ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ, ΤΟ ΙΡΑΝ ΚΑΙ Η ΑΛΛΗΘΩΡΗ ΔΥΣΗ

Γιατί το Ιράν εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο Ισραήλ; Ας εξετάσουμε την αλληλουχία των γεγονότων που προηγήθηκαν αλλά και τη στάση της Δύσης απέναντι στα τεκταινόμενα.

Ας δούμε τις εξελίξεις από το τέλος: Το Ιράν εξαπολύει επίθεση εναντίον του Ισραήλ με drones και βαλλιστικούς πυραύλους. Μια επίθεση που δεν έχει προηγούμενο στα παγκόσμια χρονικά, καθώς οι αρχές του Ιράν ενημέρωσαν αρκετές χώρες 75 ώρες πριν από την επιχείρηση αυτή, ενώ με επίσημη ανακοίνωση ανήγγειλαν το τέλος της!

Η πολεμική ενέργεια το Ιράν δεν έγινε «στα καλά καθούμενα». Προηγήθηκε, στις αρχές Απριλίου, επίθεση του Ισραήλ στην Ιρανική πρεσβεία στην Δαμασκό της Συρίας, με 11 νεκρούς Ιρανούς.

Έχουμε, λοιπόν, δύο επιθέσεις απολύτως καταδικαστέες σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, αλλά παρατηρούμε ότι η Δύση τις αντιμετώπισε με δύο μέτρα και δύο σταθμά:

Απέφυγε επιμελώς να καταδικάσει την επίθεση των Ισραηλινών στην Ιρανική πρεσβεία, ενώ αντιτάχθηκε και στην έκδοση καταδικαστικού Ψηφίσματος από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το μόνο που είδαμε ήταν μια δήλωση του Μπάιντεν ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία σχέση με την επίθεση εναντίον της Ιρανικής πρεσβείας.

Αντιθέτως, οι μεγάλες Δυτικές χώρες (ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, Καναδάς) όχι μόνο καταδίκασαν αμέσως την επίθεση του Ιράν, αλλά έσπευσαν να μετάσχουν στρατιωτικά, μαζί με τις δυνάμεις του Ισραήλ, στην αντιμετώπιση/εξουδετέρωση των Ιρανικών drones και πυραύλων.

Το ισραηλινό σύστημα αεράμυνας εξαπολύει αμυντικά πυρά, 14 Απριλίου 2024. © Tomer Neuberg/AP Photo

Δύο μέτρα και δύο σταθμά, λοιπόν; Ασφαλώς. Και δη με προκλητικό τρόπο από την αλλήθωρη Δύση. Όμως πέραν αυτών ένα βασικό ερώτημα ζητά απάντηση: Γιατί το Ισραήλ χτύπησε την Ιρανική πρεσβεία στην Δαμασκό, προκαλώντας έτσι την βέβαιη και αναπόφευκτη αντίδραση του Ιράν;

Μα είναι προφανές: Η ευεξήγητη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα –ευεξήγητη διότι είχε προηγηθεί η επιχείρηση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου του 2023– ξεπέρασε κάθε όριο.

Χιλιάδες Παλαιστίνιοι άμαχοι νεκροί, ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές, ποικίλες αγριότητες, αλλά το αποτέλεσμα αρνητικό για το Ισραήλ: η Χαμάς δεν εξουδετερώθηκε, ενώ η παγκόσμια κοινή γνώμη άρχισε να εναντιώνεται στην Ισραηλινή επιχείρηση.

Αλλά το χειρότερο για το Ισραήλ ήταν άλλο: ακόμη και ο πιο πιστός του σύμμαχος, οι ΗΠΑ, αλλά και η Γαλλία βαθμηδόν αμφισβητούσαν ανοιχτά τις επιλογές του Νετανιάχου για πόλεμο μέχρις εσχάτων στη Γάζα. Ταυτόχρονα ζητούσαν πάγωμα των επιχειρήσεων και διερεύνηση των δυνατοτήτων για ειρήνευση στην περιοχή με την προοπτική να ιδρυθεί βιώσιμο Παλαιστινιακό κράτος.

Η εξέλιξη αυτή ανησύχησε σφόδρα την ηγεσία του Ισραήλ, καθώς έβλεπε ότι ακόμη και οι παραδοσιακοί του σύμμαχοι κρατούν πλέον αποστάσεις από αυτό και ζητούν αναπροσανατολισμό στόχων και επιδιώξεων.

Ακριβώς για τον λόγο αυτόν επιθυμούσαν να ρυμουλκήσουν εκ νέου στα νερά τους τις ΗΠΑ και τους μεγάλους της Δύσης, και να τους υποχρεώσουν να εμπλακούν στη διένεξη της Μέσης Ανατολής.

