενό μας περιβάλλον κατά την παιδική μας ηλικία.

Δεν ευθύνονται βέβαια αποκλειστικά αυτές οι σκέψεις για την ψυχική μας υγεία, ωστόσο φέρουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για μια ψυχική κατάρρευση. Μάλιστα σε αυτές τις αυθόρμητες, αλλά παράλογες σκέψεις στοχεύει η πιο ευρέως διαδεδομένη μέθοδος ψυχοθεραπείας, η γνωστική ή γνωσιακή ψυχοθεραπεία.

Τρόποι σκέψης που σου έγιναν συνήθεια

Τις περισσότερες φορές σκεφτόμαστε έτσι χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε. Τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η ασυνείδητη πεποίθηση ότι μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα και το να εστιάζουμε στα αρνητικά. Πρόκειται για αμυντικούς μηχανισμούς που υιοθετούμε για να προλάβουμε τα... χειρότερα.

Είναι όμως πάντοτε βοηθητικό να εντοπίζουμε αυτές τις κοινές κακές συνήθειες, σκέψεις και συμπεριφορές που συχνά σαμποτάρουν την ψυχική μας υγεία, διότι μόνο έτσι έχουμε κάποια ελπίδα να τις κάνουμε... πέρα.

1. Διαβάζεις τις σκέψεις (των άλλων)

Όταν υποθέτεις ότι ξέρεις ή έστω καταλαβαίνεις όσα σκέφτονται ή αισθάνονται οι άλλοι, μπλέκεις σε έναν φαύλο κύκλο σκέψεων και λανθασμένων υποθέσεων που οδηγούν στη δική σου θυματοποίηση.

Unsplash Jackie Hope

2. Εστιάζεις στα αρνητικά

Κλασική και πολύ συνηθισμένη στάση, καθώς οι άνθρωποι έχουμε την τάση να εστιάζουμε στα αρνητικά στην προσπάθειά μας να προλάβουμε μια επόμενη αναποδιά. Παρ’ όλα αυτά, το να αγνοούμε συστηματικά τα όσα θετικά συμβαίνουν οδηγεί σταδιακά στην απώλεια του αισθήματος ευγνωμοσύνης που μόνο καλό μπορεί να κάνει στην ψυχική υγεία.

3. Καταστροφολογείς

Όταν νιώθεις ότι το χειρότερο σενάριο θα συμβεί σε σένα, βρίσκεσαι σε μία συνθήκη μόνιμου άγχους. Οι σκέψεις σου πυροδοτούν συναισθήματα φόβου και απειλής, αλλά στην πραγματικότητα κανείς δεν γνωρίζει τι πραγματικά θα συμβεί.

4. Βάζεις ταμπέλες

Αναφερόμαστε στις αρνητικές ταμπέλες που έχουμε την τάση να βάζουμε με την πρώτη αναποδιά. Σκέψεις όπως «είμαι ηττημένος», «δεν κάνω τίποτα καλά», «είμαι δειλός και φοβιτσιάρης» ή «είμαι αδύναμος» μας αποδυναμώνουν πράγματι και σίγουρα δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια. Προσπάθησε να εστιάσεις σε μεμονωμένα περιστατικά και να μην βιάζεσαι να δίνεις χαρακτηρισμούς.

5. Έχεις προσδοκίες για το πώς θα έπρεπε να είναι τα πράγματα

Όταν μέσα στο κεφάλι σου έχεις παγιωμένες απόψεις για το πώς θα έπρεπε να συμπεριφέρονται οι άλλοι ή να είναι τα πράγματα, είσαι μονίμως απογοητευμένος. Κανένας άγραφος κανόνας δεν υπάρχει για το πώς πρέπει όλοι να συμπεριφέρονται. Συνήθως πρόκειται για αντιλήψεις που έχεις δεχτεί άκριτα από το οικογενειακό σου περιβάλλον.

t iStock

6. Γενικεύεις

Συμβαίνουν σίγουρα πολλά άσχημα πράγματα στη ζωή του καθενός. Το να θεωρούμε όμως ότι τα μεμονωμένα περιστατικά είναι κομμάτια μιας αλυσίδας διαρκούς κακοτυχίας είναι μια γενίκευση που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε παρατεταμένη θλίψη.

