ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΩΜΑ ΣΟΥ ΘΑ ΦΤΙΑΧΤΕΙ ΜΕ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ

Οι αλγόριθμοι που ορίζουν τις ειδήσεις που διαβάζουμε, τη μουσική που ακούμε και τις σειρές που βλέπουμε, σιγά-σιγά παίζουν σημαντικό ρόλο στα αρώματα που (θα) φοράμε.

Η ιστορία λέει ότι το πρώτο άρωμα της ανθρωπότητας ήταν το θυμίαμα, δηλαδή ρετσίνια και ξύλα που έκαιγαν οι αρχαίοι στις θρησκευτικές τελετές για να επικοινωνούν με τους θεούς τους. Το ανακάλυψαν οι Μεσοποτάμιοι πριν από τέσσερις χιλιετίες και το πέρασαν στους Αιγύπτιους – ο θρύλος λέει ότι η Κλεοπάτρα διέταζε να απλώνουν αρωματικά έλαια στα πανιά του πλοίου της, ώστε ο Μάρκος Αντώνιος να… οσφρίζεται από μακριά την άφιξή της. Οι Έλληνες δημιούργησαν πρώτοι ένα υγρό άρωμα (ο Θεόφραστος έγραψε ολόκληρο βιβλίο, το «Περί Οσμών»), ενώ αργότερα οι Άραβες τελειοποίησαν τη διαδικασία της απόσταξης.

Το 2023, σε ένα γραφείο στη λεωφόρο Συγγρού, ζητάω από το ChatGPT να μου φτιάξει ένα άρωμα που να μυρίζει νοσταλγία και καλοκαίρι, ίσως επειδή έξω έχει συννεφιά κι ο χειμώνας έχει καταφτάσει. Μου προτείνει το Summer Reverie, περιγράφοντας όλες τις νότες και τις συμφωνίες, και δικαιολογώντας αναλυτικά την επιλογή τους.

Επειδή δεν είμαι πολύ ικανοποιημένη με το όνομα, ζητάω εναλλακτικές, που το ChatGPT μου προσφέρει πρόθυμα (του το ζητάω άλλωστε «με το σεις και με το σας»!), εξηγώντας κάθε φορά την πρότασή του: για το εναλλακτικό όνομα Sunlit Serenity, για παράδειγμα, μου λέει ότι συνδυάζει την εικόνα του ζεστού ήλιου με την αίσθηση ηρεμίας. «Άει στο καλό», μονολογώ, «αυτό καταλαβαίνει ότι τώρα θα ήθελα να είμαι ξαπλωμένη σε μια παραλία της Ηρακλειάς με το βιβλίο μου!»

iStock

Πώς χρησιμοποιείται το AI στην αρωματοποιία;

Ο πειραματισμός με την τεχνητή νοημοσύνη στη δημιουργία αρωμάτων ξεκίνησε το 2019. Το brand O Boticário, μαζί με την IBM Research και την εταιρεία χημικών Symrise, σχεδίασαν το Philyra, ένα εργαλείο AI στο οποίο φόρτωσαν όλες τις διαθέσιμες αρωματικές πρώτες ύλες (χημικές και φυσικές), όλους τους πιθανούς συνδυασμούς τους και δημογραφικά στοιχεία για τις πωλήσεις αρωμάτων σε όλο τον κόσμο. Το Philyra ανέλυσε τα στοιχεία και βρήκε συνδυασμούς που δεν είχαν δοκιμαστεί και ποιοι απ’ αυτούς θα είχαν απήχηση στο target group της O Boticário. Ο αρωματοποιός David Apel επενέβη για να ραφινάρει τις φόρμουλες που επιλέχθηκαν, και έτσι γεννήθηκε το άρωμα Egeo ON.

Από τότε, η επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης στην αρωματοποιία είναι καταιγιστική. Ίσως φοράς ήδη ένα άρωμα που δημιουργήθηκε εν μέρει από συστήματα AI! Στη φόρμουλα του ανδρικού Phantom του Paco Rabanne προστέθηκε λεβάντα και λεμόνι επειδή η ανάλυση στοιχείων της νευροεπιστήμης έδειξε ότι ενεργοποιούν περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την ερωτική έλξη, την προσοχή και τη ζωτικότητα.