Το πέτυχαν με την επίθεση στην Ιρανική πρεσβεία, τη βέβαιη αντίδραση του Ιράν και την επανασυσπείρωση της Δύσης στο πλευρό του Ισραήλ.

Η νεκρική πομπή στην Τεχεράνη για τα θύματα του χτυπήματος στην ιρανική πρεσβεία στη Δαμασκό, με πλήθη να περιβάλλουν το φορτηγό που μετάφερε τις σορούς των θυμάτων, 5 Απριλίου 2024. © Vahid Salemi/AP Photo

Για να είμαστε δίκαιοι, το Ιράν –μεγάλη στρατιωτική δύναμη πια– συνιστά διαρκή απειλή για το Ισραήλ, καθώς αφενός χρηματοδοτεί και στηρίζει ποικιλοτρόπως την Χεζμπολά, τους Χούτι και τη Χαμάς, αφετέρου έχει καταστήσει σαφές ότι επιθυμεί και επιδιώκει την εξαφάνιση του Ισραήλ από τον χάρτη.

Όμως, αυτή η όντως ανατριχιαστική απειλή ουδόλως νομιμοποιεί την συνολική συμπεριφορά του Ισραήλ έναντι των Παλαιστινίων. Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν όλες οι Ισραηλινές κυβερνήσεις είτε απορρίπτουν χωρίς δεύτερη σκέψη τις κατά καιρούς προτάσεις για Παλαιστινιακό κράτος, είτε συζητούν για ένα κράτος περιορισμένης κυριαρχίας, για κράτος-καρικατούρα, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζουν την προκλητική πολιτική των εποικισμών.

Υπήρξε βέβαια μια φωτεινή εξαίρεση. Ήταν η κυβέρνηση του Γιτζάκ Ράμπιν η οποία άρχισε συζητήσεις με τον αρχηγό της PLO, Γιάσερ Αραφάτ, προκειμένου να βρεθεί λύση.

Οι συζητήσεις αυτές κατέληξαν στη Συμφωνία του Όσλο (1993), σύμφωνα με την οποία το Ισραήλ αναγνώρισε επιτέλους την PLO (o εξόριστος στην Τυνησία Αραφάτ εγκαταστάθηκε στην Δυτική Όχθη) και η PLO αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ.

Βασικό ζήτημα στις σχετικές συζητήσεις πριν και κατά τις συνομιλίες στο Όσλο ήταν το μείζον θέμα των εβραϊκών οικισμών και εποίκων σε Παλαιστινιακές περιοχές. Ο Ράμπιν υποσχέθηκε ότι θα δει σοβαρά το θέμα αυτό, αλλά γραπτή δέσμευση εκ μέρους του δεν υπήρξε.

Δυστυχώς, οι ακραίοι των δύο πλευρών υπονόμευσαν και τορπίλισαν την Συμφωνία του Όσλο. Το Ισραήλ με απαίτηση και πίεση των σκληροπυρηνικών συνέχισε την πολιτική των εποικισμών, ενώ η Χαμάς στράφηκε εναντίον του Αραφάτ, μιλώντας για προδοσία, και άρχισε να επιδίδεται εκ νέου σε επιχειρήσεις τυφλής βίας εναντίον Ισραηλινών στόχων με πολλούς νεκρούς.

Δύο χρόνια μετά το Όσλο, το 1995, ο Γιτζάκ Ράμπιν δολοφονήθηκε από έναν ακροδεξιό φανατικό Εβραίο, ενώ τον Νοέμβριο του 2004 πεθαίνει ο Γιασέρ Αραφάτ, εγκλωβισμένος και επιτηρούμενος από τους Ισραηλινούς στη Ραμάλα της Δυτικής Όχθης και απομονωμένος από τους Παλαιστίνιους.

Πολλοί –μεταξύ των οποίων η σύζυγός του και αρκετοί γιατροί– ισχυρίζονται ότι ο Αραφάτ δηλητηριάστηκε. Όπως και να ’χει, χάθηκε μια φωτεινή μορφή με παγκόσμια ακτινοβολία που θα μπορούσε να εισφέρει στην αναζήτηση λύσης για το Παλαιστινιακό και την ειρήνευση στην περιοχή.

Κάτι σαν επιμύθιο: Μετά τις τελευταίες δραματικές εξελίξεις, ας ελπίσουμε ότι η αλλήθωρη Δύση θα πιέσει το Ισραήλ να μην ανταποδώσει το χτύπημα στο Ιράν –κάτι τέτοιο θα βάλει φωτιά στην περιοχή με ανυπολόγιστες συνέπειες– και θα κινηθεί σοβαρά για την ίδρυση Παλαιστινιακού Κράτους σε συνάρτηση με την αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαρκούς απειλής εναντίον της υπόστασης του Ισραήλ.

Δύσκολη αποστολή και μάλλον δυσβάσταχτη για τους ώμους –και προπάντων για τα συμφέροντα– της Δύσης…