7. Κάνεις συναισθηματικούς συλλογισμούς

Αν έχεις την τάση να πιστεύεις ότι το πώς νιώθεις είναι η απόδειξη πως κάτι είναι πραγματικό, τότε κάνεις συναισθηματικούς συλλογισμούς – για την ακρίβεια, λογικά άλματα. Τα δικά μας συναισθήματα δεν είναι βέβαιες ενδείξεις για το πώς είναι τα πράγματα. Τα γεγονότα ισχύουν ανεξάρτητα από το πώς νιώθουμε γι' αυτά.

8. Μοιρολατρείς

Αν θεωρείς ότι το μέλλον είναι προδιαγεγραμμένο και το σκηνικό των μελλούμενων προκαθορισμένο, παραιτείσαι αυτομάτως από κάθε ουσιαστική προσπάθεια να βελτιώσεις τη ζωή σου και να ζήσεις τα όνειρά σου.

9. Φορτώνεις με ευθύνες τον εαυτό σου

Όταν αισθάνεσαι προσωπικά υπεύθυνος ή ένοχος για πράγματα τα οποία δεν είναι στον έλεγχό σου, επιβαρύνεις δυσανάλογα τον ψυχισμό σου. Προτού βιαστείς να σε κατηγορήσεις, έλεγξε αν πράγματι μπορούσες να κάνεις κάτι.

iStock

10. Πιστεύεις ότι είσαι αλάνθαστος

Μερικές φορές αισθανόμαστε ότι εμείς ξέρουμε την αλήθεια, το σωστό και αυτό που τελικά θα συμβεί. Είναι η στάση του «τα έλεγα εγώ». Αν βλέπεις ότι αυτή η στάση εξαπλώνεται όλο και περισσότερο στη ζωή σου, αν νιώθεις όλο και πιο συχνά την ανάγκη να πεις «τα έλεγα, αλλά δεν με ακούγατε», στάσου και αναλογίσου: δεν είσαι θεός, είναι πρακτικά αδύνατο να ξέρεις τα πάντα. Στην πραγματικότητα, αυτός ο τρόπος σκέψης, σε κάνει να νιώθεις συνεχώς αδικημένος. Αναλογίσου γιατί νιώθεις έτσι και απελευθέρωσε τη λογική σου.

11. Πιστεύεις στη δίκαιη αποκατάσταση των πραγμάτων

Όταν υποθέτεις ότι όλα τα πράγματα στον κόσμο θα διευθετηθούν με βάση τη δικαιοσύνη, κάτι κάνεις λάθος. Όχι, δεν πληρώνονται όλα εδώ και δεν υπάρχει κανένας τέτοιος σκοπός. Τα πράγματα γίνονται τυχαία και η δικαιοσύνη όχι μόνο είναι τυφλή, αλλά αρκετές φορές δεν είναι καν αντικειμενική.

12. Είσαι control freak

Το να υποθέτεις ότι μπορείς να ελέγξεις όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή σου είναι ίσως ό,τι χειρότερο για την ψυχική σου υγεία. Συνήθως κάνουμε αυτή την υπόθεση χωρίς πολλή σκέψη, κάπως αυθόρμητα, και συνεχίζουμε να ζούμε προσπαθώντας να ελέγχουμε τα πάντα, να παίρνουμε προληπτικά μέτρα, να επιβλέπουμε ασφυκτικά το καθετί. Ο μόνος που ασφυκτιά στην πραγματικότητα είναι ο εαυτός μας. Ξεχώρισε όσα μπορείς να ελέγξεις και όσα όχι. Τα δεύτερα είναι στάνταρ περισσότερα.