PHANTOM PARFUM

PACO RABANNE

Αγόρασέ το

SEPHORA.GR

Επίσης, το γυναικείο Irresistible Rose Velvet EDP του Givenchy, το νεότερο μέλος της οικογένειας Very Irresistible, περιέχει ένα εκχύλισμα τριαντάφυλλου που επιλέχθηκε έπειτα από βιομετρική έρευνα.

IRRESISTIBLE EAU DE PARFUM ROSE VELVET

GIVENCHY

Αγόρασέ το

NOTOS.GR

Η Givaudan, ανταγωνίστρια της Symrise και συνεργάτης μεγάλων οίκων στη δημιουργία αρωμάτων, έχει φτιάξει το δικό της εργαλείο AI, το Carto, μια τεράστια ψηφιακή βιβλιοθήκη αρωματικών συστατικών. Οι αρωματοποιοί επιλέγουν εκείνα της προτίμησής τους και το Carto τα επεξεργάζεται, τα συνδυάζει και παράγει ένα δείγμα που μπορούν να δοκιμάσουν κερδίζοντας χρόνο. Η αλγοριθμική αρωματοποιία είναι πια μια πραγματικότητα, με πολλά τέτοια εργαλεία. Ένα απ’ αυτά είναι το EveryHuman, μια πλατφόρμα AI στην οποία συμπληρώνεις ένα ερωτηματολόγιο και σε μερικά λεπτά φτιάχνεις το άρωμα σώματος ή χώρου που σου ταιριάζει.

Η αλγοριθμική αρωματοποιία ήρθε για να μείνει;

Τι θα απογίνουν οι περίφημες «μύτες» της αρωματοποιίας που λατρεύουμε σαν θρύλους, όπως o Francis Kurkdjian ή η Calice Becker; Θα συνεχίσουν να δημιουργούν αρώματα ελεύθερα και απερίσπαστα, ή ο ρόλος τους θα περιοριστεί στο να τελειοποιούν απλώς τις φόρμουλες που προκύπτουν από τους αλγόριθμους; Μήπως τους περιμένει η ίδια μοίρα με τους προγραμματιστές, τους δημοσιογράφους, τους οικονομικούς αναλυτές, τους γραφίστες και τόσους άλλους επαγγελματίες που κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς δουλειά από ένα προηγμένο ChatGPT;

iStock

«Αφήστε τη μαγεία στους καλλιτέχνες», βροντοφωνάζει η δημοσιογράφος αρωμάτων Katie Puckrik στον Guardian, η οποία αναρωτιέται: «Γιατί χρειαζόμαστε από έναν υπολογιστή να μας πει αυτό που οι μύτες μας γνωρίζουν ήδη; Η γοητεία να ανακαλύψουμε ένα καινούργιο αγαπημένο άρωμα είναι μια σπάνια στιγμή γεμάτη χάρη, που πρέπει να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να ζήσει».

Από την άλλη, η Anahita Mekanik, συνδημιουργός του EveryHuman, αναρωτιέται γιατί 700 άνθρωποι που ασχολούνται παγκοσμίως με την αρωματοποιία πρέπει να επιλέγουν πώς θα μυρίζει ο κόσμος για 7 δις ανθρώπους.

Καλώς ή κακώς, όμως, δεν είμαστε όλοι καλλιτέχνες, όπως έδειξε πριν από καιρό στον χώρο της τέχνης η φούσκα των NFTs. Συμφωνούμε, λοιπόν, απόλυτα με την Katie Puckrik αλλά και τον Edmond Roudnitska, διάσημο αρωματοποιό, που λέει: «Ένα άρωμα μπορεί να είναι ένα έργο τέχνης, όπως μια μουσική συμφωνία ή ένας πίνακας, και επομένως αξίζει τον ίδιο σεβασμό».